Cơn địa chấn mang tên “đất công”

Cụ thể, 1 dự án với giá mua ban đầu chưa đến 100 tỷ đồng, nhưng sau đó người mua chuyển nhượng lại kiếm được gần 500 tỷ đồng, khiến nhiều người choáng váng. 
Tại TPHCM từ nhiều tháng nay Thanh tra Chính phủ và Kiểm toán Nhà nước đang tiến hành rà soát, thanh tra nhiều dự án được giao đất từ năm 2010 đến năm 2016, trong đó tập trung vào nhiều dự án có nguồn gốc từ đất công được cổ phần hóa, hợp tác đầu tư… để phát triển dự án nhà ở.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, kể từ ngày Nghị định 71/2013 có hiệu lực thi hành (ngày 1-9-2013), Tổ chuyên gia đã xem xét thẩm định 45 hồ sơ dự án có nguồn gốc đất công, cho thấy đến nay nhiều dự án còn dở dang. Cũng có dự án đã được chủ đầu tư hoàn thành bán cho khách hàng, hoặc đang trong giai đoạn hoàn thiện. Tại nhiều dự án, doanh nghiệp đã thực hiện nghĩa vụ tài chính cho Nhà nước.

Theo nhiều doanh nghiệp, để cho ra được tiền sử dụng đất là cả quá trình thủ tục và thời gian chờ đợi kéo dài cả năm. Và việc xác định giá đất không phải doanh nghiệp tự làm mà do cơ quan độc lập có chức năng thẩm định tham gia đấu thầu thực hiện. Sau đó kết quả này phải qua “cửa ải” của Hội đồng thẩm định giá đất TP, trước khi ban hành chính thức. 

Tuy nhiên, tại nhiều dự án, kết quả giá đất này không được Thanh tra Chính phủ công nhận, với lý do phải qua đấu thầu để chọn giá cao nhất. Trên quan điểm đó, nhiều dự án bị đề nghị truy thu hàng trăm tỷ  đồng.

Thông tin trên làm cho hàng chục dự án rơi vào tình trạng tiến thoái lưỡng nan, doanh nghiệp sống dở chết dở vì giá thành được hạch toán theo tiền sử dụng đất đã được xác định trước đó, nhà đã bán cho khách hàng, nên bị truy thu doanh nghiệp chỉ còn biết… kêu trời. Những dự án đang trong giai đoạn làm giấy chủ quyền cho khách hàng cũng bị ách lại…

Việc chuyển nhượng mua bán đất công, thực hiện các dự án nhà ở có nguồn gốc đất công dù kiếm hàng trăm tỷ như ở Đà Nẵng, hay doanh nghiệp khóc ròng như ở TPHCM, đều như cơn địa chấn giáng xuống đầu người dân và doanh nghiệp.