Bản cáo trạng cáo buộc những cựu sĩ quan Học viện Quân y đã có hành vi giúp sức cho Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Công ty Việt Á - Việt Á) thực hiện hành vi phạm tội.
Cáo trạng của Viện Kiểm sát quân sự Trung ương cho hay, trước tình hình dịch Covid-19 xuất hiện ở nước ngoài và có nguy cơ vào Việt Nam, Ban Giám đốc Học viện Quân y đã chỉ đạo các cơ quan chức năng xây dựng kế hoạch phòng, chống dịch, trong đó có nhiệm vụ nghiên cứu bộ kit test Covid-19.
Cuối tháng 1-2020, Thượng tá Hồ Anh Sơn (thời điểm đó là Phó Giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự) trình Thiếu tướng Hoàng Văn Lương (Phó Giám đốc Học viện Quân y) ký công văn gửi Bộ KH-CN về việc đề xuất nhiệm vụ phát triển kit test Covid-19.
Sau khi nhận được văn bản, Trịnh Thanh Hùng (Phó Vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN) đã trao đổi thống nhất với Phan Quốc Việt về việc để Việt Á tham gia đề tài này và Việt đồng ý. Sau đó, Hùng yêu cầu Hồ Anh Sơn bổ sung thêm Việt Á tham gia đề tài. Sơn đồng ý và sửa lại phiếu đề xuất nhiệm vụ khoa học và trình Thiếu tướng Lương ký.
Đầu tháng 2-2020, Bộ KH-CN có quyết định thành lập hội đồng và tổ thẩm định kinh phí và giao Học viện Quân y chủ trì, Hồ Anh Sơn là chủ nhiệm đề tài với kinh phí 18,98 tỷ đồng, thực hiện trong 18 tháng.
Thượng tá Hồ Anh Sơn và Phan Quốc Việt. Ảnh: TRẦN LƯU
Sau khi được Bộ KH-CN giao đề tài, nhóm nghiên cứu của Học viện Quân y đã nghiên cứu để tối ưu hóa. Ngày 10-2-2020, Hồ Anh Sơn ký bàn giao quy trình chế tạo bộ sinh phẩm với Công ty Việt Á để sản xuất thử nghiệm.
Khoảng giữa tháng 2-2020, Việt chỉ đạo Hồ Thị Thanh Thủy (Phó Tổng Giám đốc Việt Á, vợ của Việt) mang bộ kit test Covid-19 (do Thủy nghiên cứu, tối ưu từ các tài liệu của Tổ chức Y tế thế giới, Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ và một số nước khác, xây dựng quy trình sản xuất kit sử dụng gene đích để phát hiện ra virus) ra Hà Nội để đánh giá chất lượng.
Sau khi có kết quả đánh giá, biết được bộ kit do Việt Á có chất lượng tốt hơn bộ sinh phẩm của Học viện Quân y thì Việt đã báo cáo đến Trịnh Thanh Hùng. Hùng sau đó yêu cầu Việt làm công văn gửi Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đề nghị phối hợp thử nghiệm bộ kit do Việt Á đưa đến.
Sau đó, Việt cho nhân viên mang 3 loại kit do Việt Á cung cấp đến Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để tiếp tục đánh giá, thử nghiệm. Kết quả bộ kit của Việt Á đạt yêu cầu.
Đầu tháng 3-2020, Hùng yêu cầu Sơn làm văn bản đề nghị nghiệm thu giai đoạn 1 đề tài. Sau đó Sơn đã trình Trung tướng Đỗ Quyết (Giám đốc Học viện Quân y) ký văn bản đề nghị Bộ KH-CN nghiệm thu giai đoạn 1 đề tài. Sau đó, Bộ KH-CN kiến nghị Bộ Y tế xem xét cấp phép sử dụng.
Cáo trạng thể hiện, khoảng tháng 4-2020, Việt Á làm hồ sơ xin cấp phép lưu hành sản phẩm chính thức gửi Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế), sau đó Bộ Y tế ra văn bản đề nghị Việt Á làm rõ quan hệ giữa Học viện Quân y và Việt Á trong toàn bộ hồ sơ liên quan và bổ sung tài liệu chứng minh. Phan Quốc Việt đã chỉ đạo cấp dưới xây dựng biên bản có nội dung “Học viện Quân y đồng ý để Việt Á toàn quyền sử dụng sản phầm của đề tài để đăng ký lưu hành và đăng ký cấp chứng nhận lưu hành…”.
Biên bản này được Sơn trình Thiếu tướng Hoàng Văn Lương ký. Do tin tưởng Hồ Anh Sơn, Thiếu tướng Lương không xem nội dung biên bản mà ký và đưa lại cho Sơn. Biên bản này sau đó được chuyển tới Bộ Y tế để đưa vào hồ sơ xin cấp phép.
“Theo quy định, Bộ trưởng Bộ KH-CN là đại diện chủ sở hữu kết quả thực hiện nhiệm vụ khoa học cấp quốc gia mới có quyền chuyển giao kết quả, Học viện Quân y không có thẩm quyền, nhưng Bộ Y tế vẫn ra quyết định cấp phép đối với sản phẩm nghiên cứu đề tài”, cáo trạng nêu.
Sau khi được Bộ Y tế cấp phép, Phan Quốc Việt đã đưa bồi dưỡng cho Trịnh Thanh Hùng 2 lần tổng số tiền 350.000 USD (khoảng 8 tỷ đồng). Phan Quốc Việt cũng chỉ đạo cấp dưới thông qua chi phần trăm tiền ngoài hợp đồng mua kit của Học viện Quân y để chia sẻ lợi nhuận đề tài cho Hồ Anh Sơn là gần 2,5 tỷ đồng.
