Mối quan hệ của Anh với Trung Quốc là một trong những vấn đề quan trọng được đặt lên hàng đầu trong chương trình phát sóng vào khung giờ vàng khi Ngoại trưởng Liz Truss và cựu Giám đốc Ngân khố Rishi Sunak thử vai thành ông Johnson ở Số 10 Phố Downing.
Ông Sunak nói: “Những gì chúng tôi cần làm là nhận thấy rằng Trung Quốc là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của chúng tôi. Đó là một mối đe dọa đối với an ninh kinh tế của chúng tôi. Chúng tôi cũng cần phải bảo vệ các giá trị của mình. Khi đến Hồng Kông, tôi rất vui khi đảm bảo rằng chúng tôi đã tài trợ để chào đón hàng ngàn người đã rời Hồng Kông đến với đất nước này”.
Bà Truss phản bác rằng ông Sunak đang ủng hộ một mối quan hệ thương mại chặt chẽ hơn với Trung Quốc cách đây một tháng khi ông vẫn còn trong chính phủ.
“Thành thật mà nói, những gì chúng tôi đã nghe từ Kho bạc là mong muốn có mối quan hệ kinh tế chặt chẽ hơn với Trung Quốc”, bà Truss nói.
“Quan điểm của tôi là chúng ta không nên lặp lại sai lầm mà chúng ta đã gây ra với Nga là trở nên phụ thuộc chiến lược vào Nga”.
Cuộc tranh luận Truss-Sunak được coi là thời điểm then chốt trong cuộc đua trở thành nhà lãnh đạo tiếp theo của Đảng Bảo thủ cầm quyền. Cuối mùa hè này, khoảng 160.000 đảng viên sẽ bỏ phiếu cho nhà lãnh đạo tiếp theo của họ, người dự kiến sẽ trở thành thủ tướng khi Quốc hội trở lại sau kỳ nghỉ hè vào 5-9.
Trả lời câu hỏi về TikTok và khả năng tiếp cận của nó trong cuộc sống của những người Anh trẻ tuổi, bà Truss nói rằng Anh nên "tuyệt đối" dẹp bỏ "những loại công ty đó" và hạn chế xuất khẩu công nghệ cho các chế độ độc tài.
Bà nói: “Tôi không nghĩ rằng chắc chắn Trung Quốc sẽ là nền kinh tế lớn nhất thế giới. Chúng tôi đã tạo điều kiện cho điều đó xảy ra. Chúng ta phải học hỏi từ những sai lầm mà chúng ta đã mắc phải khi châu Âu trở nên phụ thuộc vào dầu khí của Nga. Chúng tôi không thể cho phép điều đó xảy ra với Trung Quốc”.
Ông Sunak không trực tiếp nói liệu ông có nhắm mục tiêu vào TikTok hay không nhưng việc ông tham gia vào việc thông qua các quy tắc an ninh quốc gia mới giúp chính phủ có quyền chặn đầu tư từ “các quốc gia và công ty mà chúng tôi cho rằng không phù hợp với giá trị hoặc lợi ích của chúng tôi”.
Cuộc đua đã được đánh dấu bằng một loạt các cuộc tấn công cá nhân ngày càng tăng của các đồng minh của từng ứng cử viên, đặc biệt là xung quanh tài sản cá nhân và những bộ quần áo đặt riêng của Sunak. Ông Sunak, có vợ là con gái của tỷ phú Ấn Độ Narayana Murthy, từng làm việc tại Goldman Sachs và hai quỹ đầu cơ trước khi tham gia chính trường.
Johnny Mercer, bộ trưởng các vấn đề cựu chiến binh, cho biết trong một tweet hôm 25-7i: “Bản chất khó khăn của cuộc thi lãnh đạo này là đáng xấu hổ. "Đã đến lúc nâng cao tiêu chuẩn.”
Cuộc đối đầu tối 25-7 trên BBC - cuộc tranh luận đầu tiên trong số ba cuộc tranh luận trên truyền hình trước cuộc bỏ phiếu - diễn ra một ngày sau khi ông Sunak cáo buộc các chính trị gia Anh “trải thảm đỏ và làm ngơ trước hoạt động bất chính và tham vọng của Trung Quốc”.
“Trung Quốc là mối đe dọa lâu dài lớn nhất đối với Anh cũng như nền kinh tế và an ninh quốc gia của thế giới”, ông Sunak cho biết trong một thông cáo báo chí hôm 24-7.
Nếu trở thành Thủ tướng,ông Sunak đã cam kết đóng cửa 30 Viện Khổng Tử đang hoạt động ở Anh, thành lập một “liên minh quốc tế kiểu Nato” để bảo vệ chống lại sự xâm lược công nghệ của Trung Quốc và xem xét sự cần thiết của việc ngăn chặn việc Trung Quốc mua lại các tài sản quan trọng của Anh, bao gồm cả các công ty công nghệ nhạy cảm về mặt chiến lược.
Một số nghị sĩ Anh đã vận động hành lang để cấm các Học viện Khổng Tử, nơi cung cấp các cơ hội giao lưu văn hóa và giáo dục tiếng Quan Thoại, nói rằng chúng đang được sử dụng cho mục đích tuyên truyền và do thám sinh viên Trung Quốc du học.
Các đồng minh của bà Truss đã cáo buộc ông Sunak tỏ ra “mềm mỏng” với Trung Quốc và Nga, bao gồm cả việc thúc đẩy các cơ hội thương mại với Bắc Kinh trong bối cảnh các câu hỏi về nghi ngờ vi phạm nhân quyền.
Theo các nhà phân tích, quan hệ Trung-Anh khó có thể cải thiện đáng kể dưới thời ông Sunak hay bà Truss, trong bối cảnh Anh ngày càng lo ngại về việc sử dụng công nghệ Trung Quốc trong cơ sở hạ tầng quan trọng, bị cáo buộc vi phạm nhân quyền ở khu tự trị Tân Cương, miền Tây Trung Quốc và việc áp dụng của một luật an ninh quốc gia gây tranh cãi cho Hồng Kông.
Đầu tháng này, ông Sunak đã thu thập được nhiều phiếu bầu nhất trong một số vòng bỏ phiếu giữa các nghị sĩ để giành lấy 8 ứng cử viên vào vòng chung kết. Tuy nhiên, bà Truss đã vượt qua ông trong những ngày gần đây trong số các thành viên Đảng Bảo thủ, theo các cuộc thăm dò dư luận.
