PHÓNG VIÊN: - Thưa bác sĩ những công nghệ này có thực sự hiệu quả không?
TS.BS LÊ THÁI VÂN THANH: - Hiện nay cũng có một số công nghệ được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) chứng nhận hỗ trợ giảm béo, giảm mỡ không xâm lấn, đặc biệt là mỡ bụng. Những công nghệ này có mang lại hiệu quả nhưng chỉ ở một chừng mực nào đó, trong khi quảng cáo lại nói quá lên.
Để giảm mỡ, giảm béo hiện nay thường tập trung vào một số công nghệ sau. Thứ nhất, công nghệ giảm béo bằng sóng RF (Radio Frequency). Sóng RF sử dụng nhiệt lượng phá hủy tế bào mỡ, vì nguyên tắc tế bào mỡ dễ bị tổn thương do nhiệt nhanh hơn những tế bào khác. Mặc dù dùng nhiệt độ cao, nhưng bề mặt da được bảo vệ tránh bị phỏng bằng dụng cụ làm lạnh bề mặt.
TS.BS LÊ THÁI VÂN THANH, Trưởng khoa Da liễu - thẩm mỹ da, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM. Trong quá trình điều trị bệnh nhân có thể đau nhẹ. Sau điều trị, tình trạng da đỏ và phù nề nhẹ sẽ biến mất trong vòng 24 giờ. Một vài tác dụng phụ không đáng kể, thoáng qua khác như đau, dị cảm tạm thời, tạo nốt dưới da… Tuy nhiên sóng RF chỉ giới hạn ở vùng mỡ nông chứ không thể đi sâu vào mỡ nội tạng và càng không thể ngăn ngừa việc tái hình thành mỡ.
Công nghệ thứ hai tiêu hủy mỡ do đông lạnh (đông ly giải mỡ). Tế bào mỡ rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, dễ bị tổn thương với lạnh hơn các tế bào chứa nước xung quanh, vì thế một số thiết bị ứng dụng công nghệ đông lạnh, đưa nhiệt độ âm dần để phá hủy tế bào mỡ. Phương pháp này tác động chọn lọc trên tế bào mỡ mà không gây tổn thương cấu trúc lân cận. Thủ thuật có thể gây cảm giác châm chích, sưng, đỏ và đau do lạnh, nhưng sẽ biến mất sau 5-10 phút. Hiệu quả thường được quan sát thấy sau 3 tuần đầu điều trị, tối ưu sau 2 tháng và kéo dài trong 6 tháng. Thông thường cần tối thiểu 1-3 đợt điều trị.
Ngoài ra cũng có một số công nghệ khác hỗ trợ giảm béo, giảm mỡ như sử dụng sóng siêu âm hội tụ cường độ cao (HIFU) hay laser lạnh. Trong đó, HIFU, tương tự RF, sử dụng năng lượng sóng âm thay vì sóng điện từ, tạo năng lượng nhiệt đến lớp bì sâu và lớp xơ cơ mà không gây tổn thương mô xung quanh. Nhiệt lượng gây nhiệt độ của mô da đạt > 60°C, tạo những điểm đông nhiệt nhỏ (<1 mm3) ở độ sâu có thể đến 5mm trong lớp mỡ dưới da. Ngoài tác dụng nhiệt, HIFU còn có tác động cơ học gây phá hủy màng tế bào mỡ ngay lập tức.
Hay Laser là một phương pháp giảm mỡ không xâm lấn cũng đang được ưa chuộng và được FDA chấp thuận trong giảm mỡ ở vùng bụng, hông, lưng, mặt trong và ngoài đùi, vùng dưới cằm. Giảm mỡ bằng laser, bằng cách tạo các lỗ nhỏ trên vách tế bào mỡ gây thoát mỡ, đặc biệt hữu ích cho những vùng mỡ không thích hợp với những phương pháp khác như vùng mỡ cứng không véo lên được ở mặt ngoài đùi. Kết quả giảm mỡ tối ưu thường cần ít nhất 6-8 đợt điều trị, mỗi đợt cách nhau 6-8 tuần.
