AGF - “Anh hùng” lỡ vận

Anh hùng Lao động

Tiền thân của AGF là Xí nghiệp Đông lạnh An Giang, chính thức đi vào hoạt động tháng 3-1987. Đến tháng 11-1995 được nâng cấp lên thành Công ty Xuất nhập khẩu thủy sản An Giang (Agifish). Năm 2000, AGF được trao tặng danh hiệu "Anh hùng Lao động" và trở thành một trong những doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong ngành thủy sản. Tại thị trường nội địa, sản phẩm chế biến từ cá tra, basa của AGF được bình chọn là “Hàng Việt Nam chất lượng cao” liên tục từ năm 2003-2013. Đặc biệt, AGF là doanh nghiệp duy nhất trong ngành thủy sản được tặng danh hiệu “Thương hiệu Quốc gia” liên tục trong các năm 2008, 2010 và 2012.

Tuy nhiên, thế mạnh của AGF là thị trường quốc tế với kim ngạch xuất khẩu dẫn đầu trong nhiều năm liền. Thời kỳ đỉnh cao, sản phẩm của AGF có mặt tại các thị trường xuất khẩu chính, như Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á, Australia, Nga, Trung Đông và Nam Mỹ. AGF là doanh nghiệp đi tiên phong áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng trong toàn bộ quá trình sản xuất: HACCP, ISO 9001:2008, Global Standard For Food Safety (BRC), ISO 17025: 2005, ISO 14001:2004.

Thậm chí, AGF là doanh nghiệp đầu tiên áp dụng tiêu chuẩn ASC cho vùng nuôi cá tra nguyên liệu. Nhờ đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, sản phẩm của AGF được phép xuất khẩu vào thị trường EU với 4 code DL07,DL08, DL09, DL360; được cấp chứng chỉ HALAL để xuất khẩu sang cộng đồng người Hồi giáo.

Không chỉ ghi nhận dấu ấn ở chế biến xuất khẩu cá tra và cá basa, AGF còn là doanh nghiệp đi đầu trong các hoạt động nuôi trồng, nghiên cứu phát triển nguồn giống cung cấp, phục vụ nhu cầu của vùng nguyên liệu. Sự phát triển của AGF đã mở ra cơ hội làm giàu cho người dân địa phương, những hộ nuôi liên kết cung ứng vào chuỗi giá trị ngành hàng này.
 
Nạn nhân M&A

Ngày 2-5-2002, AGF chính thức đưa CP lên niêm yết trên HOSE, với giá chốt phiên chào sàn đạt 30.000 đồng/CP. Với thế mạnh và tiềm năng hiếm có, việc AGF lên sàn đã trở thành miếng mồi ngon cho các thương vụ mua bán và sáp nhập (M&A). Khi chưa lên sàn, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến thủy sản và quỹ đầu tư ngoại đã bày tỏ ý định sở hữu AGF nhưng gặp khó khăn trong việc thu gom cổ phần. Tuy nhiên, đến năm 2008, AGF bất ngờ sa sút khi lãi ròng cả năm chỉ đạt hơn 12 tỷ đồng (giảm 67% so năm 2007). Nắm bắt cơ hội này, CTCP Hùng Vương (HVG) đã chủ động chào mua công khai cổ phần tại AGF, với thông điệp sẽ nhanh chóng vực dậy vị thế đầu ngành cho doanh nghiệp. Đến tháng 1-2010, HVG hoàn tất việc nâng sở hữu tại AGF lên 51%.

