Gọn bớt những đồ đạc, ông Lâm (chủ một quán bia hơi ở Linh Đàm, Hoàng Mai, Hà Nội) cảm thấy nuối tiếc. Mở quán bia kinh doanh được hơn 5 năm, quen mặt nhiều khách hàng tới quán nhưng ông đành phải cơ bớt sau 1 giai đoạn dài khó khăn.
Năm 2017, ông Lâm mở quán bia hơi tại đây, phục vụ phần lớn là khách bình dân. Quán thuê lại một căn nhà trong khu đô thị với giá hơn 30 triệu đồng/tháng. Bàn ghế nhựa được bày ra tận vỉa hè cho khách tới uống cảm thấy bình dân nhất. Không điều hoà, chỉ phục vụ quạt công nghiệp nhưng vào các buổi chiều hè, quán ông Lâm luôn kín bàn. Nhiều khách tới uống bia, liên hoan, sinh nhật tới tận khuya mới về.
Đặc biệt, những dịp có bóng đá, ông Lâm thuê thêm máy chiếu, phục vụ khán giả vừa uống bia vừa xem. Các món ăn cũng bình dân như lạc rang, lẩu cá chép, nem,... nên mức giá vừa phải, phù hợp với nhiều người. Doanh thu đều đặn, ông Lâm đủ tiền trả công nhân viên và thuê mặt bằng.
Tưởng chừng kinh doanh đang thuận buồm xuôi gió thì khó khăn ập tới. Khi cơ quan chức năng triển khai đo nồng độ cồn, cấm uống rượu bia khi lái xe, quán ông ngay lập tức chịu ảnh hưởng nặng nề. Lượng khách đi uống bia hơi giảm mạnh. Ngay lập tức, ông Lâm tìm đủ cách xoay sở như khuyến khích khách đi xe grab tới, nhà hàng chịu một phần chi phí, những khách gần nhà đi bộ được tặng thêm bia, sẵn sàng có nhân viên đưa khách về,...
Khó khăn đó chưa qua thì lại xảy ra đại dịch. Tất cả các cơ sở kinh doanh ăn uống liên tục phải ngừng hoạt động để chống dịch. Giữ chân nhân viên, ông Lâm mở thêm bán hàng mang về, ship bia hơi tới tận nhà.
Năm 2021, trong khi nhiều loại hình khác được kinh doanh thì quán bia hơi vẫn nằm trong danh sách cấm hoạt động. Doanh thu quán bia giảm sút mạnh, hoạt động bán hàng mang về không hiệu quả, ông đành phải cắt giảm nhân sự.
Sau khi dịch bệnh được kiểm soát, các cơ sở kinh doanh ăn uống được hoạt động trở lại nhưng phải đóng cửa từ 21 giờ. Điều này cũng ảnh hưởng khá lớn tới quán. “Phần lớn khách tới uống bia, nhiều khi vui quá ngồi tới tận khuya nên đóng cửa sớm mất khá nhiều khách”, ông Lâm nói.
Nói về những khó khăn vừa qua, ông Lâm cho hay: “Có thời điểm nhà hàng, quán cà phê được mở nhưng vẫn cấm bia hơi. Một số cơ sở đành phải đổi tên từ quán bia thành nhà hàng để được hoạt động”.
Theo ông Lâm, từ sau Tết âm lịch tới nay, quán vẫn có khách nhưng số bàn đặt giảm hẳn. Trong khi đó, gánh nặng tiền thuê mặt bằng, chi phí điện nước, lương nhân viên rất lớn. Sau khi tính toán kỹ lưỡng, ông buộc phải co hẹp để tinh toán. Ông hy vọng, sau khi dịch qua, mùa hè tới sẽ là cơ hội để bùng nổ kinh doanh trở lại
“Quán bia hơi, toàn anh em quen ngồi uống với nhau cả năm, nhà hàng còn thuộc tên khách, thói quen ăn gì, uống gì. Hơn nữa, bia hơi vỉa hè là đặc sản không thể thiếu của Hà Nội. Nó không thể mất đi”, ông Lâm tâm sự.
Cách quán ông Lâm không xa, một cơ sở kinh doanh bia hơi khác cũng đã đóng cửa. Quán bia hơi Hà Nội cửa đóng then cài. Với mặt bằng giá thuê tại khu vực này, quán bia này có thể phải trả mỗi tháng lên tới 30 triệu đồng. Cùng số phận nhưng các cơ sở kinh doanh ăn uống, quán bia này cũng gặp khó khăn do dịch bệnh.
“Bia hơi thì phải uống ở quán, vỉa hè mới ngon, còn có bạn nói chuyện, chứ mua về nhà thì hết vui”, ông Dũng, một khách hàng, cho hay. Chính vì thế, việc quán đóng cửa trong bối cảnh hiện nay là điều sớm muộn phải xảy ra do chi phí mặt bằng quá lớn.
Không chỉ các cơ sở kinh doanh bia hơi nhỏ lẻ, mà nhiều hệ thống lớn có thâm niên hoạt động hàng chục năm cũng gặp khó khăn. Chuỗi cửa hàng kinh doanh bia hơi Hải Xồm, Hiếu Béo nổi tiếng một thời tại Hà Nội cũng phải co hẹp bớt cửa hàng chục quán vì vắng khách. Tất cả đang tìm mọi cách cầm cự qua thời khó khăn để tìm lại giai đoạn ăn nên làm ra trước đây.
Tại đường Lê Trọng Tấn (Thanh Xuân, Hà Nội), một cơ sở bia hơi lớn cũng đang xoay sở vượt để tồn tại. Mặt bằng vị trí đẹp ngay trung tâm đông đúc nhưng khách thưa thớt, quán phải bán thêm đồ ăn sẵn ngay vỉa hè để có thêm nguồn thu.
Do tác động của dịch Covid-19 và ảnh hưởng từ Nghị định 100, nhiều cửa hàng không duy trì được hoạt động ổn định. Chi phí thuê mặt bằng, cùng với tiền lương nhân viên là rất lớn. Tất cả đang đặt cược hy vọng vào mùa hè tới. Dịch đã qua, mùa nóng tới... niềm vui bia hơi vỉa hè lại về.
Anh Long, quản lý một quán bia hơi tại quận Tây Hồ, cho hay, các quán bia còn hoạt động chủ yếu không mất tiền mặt bằng thuê nhà. Để tồn tại, nhiều quán bia hơi phải đổi tên biển hiệu thành nhà hàng, phục vụ thêm nhiều món để có thể đáp ứng nhu cầu của thực khách. Một số quán thì thu hẹp diện tích để giảm chi phí mặt bằng, hoặc thuê chung với các cơ sở kinh doanh khác. Tuy nhiên, anh Long tin rằng, văn hóa bia hơi, chém gió anh em ở vỉa hè không thể mất đi... nó sẽ có biến đổi nhưng sẽ phát triển như 1 nhận diện của ẩm thực bình dân Hà Nội.