Tuy nhiên, tất cả các công nghệ trên chỉ giúp giảm mỡ nông và hủy mô mỡ thừa trong một giai đoạn sau liệu trình giảm béo, mà không ngăn việc tái hình thành mỡ sau này. Bởi việc giảm mỡ và giảm béo là một quá trình bền bỉ và lâu dài kết hợp chế độ ăn uống, sinh hoạt, tập luyện. Tóm lại, hiệu quả chỉ trong chừng mực.
- Hiện nay trên thị trường bán tràn lan các sản phẩm giảm béo, hủy mỡ, đặc biệt chỉ hủy những vùng như bụng, đùi. Thực hư việc này ra sao, có lưu ý gì khi dùng thuốc không thưa bác sĩ?
- Hầu hết mọi người bị tình trạng béo bụng. Trong cơ thể người có 2 loại mỡ mà trong đó một loại được gọi là mỡ trắng (thường tập trung ở bụng và đùi) dùng dự trữ năng lượng cho cơ thể, chỉ sử dụng khi cơ thể cạn kiệt năng lượng từ nguồn carbohydrate (tinh bột, đường). Chính cơ chế này đã được ứng dụng trong việc giảm béo, giảm mỡ bằng thuốc hoặc chế độ ăn làm sao để cung cấp carbohydrate thấp tối đa, từ đó cơ thể sẽ huy động năng lượng dự trữ từ các mô mỡ trắng. Đó cũng là lý do nhiều loại thuốc quảng cáo chỉ giảm béo ở vùng bụng, đùi.
Hiện nay tình trạng bán thuốc tràn lan rất nguy hiểm cho người sử dụng. Có những loại thuốc làm cho người dùng cảm thấy chán ăn, không muốn ăn. Đây là những loại thuốc tác động lên hệ thần kinh trung ương, bên cạnh việc tạo cảm giác chán ăn có thể gây ra các tác dụng phụ như tăng nhịp tim, tăng huyết áp, đau đầu, táo bón, buồn nôn, động kinh, có ý nghĩ tự tử… Do đó nếu sử dụng thuốc này mà không được tư vấn và theo dõi kỹ có thể gây ra nhiều biến chứng làm nguy hiểm đến tính mạng.
Nhóm thuốc thứ hai là khi thức ăn đã vào trong đường tiêu hóa sẽ ngăn không cho hấp thu qua ruột hoặc có cơ chế đào thải nhanh chất mỡ trong đường ruột. Các thuốc làm đào thải nhanh thức ăn, đặc biệt ngăn hấp thu chất mỡ, có nhiều bất lợi cho cơ thể, như làm cho không hấp thu được các vitamin hòa tan trong dầu mỡ có lợi cho cơ thể. Ngoài ra nhóm thuốc này còn gây tác dụng phụ như đau quặn dạ dày, ợ hơi, tiêu phân mỡ…
Nhóm thuốc thứ ba là các hoạt chất giúp đưa các acid béo đến được “nơi sản xuất năng lượng” trong tế bào hay nói nôm na là giúp đốt chất béo tại tế bào để tạo năng lượng, khi đó cơ thể sẽ tăng sử dụng năng lượng từ nguồn chất béo. Hiện nay có một hiện tượng phải cảnh báo là nhiều bạn trẻ dùng thuốc điều trị đái tháo đường để giảm cân. Điều này hết sức nguy hiểm cho sức khỏe, thậm chí gây tổn thương não nếu dùng lâu dài.
- Vậy đâu là phương pháp giảm mỡ, giảm béo an toàn?
- Giảm béo là một quá trình bền bỉ, lâu dài, cần phối hợp nhiều hoạt động trong cuộc sống hàng ngày. Đầu tiên phải giữ nguyên tắc năng lượng nạp vào phải nhỏ hơn hoặc bằng năng lượng tiêu hao. Tất nhiên năng lượng nạp vào không cần phải tính toán quá chuẩn xác, chỉ cần giảm bớt đường, tinh bột. Khi bị béo phì, nguy cơ gây nhiều bệnh lý, cần tư vấn dinh dưỡng từ bác sĩ. Điều quan trọng nhất là “hãy lắng nghe cơ thể của chính mình”.
Bên cạnh chế độ ăn uống nên giữ tinh thần thoải mái, không nên thức khuya, giảm căng thẳng, và quan trọng là phải thường xuyên tập luyện thể thao để cơ thể khỏe mạnh.
- Xin cảm ơn bác sĩ.