Sau khi rơi vào tay HVG, AGF đã có những chuyển biến tích cực, khi doanh thu 2 năm 2011 và 2012 tăng đột biến, với 2.762 tỷ đồng và 2.811 tỷ đồng so với 1.780 tỷ đồng năm 2010. Năm 2011, AGF còn được Hiệp hội Chế biến - Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) chứng nhận là doanh nghiệp nằm trong Top 3 xuất khẩu cá tra. Tuy nhiên, bắt đầu từ năm 2013, vị thế trong xuất khẩu thủy sản của AGF giảm mạnh về vị trí thứ 7 với giá trị xuất khẩu đạt 112,7 triệu USD. Năm 2014, AGF tiếp tục tụt hạng xuống vị trí 14 với giá trị xuất khẩu giảm gần 25% so với 2013. Cũng trong năm 2014, CTCP Xuyên Thái Bình (PAN) đã bán hết 5,2 triệu CP AGF (tương đương 20,53% vốn điều lệ). Trong khi đó, HVG tiếp tục mua thêm và nâng sở hữu hơn 20,3 triệu CP (tương đương 79,58% vốn điều lệ).

Điều đáng nói, sau khi gom về một mối, AGF càng lao dốc nhanh hơn. Bản thân HVG cũng không sáng sủa hơn do gánh nặng chi phí lãi vay nhằm phục vụ các hoạt động thâu tóm doanh nghiệp (ĐTTC đã có bài viết phản ánh về HVG trong số báo trước). Đến năm 2015, AGF bất ngờ báo lỗ trong năm tài chính đầu tiên. Đỉnh điểm là kết quả kinh doanh năm 2018 với lợi nhuận âm hơn 178 tỷ đồng. Đây là năm thứ 2 liên tiếp AGF báo lỗ, nâng tổng số lỗ lũy kế lên hơn 270 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ chỉ 281 tỷ đồng. Càng khó khăn hơn cho AGF khi các ngân hàng siết chặt vốn vay, dẫn đến tình trạng thiếu nguồn vốn cho sản xuất, thiếu thức ăn cho vùng nuôi, thiếu sản lượng cung cấp cho các nhà máy chế biến.

Dấu chấm hết?

Ngày 16-2, HOSE bất ngờ ra thông báo hủy niêm yết bắt buộc hơn 28,1 triệu CP AGF từ ngày 17-2, với lý do doanh nghiệp chậm nộp báo cáo tài chính (BCTC) trong 3 năm liên tiếp. Thực tế, nếu không bị hủy niêm yết với lý do này, AGF cũng bị hủy niêm yết bắt buộc do thua lỗ 3 năm liên tiếp. Trước đó, AGF công bố BCTC kiểm toán năm 2019 với doanh thu đạt hơn 807 tỷ đồng (giảm 37,2%), lợi nhuận âm hơn 255 tỷ đồng (tăng mạnh so với số lỗ hơn 178 tỷ đồng năm 2018).

Đây cũng là năm tài chính thứ 3 liên tiếp AGF thua lỗ với lợi nhuận lũy kế đến thời điểm 30-9-2019 âm 526 tỷ đồng (năm tài chính của AGF bắt đầu từ 1-10 năm trước và kết thúc 30-9 năm nay). Đáng chú ý, trong BCTC soát xét của AGF, kiểm toán viên cũng nhấn mạnh việc số lỗ lũy kế và nợ ngắn hạn đã vượt quá tài sản ngắn hạn hơn 108 tỷ đồng. Các điều kiện này cho thấy sự tồn tại của yếu tố không chắc chắn trọng yếu, có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của AGF.

Như vậy, sau 18 năm niêm yết trên HOSE, AGF đã kết thúc sứ mệnh của mình theo cách thất vọng nhất của doanh nghiệp từng là nguồn cảm hứng, với biểu tượng cá basa là niềm tự hào của những người dân An Giang, thậm chí cả khu vực ĐBSCL. Hành trình mới của AGF trên UPCoM chắc hẳn sẽ không dễ dàng bởi muôn vàn khó khăn doanh nghiệp đang phải đối mặt ở phía trước, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh Covid-2019 chưa có dấu hiệu lắng dịu tại Trung Quốc, một trong những thị trường xuất khẩu chính của AGF. 

Thời kỳ điểm huy hoàng nhất của AGF là đầu năm 2007 với mức đỉnh gần 155.000 đồng/CP. Sau khi hủy niêm yết trên HOSE, AGF sẽ niêm yết trên UPCoM trong phiên giao dịch hôm nay (24-2) với giá tham chiếu 2.900 đồng/CP.