Theo đó, một lộ trình đã được lên kế hoạch triển khai thực hiện, năm 2017 hoàn thành phương án xử lý với từng dự án, năm 2018 phấn đấu xử lý căn bản các tồn tại, yếu kém, và đến năm 2020 sẽ hoàn thành việc xử lý thua lỗ tại các dự án, DN.
Nợ vay trong nước trên 41.000 tỷ đồng
Hiện tại, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ ngành, đơn vị có liên quan hoàn thành việc xây dựng kế hoạch hành động chi tiết để triển khai thực hiện Đề án xử lý các tồn tại, yếu kém của một số dự án, DN chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương. Mục tiêu của kế hoạch này nhằm giải quyết dứt điểm các tồn tại, vướng mắc tại 12 dự án, chấm dứt tình trạng thua lỗ, khắc phục tối đa thiệt hại cho Nhà nước. Đồng thời, xác định rõ trách nhiệm, xử lý nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân có sai phạm trong quá trình đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác từng dự án, DN.
12 dự án, DN thua lỗ nghìn tỷ đồng gồm 4 Nhà máy sản xuất phân đạm Ninh Bình, Hà Bắc, DAP số 1 Hải Phòng, DAP số 2 Lào Cai; 3 Nhà máy đầu tư sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi, Phú Thọ, Bình Phước; 2 dự án luyện cán thép Việt Trung và mở rộng gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2; dự án sản xuất xơ sợi Đình Vũ, đóng tàu Dung Quất và bột giấy Phương Nam.
Tổng mức đầu tư ban đầu của 12 dự án trên 43.673,63 tỷ đồng, sau đó được phê duyệt điều chỉnh tăng lên 63.610,96 tỷ đồng, tăng 45,65%. Trong đó, vốn chủ sở hữu nhà nước 14.350,04 tỷ đồng, vốn vay 47.451,24 tỷ đồng, còn lại được huy động từ nguồn khác. Về cơ cấu nguồn vay của 12 dự án, DN thua lỗ, vay từ các ngân hàng trong nước 41.801,24 tỷ đồng, vay nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ 6.617,24 tỷ đồng.
Trong 12 dự án có 6 nhà máy đang được vận hành sản xuất, kinh doanh nhưng bị thua lỗ gồm Nhà máy sản xuất phân bón Ninh Bình, Hà Bắc, DAP số 1 Hải Phòng, DAP số 2 Lào Cai, Nhà máy đóng tàu Dung Quất, Nhà máy thép Việt Trung. Có 3 dự án đang bị dừng thi công do chi phí tăng cao và thiếu vốn là dự án Sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ, dự án Mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên và dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam. 3 nhà máy còn lại đang bị dừng sản xuất do giá thành cao, thua lỗ lớn là Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Dung Quất, Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước và Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ - PVTex.
Tổng số lỗ luỹ kế của 10/12 nhà máy đang sản xuất hoặc đã dừng sản xuất tới thời điểm 31-12-2016 là 16.126,02 tỷ đồng. Tổng số vốn chủ sở hữu của các nhà máy này còn lại 3.985,14 tỷ đồng. Tổng tài sản của 12 nhà máy đến thời điểm hiện tại khoảng 57.679,02 tỷ đồng, nhưng tổng nợ phải trả khoảng 55.063,38 tỷ đồng, trong đó nợ phải trả cho Ngân hàng Phát triển Việt Nam lên tới 10.633,43 tỷ đồng, nợ phải trả nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ 4.299,83 tỷ đồng.
Sẽ cho phá sản một số dự án
Trong báo cáo gửi đến các đại biểu Quốc hội, Chính phủ nêu rõ, với nhóm 4 dự án nhà máy sản xuất phân bón sẽ tập trung xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục triển khai, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của dự án. Sau khi các dự án, DN hoạt động có hiệu quả sẽ thực hiện cổ phần hóa (CPH), thoái vốn nhà nước khỏi DN, dự kiến thực hiện sau năm 2018.
Với nhóm 3 dự án sản xuất nhiên liệu sinh học, dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi ưu tiên chọn phương án khởi động, vận hành lại nhà máy trước khi các đơn vị của PVN chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án. Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ sẽ ưu tiên chọn phương án Tổng công ty Dầu Việt Nam chuyển nhượng/thoái vốn khỏi dự án. Trong trường hợp không thành công sẽ xem xét cân nhắc lựa chọn tiếp tục triển khai dự án với nhà thầu Tổng công ty cổ phần xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC), hoặc thanh lý hợp đồng với nhà thầu PVC để tìm nhà thầu khác. Trường hợp xấu hơn, sẽ dừng triển khai dự án và cho phá sản công ty.
Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước sẽ tiến hành khởi động, vận hành lại nhà máy trước khi Tổng công ty Dầu Việt Nam chuyển nhượng vốn/thoái vốn khỏi dự án. Trong trường hợp phương án này không thành công sẽ xem xét cân nhắc lựa chọn phương án cho thuê tài chính, bán tài sản.
Nhóm 2 dự án đầu tư sản xuất thép thua lỗ, Chính phủ sẽ lựa chọn phương án thoái vốn, và tái cơ cấu lại Công ty cổ phần Gang thép Thái Nguyên. Trong trường hợp không thành công sẽ xem xét cân nhắc lựa chọn các phương án bán dự án hoặc kêu gọi DN, nhà đầu tư góp vốn đầu tư. Dự án Nhà máy Thép Việt Trung tại Lào Cai sẽ tập trung xử lý, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để tiếp tục triển khai, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Đối với dự án Nhà máy Sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ sẽ ưu tiên phương án khởi động, vận hành lại nhà máy, tái cơ cấu, CPH, thoái vốn hoặc để PVTex chuyển nhượng công ty. Trường hợp cả 2 phương án triển khai không thành công thì sẽ xem xét cho phá sản công ty. Để khắc phục thua lỗ tại Công ty TNHH một thành viên Công nghiệp tàu thủy Dung Quất (DQS), sẽ thực hiện chuyển đổi sở hữu Công ty DQS thông qua định giá, bán đấu giá tài sản, công nợ. Trường hợp không thành công sẽ cho phá sản Công ty DQS.
Riêng với dự án nhà máy bột giấy Phương Nam, giao Tổng công ty Giấy Việt Nam cần khẩn trương triển khai tổ chức bán đấu giá đối với toàn bộ tài sản và hàng hóa tồn kho của dự án; đồng thời tiếp tục tập trung thu hồi các khoản nợ phải thu, phải trả.
