Quản trị nhân lực hiện đại
Tại Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm một lần nữa nhấn mạnh: “Nhân sự phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tư duy đổi mới, đạo đức trong sáng, hành động quyết liệt vì tập thể, vì nhân dân, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết”.
Trong thời kỳ mới, yêu cầu đặt ra với cán bộ không chỉ dừng lại ở chuẩn mực đạo đức hay lý tưởng chính trị, mà còn phải là những con người đủ năng lực về trí tuệ, bản lĩnh và quản trị. Mỗi cán bộ, nhất là người giữ trọng trách, cần hội đủ 3 phẩm chất cốt lõi “vừa hồng, vừa chuyên, vừa sạch” như là một định hướng đạo đức, mà còn là một chuẩn quản trị hiện đại trong hệ thống công vụ quốc gia. 3 yếu tố này không tồn tại riêng rẽ mà bổ sung và kiểm soát lẫn nhau.
Một người cán bộ giỏi chuyên môn nhưng thiếu bản lĩnh chính trị sẽ rất dễ trượt ngã trước cám dỗ quyền lực. Một cán bộ liêm chính nhưng kém năng lực sẽ không thể hoàn thành nhiệm vụ, gây trì trệ và lãng phí.
Ngược lại, một cán bộ trung thành với Đảng mà không rèn luyện phẩm chất cá nhân và năng lực công tác thì cũng khó đáp ứng được kỳ vọng trong thời đại mà sự minh bạch, hiệu quả và chuyên nghiệp đang là chuẩn mực toàn cầu.
Ông Vũ Anh Tuấn, Bí thư Đảng ủy phường Hiệp Bình (TPHCM), theo sát hoạt động của cán bộ, công chức Trung tâm Phục vụ hành chính công của phường. Ảnh: CẨM TUYẾT
Để hiện thực hóa mục tiêu ấy, cần một hệ thống quản trị nhân lực công quyền có tư duy hiện đại, công bằng và minh bạch. Trước hết, phải thay đổi từ tư duy “quy hoạch - bổ nhiệm” khép kín sang tư duy “thi tuyển - cạnh tranh” mở. Việc lựa chọn cán bộ cần được tổ chức qua các kỳ thi tuyển, xét tuyển công khai, có tiêu chí rõ ràng và đánh giá theo năng lực thực tiễn, thay vì chỉ dựa vào hồ sơ và lý lịch.
Những vị trí quản lý trong bộ máy nhà nước cần được xem là chức nghiệp có tính cạnh tranh, nơi ai làm tốt sẽ tiến, ai không làm được việc thì phải nhường chỗ cho người xứng đáng hơn. Đó không chỉ là bảo đảm nguyên tắc công bằng, mà còn là cách thức hữu hiệu để thu hút nhân tài, tăng động lực cống hiến và sàng lọc những người không đáp ứng yêu cầu.
Tiêu chí rõ ràng, dữ liệu công khai
Song song đó, việc đánh giá cán bộ cần chuyển mạnh từ cảm tính sang định lượng. Mỗi cán bộ, mỗi đơn vị công vụ cần có bản mô tả nhiệm vụ, chỉ số hiệu quả cụ thể và chu kỳ đánh giá minh bạch, khách quan. Chỉ khi có tiêu chí rõ ràng, có hệ thống dữ liệu công khai thì mới tránh được tình trạng đánh giá “bình quân chủ nghĩa” khi mà ai cũng tốt, cũng hoàn thành nhiệm vụ nhưng kết quả công việc lại không tương xứng với kỳ vọng.
Bên cạnh đó, cần có cơ chế công khai lý do bổ nhiệm, quy trình tuyển chọn và cam kết nhiệm vụ của từng vị trí cán bộ. Người dân, báo chí, tổ chức chính trị - xã hội phải được quyền tham gia giám sát hoạt động công vụ, từ đó hình thành văn hóa chính trị trách nhiệm và liêm chính từ gốc.
Tất nhiên, để những thiết chế ấy hoạt động hiệu quả, vai trò của người đứng đầu là yếu tố then chốt. Mỗi cán bộ lãnh đạo không chỉ là người quản lý, điều hành, mà trước hết phải là người kiến tạo văn hóa tổ chức, nêu gương đạo đức, truyền cảm hứng cống hiến và xây dựng niềm tin trong đội ngũ.
Một minh chứng sống động cho mô hình cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên, vừa sạch” có thể tìm thấy trong thực tiễn hoạt động thời gian qua. Các bác sĩ quân y tuyến đầu chống dịch Covid-19 vừa am hiểu y học, vừa giữ vững phẩm chất người lính, sẵn sàng hy sinh vì nhân dân.
Các chiến sĩ công an nhân dân âm thầm đấu tranh với tội phạm, bảo vệ an ninh Tổ quốc nhưng cũng gần dân, sát dân, được dân tin yêu. Những đoàn viên thanh niên tình nguyện lăn xả ở vùng sâu, vùng xa với tinh thần phụng sự, học tập và rèn luyện không ngừng... Đó không phải là những ví dụ ngẫu nhiên, mà là kết quả của một hệ thống giáo dục chính trị, huấn luyện chuyên môn và rèn luyện đạo đức được tổ chức bài bản, có kiểm soát và có nêu gương.
Cán bộ tốt là sản phẩm của một hệ thống quản trị tốt, có thiết kế, có kiểm soát, có sàng lọc và có động lực phát triển. Muốn có cán bộ “vừa hồng, vừa chuyên, vừa sạch”, ngay từ khi tuyển dụng, đào tạo, đề bạt, đánh giá, thì cả hệ thống phải nhất quán một nguyên tắc: lấy nhân dân làm gốc, lấy hiệu quả làm thước đo, lấy liêm chính làm tiêu chuẩn đạo đức.
Cần dũng cảm đổi mới, thay thế cơ chế “xin - cho”, “đóng khung tư duy” bằng mô hình cạnh tranh lành mạnh, nơi mọi người có cơ hội cống hiến và phát triển dựa trên năng lực thật sự. Như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh tại Hội nghị Trung ương 12, khóa XIII, công tác nhân sự phải đổi mới tư duy, hành động quyết liệt, dám chịu trách nhiệm và đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết.
