Hậu quả là mới đây, tại khu vực trên đã xảy ra vụ tai nạn gây chết người, một lần nữa minh chứng cho sự mất an toàn ngày càng gia tăng ở loại hình du lịch này.
Phương tiện “hết đát”, người lái thiếu kỹ năng
Những ngày qua, dư luận không khỏi bàng hoàng trước vụ việc chiếc xe địa hình của Công ty Du lịch Triều Trang 2 chở 8 người, trong đó có 7 khách du lịch, đang trải nghiệm, khám phá đồi cát trong thắng cảnh quốc gia Bàu Trắng thì gặp tai nạn tuột dốc, trôi xuống hồ, khiến 1 nữ du khách tử vong.
Hầu hết các phương tiện xe địa hình chở khách tham quan đồi cát Bàu Trắng đều được cải hoán, không có giấy phép hoạt động. Ảnh: NGUYỄN TIẾN
Đây không phải là lần đầu tiên xảy ra tai nạn khi du khách tham gia trải nghiệm xe địa hình ở Bàu Trắng. Trước đó, không ít vụ việc khác như xe bị lật khi đang đổ xuống đồi cát, xe đâm vào nhau khi đang di chuyển theo đoàn, hay người điều khiển xe không làm chủ được tốc độ đã khiến nhiều người bị thương nặng, phải nhập viện cấp cứu. Điển hình, vào tháng 7-2024, nhóm du khách 4 người ở tỉnh Bắc Ninh gặp tai nạn lật xe địa hình khi đang tham quan đồi cát. Hậu quả là 2 du khách bị thương ở đầu, trán và phải tới bệnh viện điều trị.
Nhiều du khách sau khi trải nghiệm dịch vụ xe địa hình tại Bàu Trắng đã bày tỏ lo ngại về mức độ an toàn. “Sau khi mua vé, chúng tôi được đưa lên những chiếc xe jeep, xe bán tải đã cải hoán mà không được trang bị bất kỳ đồ bảo hộ nào. Tài xế điều khiển xe lao đi vun vút, xe rung lắc dữ dội, chỉ cần không bám chặt là có thể bị hất ra khỏi xe. Đây là trải nghiệm lần đầu và cũng là lần cuối cùng, tôi sẽ không bao giờ tham gia nữa”, anh Lê Thành Văn (du khách TPHCM), sợ hãi kể lại.
Trong tháng 8-2024, Báo SGGP liên tục có các bài viết, clip phản ánh tình trạng hoạt động bát nháo, thiếu kiểm soát loại hình xe địa hình chở khách du lịch ở thắng cảnh Bàu Trắng. Vào cuộc kiểm tra, cơ quan chức năng đã đưa ra những số liệu rất đáng lo ngại.
Theo Công an huyện Bắc Bình, thời điểm cuối năm 2024, đơn vị kiểm tra 4 cơ sở kinh doanh xe ô tô, xe địa hình chở khách du lịch tại thắng cảnh Bàu Trắng thì phát hiện tới 110/169 xe không có giấy xuất xưởng, không có giấy an toàn kiểm định và bảo vệ môi trường.
Đặc biệt, nhiều xe tại các cơ sở kinh doanh dù hết niên hạn sử dụng, hết hạn kiểm định nhưng vẫn hoạt động trong đồi cát; người điều khiển phương tiện không có giấy phép lái xe, chứng chỉ hành nghề phù hợp, dẫn đến thiếu kỹ năng xử lý tình huống khi di chuyển qua địa hình phức tạp.
Quản lý lỏng lẻo
Sau hàng loạt sai phạm về loại hình kinh doanh xe địa hình tại thắng cảnh Bàu Trắng được cơ quan chức năng chỉ ra, cuối tháng 11-2024, ông Nguyễn Minh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận, đã ký văn bản yêu cầu Sở VH-TT-DL tỉnh hướng dẫn các hộ kinh doanh thực hiện hồ sơ, thủ tục về các biện pháp đảm bảo an toàn khi kinh doanh các sản phẩm du lịch có ảnh hưởng đến du khách. Đến hết tháng 2-2025, cơ sở nào chưa thực hiện xong nội dung nêu trên thì chấm dứt hoàn toàn hoạt động kinh doanh vận tải chở khách tham quan trên đồi cát.
Ông T.V.P. (chủ một cơ sở kinh doanh xe địa hình ở Bàu Trắng), thừa nhận: “Do địa hình đồi dốc, dễ lún, nên các xe địa hình muốn chạy được trên đồi cát buộc phải cải hoán, “độ, chế” cho máy mạnh lên. Chính điều này khiến xe địa hình bị cải hoán không thể kiểm định. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị với cơ quan chức năng có hướng dẫn, hoặc tạo cơ chế đặc thù để loại hình này được hoạt động đúng quy định; tuy nhiên đến nay, các hướng dẫn, chỉ đạo của cơ quan chức năng chỉ chung chung, doanh nghiệp không biết đường nào mà thực hiện”.
Theo UBND huyện Bắc Bình, đến thời điểm hiện tại, toàn bộ 4 cơ sở kinh doanh xe địa hình ở Bàu Trắng vẫn chưa có giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động trên lĩnh vực thể thao; các cơ sở chưa trang bị thiết bị bảo hộ đảm bảo an toàn cho du khách tham gia trải nghiệm dịch vụ. Vậy nhưng, hiện các cơ sở này vẫn tổ chức kinh doanh xe địa hình chở khách du lịch, bất chấp rủi ro có thể xảy ra.
Một số chủ cơ sở kinh doanh xe địa hình ở Bàu Trắng cũng đã nhiều lần kiến nghị Sở VH-TT-DL tỉnh Bình Thuận phối hợp với sở, ngành liên quan tổ chức các lớp tập huấn để cấp chứng chỉ hành nghề cho tài xế điều khiển xe địa hình, nhưng kiến nghị này hiện vẫn chưa có kết quả.
Cuối năm 2024, UBND tỉnh Bình Thuận từng yêu cầu Sở GTVT (thời điểm đó chưa sáp nhập) phối hợp Công an tỉnh nghiên cứu các điều kiện cần và đủ (kiểm định, giấy tờ, giấy phép lái xe, biện pháp đảm bảo an toàn…) để cho phép hoạt động dịch vụ xe địa hình chở khách du lịch, nhưng đến nay vẫn chưa có quy định rõ ràng.
Có thể thấy, việc chính quyền địa phương chậm trễ ban hành các quy định, quy chuẩn; công tác quản lý còn lỏng lẻo, thiếu chế tài xử lý… đang tạo điều kiện để loại hình dịch vụ xe địa hình tồn tại trong tình trạng “tiền trảm hậu tấu”.
Trong khi đó, du khách - những người trực tiếp sử dụng dịch vụ - lại không hề được cảnh báo về mức độ rủi ro. Để tránh tình trạng “không làm được thì cấm”, tỉnh Bình Thuận cần sớm nghiên cứu, ban hành các quy định, chế tài, quy hoạch phù hợp để vừa đảm bảo an toàn, vừa phát triển loại hình dịch vụ được xem là độc đáo ở vùng sa mạc cát.
