Năm 2011, Brazil vươn lên thành nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới, với GDP 2.469 tỷ USD, cao hơn 49 tỷ USD so với Anh. Tuy nhiên, nền kinh tế lớn hơn không có nghĩa người dân sẽ giàu hơn và đó chính là vấn đề những nền kinh tế mới nổi như Brazil và Trung Quốc phải vượt qua.
Tiềm năng lớn
Yếu tố đóng vai trò quan trọng nhất trong tăng trưởng kinh tế của Brazil có lẽ là dầu mỏ. Nước này hiện là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới. Chỉ từ năm 1993 đến nay, Brazil đã xây dựng thêm 711 nhà máy khai thác và lọc dầu với tổng vốn đầu tư hơn 50 tỷ USD. Đến năm 2020, dự kiến sản lượng đạt 5,1 triệu thùng/ngày, sản lượng khí đốt thiên nhiên đạt 116 triệu m3, ngang ngửa với các nước thành viên Tổ chức Xuất khẩu Dầu mỏ (OPEC).
![]() |
Dầu mỏ là một trong những đầu kéo giúp kinh tế Brazil vươn lên |
Không chỉ có dầu thô, Brazil còn là cường quốc nông nghiệp, chuyên xuất khẩu đậu nành, thịt bò, cà phê, đường… Quốc gia này cũng nuôi tham vọng vượt qua Hoa Kỳ để trở thành nước sản xuất cây trồng công nghệ sinh học hàng đầu thế giới.
Năm 2011, thặng dư thương mại của Brazil đã tăng vọt, đạt gần 30 tỷ USD. Brazil chủ yếu nhập các mặt hàng như nguyên liệu thô, nhiên liệu, hàng may mặc, đồ gia dụng. Kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh nhờ giá cả và nhu cầu đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ chốt như đậu nành, quặng sắt tăng cao.
Kinh tế Brazil cũng đầy hứa hẹn trong những năm tới. Giải vô địch Bóng đá thế giới 2014 và Thế vận hội 2016 - đều tổ chức ở Brazil - sẽ là cơ hội tốt thúc đẩy nền kinh tế này tiếp tục tăng trưởng ở mức cao. Trong những năm gần đây, Brazil, cùng với các thành viên khác của nhóm BRICs đã có sự tăng trưởng vượt bậc.
Michala Marcussen, nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng Société Générale (CIB), dự báo Italia sẽ phải ra khỏi nhóm G7 và bị Nga và sau đó là Ấn Độ vượt qua. Trước đó, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản vào năm 2011.
Nâng thu nhập người dân
Tuy nhiên, thứ tự xếp hạng này chỉ phản ánh một phần thực tế. “GDP không nói được hết về mức sống của người dân” - Marcussen giải thích. Trung Quốc là nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới nhưng người dân nước này lại nghèo nhất so với người dân ở các nước thuộc nhóm G7.
Nếu tính GDP bình quân đầu người, 1 người Trung Quốc sẽ nghèo hơn 4,5 lần so với một người Hoa Kỳ vào năm 2016 và số người nghèo vẫn lên tới hàng trăm triệu. Brazil cũng vậy. Đến năm 2016, nước này sẽ trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 thế giới nhưng GDP đầu người chỉ bằng 26% so với Hoa Kỳ và 73% so với Anh. Brazil cố gắng trong 5 năm tới nâng mức thu nhập bình quân của dân chúng thêm 35%.
Năm 2010, GDP bình quân đầu người của Brazil đạt 10.000USD. Dự kiến tới năm 2020, GDP đầu người đạt 16.000-20.000USD, khi đó Brazil mới thực sự tương xứng với tầm vóc của nền kinh tế lớn thứ 6 thế giới.
Các nền kinh tế mới nổi dù phát triển nhanh nhưng do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, tăng trưởng của các quốc gia này đang chậm lại. Năm 2011, kinh tế Brazil chỉ tăng trưởng 2,7%, so với 7,5% năm 2010. Ngân hàng Trung ương Brazil đã phải giảm lãi suất cơ bản 0,75% để thúc đẩy tăng trưởng.
Trung Quốc cũng giảm mục tiêu tăng trưởng năm 2012 xuống mức 7,5% sau khi liên tục duy trì mức tăng 8% kể từ năm 2005. Còn kinh tế Ấn Độ chỉ tăng 6,1% trong quý IV-2011, tốc độ tăng trưởng chậm nhất trong 2 năm qua. Đầu tư nước ngoài vào các thị trường mới nổi cũng đang chậm lại. Quỹ Tiền tệ quốc tế đã giảm dự báo tăng trưởng năm 2012 của các nền kinh tế mới nổi từ mức 6,2% năm 2011 xuống mức 5,4%.