Dịch vụ đòi nợ thuê có cả mặt tích cực và tiêu cực
Tại tổ ĐBQH TPHCM, ĐB Phạm Phú Quốc cho biết, đây là hai đạo luật “sát sườn” đối với doanh nghiệp. Liên quan đến ngành nghề cấm kinh doanh có dịch vụ đòi nợ trong Luật Đầu tư, ĐB Phạm Phú Quốc thẳng thắn nêu quan điểm: “Có dịch vụ này là tốt chứ; vấn đề là đừng làm trái pháp luật. Chúng ta sợ vi phạm thì chính quyền địa phương, công an, tổ dân phố… ở đâu mà để xảy ra chuyện giang hồ?”. Tuy nhiên, cũng về vấn đề này, ĐB Bùi Văn Phương (Ninh Bình) nhận định, dịch vụ đòi nợ thuê, rất dễ biến tướng theo kiểu xã hội đen, rất không lành mạnh, để lại hậu quả xã hội lớn. “Tôi thấy cấm là có lý. Riêng hình thức cho vay tài chính, cầm đồ thì phải đánh giá kỹ hơn trong kinh doanh có điều kiện, cần thiết thì phải siết chặt nữa”.
ĐB Dung cho rằng, trên thực tế nhu cầu về dịch vụ đòi nợ thuê là có, đã được thế chế hóa tại Nghị định 104 của Chính phủ từ năm 2007. Tuy nhiên, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê đã biến tướng, gây nhiều hệ lụy. Trong khi đó, vai trò quản lý, giám sát của cơ quan nhà nước chưa sát, chỉ khi nào xảy ra vụ việc thì mới can thiệp. “Nhiều địa phương đồng lòng cấm dịch vụ kinh doanh đòi nợ, bản thân tôi cũng thống nhất với đề xuất của Chính phủ về việc cấm loại dịch vụ này”, ĐB Dung nêu quan điểm.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, đề xuất cấm kinh doanh dịch vụ đòi nợ thuê đang nhận được nhiều ý kiến khác nhau. Theo bộ trưởng, thực tế dịch vụ này có cả mặt tích cực và tiêu cực. Mặt tích cực của dịch vụ này là bảo vệ được quyền lợi của bên cho vay, giúp thu hồi được các khoản nợ. Ngược lại, đã có nhiều biến tướng khi tín dụng đen nở rộ, sử dụng xã hội đen để đòi nợ. Từ thực tế này, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết Bộ Công an đã đề nghị cấm dịch vụ này nếu không sẽ rất phức tạp cho xã hội. Tiếp thu ý kiến Bộ Công an, nội dung này được thể hiện vào dự thảo luật.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, kinh doanh dịch vụ đòi nợ vừa qua có việc lợi dụng để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến trật tự xã hội. “Cái đó rõ ràng phải nghiêm trị, nhưng dịch vụ đòi nợ cũng là dịch vụ của cơ chế thị trường, luật phải quy định cụ thể ai được làm và làm thì cần tuân thủ cái gì, vi phạm thì xử lý ra sao chứ cấm là không hợp lý. Quan hệ kinh doanh ngày càng chằng chịt, mà nợ nần thì thông qua tổ chức hợp pháp để đòi là văn minh, đừng thấy vài vụ việc xảy ra mà chuyển từ cực này sang cực khác”, ông Phùng Quốc Hiển bình luận.
Cũng liên quan đến các ngành nghề bị cấm kinh doanh, hoặc kinh doanh có điều kiện, ĐB Ngô Thị Kim Yến (TP Đà Nẵng) nhận xét: “Luật quản một số ngành chặt quá, một số ngành lại lỏng quá. Như ngành kinh doanh xoa bóp, biến tướng nhiều, không quản lý được. Hay ngành thẩm mỹ, mỹ viện, cũng cần được quản lý sát hơn. Cơ sở điều trị trẻ tự kỷ vừa qua báo chí nêu bức xúc là vậy, lại không có điều kiện gì, như vậy là rất bất hợp lý”. Bên cạnh đó, các ngành nghề, lĩnh vực hạn chế đầu tư nước ngoài cũng là nội dung được ĐB quan tâm góp ý.
Nên có luật riêng về hộ kinh doanh?
“Mở rộng phạm vi điều chỉnh hộ kinh doanh trong Luật Doanh nghiệp thì không ổn, nhưng để trống, không quy định gì cả cũng không được. Cả nước có đến 5 - 6 triệu hộ kinh doanh, có đặc thù rất khác với doanh nghiệp. Không nên đưa hộ kinh doanh vào Luật Doanh nghiệp, nhưng cần có nghị định riêng, tiến tới xây dựng luật riêng về hộ kinh doanh”, ĐB Trần Hoàng Ngân (TPHCM) góp ý. Đây cũng là quan điểm của ĐB Nguyễn Anh Trí (Hà Nội). Theo ĐB Trí, số liệu mới nhất cho thấy Nhà nước thất thu thuế tới 30.000 tỷ đồng đối với hộ kinh doanh. Tuy nhiên, bản chất hoạt động, cách thức, quy mô hộ kinh doanh khác với doanh nghiệp, do đó không nên đưa vào quản lý chung một luật với doanh nghiệp.
Thuộc nhóm ý kiến đồng ý đưa hộ kinh doanh vào quy định trong luật này, song ĐB Nguyễn Văn Thân (Thái Bình), Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, cho rằng, quy định về hộ kinh doanh trong dự thảo luật chưa rõ, còn “làng nhàng” giữa luật và nghị định. Theo ĐB Thân, nhiều hộ kinh doanh cũng tỏ ra không mặn mà với việc “được đưa vào Luật Doanh nghiệp”, bởi có khi hộ kinh doanh chỉ có mấy người trong cùng gia đình làm nhưng sẽ phải có kế toán, thực hiện các thủ tục kê khai nộp thuế, tổ chức quản lý... Nhấn mạnh mục đích của việc đưa hộ kinh doanh vào dự thảo luật là nhằm bảo hộ và phát triển, ĐB Thân đề nghị, ngay trong dự thảo luật cần có những chính sách khuyến khích, hỗ trợ dành cho các hộ kinh doanh.
Một nội dung khác cũng được ĐB Trần Hoàng Ngân đề cập là trên thực tế có hiện tượng “chạy” dự án chỉ để bán lại kiếm lời mà không triển khai, “treo” lâu ngày, khiến nhân dân vô cùng bức xúc. ĐB đề nghị Luật Đầu tư bổ sung quy định phải triển khai dự án rồi mới được chuyển nhượng. Một nguyên nhân khác, theo ĐB là sự dễ dãi, lỏng lẻo khi cấp đăng ký thành lập doanh nghiệp, cộng với khâu hậu kiểm không tốt, dẫn đến doanh nghiệp “ma”, doanh nghiệp trốn thuế, nợ thuế...
