Thực ra hạ tầng những cung đường đèo này được đầu tư rất bài bản, chắc chắn và an toàn, đặc biệt là đèo Prenn. Nhưng mọi sự đều không ngờ tới…
Kiệt quệ những cung đèo
Có thể mở đầu trong đêm 16-11, đèo Khánh Lê đoạn qua xã Nam Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa, sạt lở đất đá bất ngờ vùi trúng xe khách đang chạy, khiến 6 người chết, làm gián đoạn tuyến đường huyết mạch nối Đà Lạt với Nha Trang.
Đèo Khánh Lê (hay còn gọi đèo Hòn Giao, đèo Long Lanh, đèo Omega), cung đèo dài 30 km. Với đỉnh đèo cao đến 1.700 m so với mực nước biển, nên được mệnh danh là cung đường nối biển và hoa, đi vào buổi sáng sớm sẽ thấy sương mờ giăng lối, long lanh dưới ánh nắng tờ mờ, nhàn nhạt. Cảnh đèo thơ mộng thoắt ẩn thoắt hiện trong sương. Đây là tuyến đường nhanh và thuận tiện nhất để di chuyển từ Nha Trang đến với Đà Lạt, nhưng không kém phần hiểm trở với những vách đá cao hàng trăm mét và vực sâu hun hút.
Đến sáng 17-11, đèo Prenn, đoạn qua phường Xuân Hương - Đà Lạt xuất hiện vết sạt lở trượt dài, mặt đường có nhiều vết nứt toác ra, đã chia cắt tuyến đường nối Đà Lạt với sân bay Liên Khương để về Bảo Lộc và TPHCM. Các phương tiện buộc phải phân luồng qua đèo Mimosa (song song với đèo Prenn) và đèo Sacom để ra vào Đà Lạt từ sân bay Liên Khương.
Đèo Prenn là con đèo nhỏ, ngoằn ngoèo nằm ở cửa ngõ phía Nam Đà Lạt, dài 7,4 km, có điểm đầu là cao tốc Liên Khương - Prenn và điểm cuối đến đầu đường 3 tháng 4, Đà Lạt. Đèo được nhà thầu Gross của Pháp xây dựng từ tháng 2-1943, có 79 đoạn cong. Tới cuối tháng 1-2024, tỉnh Lâm Đồng đã hoàn thành việc nâng cấp đèo Prenn từ 2 làn xe lên 4 làn xe, tạo diện mạo hoàn toàn mới, thông thoáng cho con đường huyết mạch lên TP Đà Lạt trước đây.
Tối ngày 17-11, tiếp tục đèo Ngoạn Mục trên Quốc lộ 27 phát sinh nhiều điểm sạt lở. Ngày 19-11, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Lâm Đồng phải thông báo dừng lưu thông các phương tiện qua đèo.
Đèo Ngoạn Mục (còn gọi đèo Sông Pha), là một trong những cung đường đèo nối giữa thành phố Đà Lạt (cũ) và thành phố Phan Rang - Tháp Chàm (cũ) với chiều dài hơn 20 km. Nằm trên Quốc lộ 27, đèo Ngoạn Mục là nơi thích hợp cho những ai yêu thích khám phá và chinh phục, với những khúc cua gấp và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, như chính tên gọi của nó.
Một sự việc bất ngờ cho “thành phố ngàn hoa”. Rạng sáng ngày 20-11, tỉnh Lâm Đồng đã phải công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai tại điểm sạt lở trên đèo Mimosa, thuộc phường Xuân Hương - Đà Lạt, và ban hành lệnh cấm các phương tiện vào đèo.
Đèo Mimosa là cung đường đèo mang tên loài hoa đặc trưng của thành phố ngàn hoa, nằm song song với đèo Prenn, nhưng dài hơn và ít dốc hơn. Vượt qua đèo là những rừng thông bạt ngàn xanh thẳm, nối tiếp những hàng mimosa rực sắc vàng vào gần trung tâm thành phố.
Với đèo D'ran nằm trên Quốc lộ 20 chạy qua địa bàn thị trấn D’ran, huyện Đơn Dương và xã Xuân Trường, TP Đà Lạt (cũ). Từ hướng tỉnh Ninh Thuận (cũ), du khách sau khi vượt qua đèo Ngoạn Mục muốn đi lên Đà Lạt có 2 con đường, một là đi tiếp Quốc lộ 20 (cách 16 km) sẽ tới đèo D’ran qua địa bàn xã Xuân Trường tới Đà Lạt. Hai là đi hướng Quốc lộ 27C vòng ra ngã 3 Finom, quốc lộ 20 của huyện Đức Trọng (cũ) để lên Đà Lạt khi qua đèo Prenn.
Thế nhưng, từ ngày 12-11, UBND tỉnh Lâm Đồng đã ban hành lệnh xây dựng công trình khẩn cấp để xử lý sạt lở, đảm bảo an toàn giao thông trên quốc lộ 20 qua đèo D’Ran. Theo đó, cấm các loại phương tiện qua đèo D’Ran với thời gian thực hiện 45 ngày.
Như vậy chỉ trong vòng 5 ngày qua, tỉnh Lâm Đồng ghi nhận tổn thất nặng nề về đường sá, khi lần lượt các tuyến đèo kết nối với trung tâm Đà Lạt bị sạt lở, chia cắt.
Lên “thành phố ngàn hoa” bằng đường nào?
Tính đến sáng ngày 20-11, sau khi đèo đèo Mimosa bị cấm, đường lên trung tâm Đà Lạt chỉ còn kết nối với bên ngoài thông qua 2 con đèo chưa bị chia cắt là Sacom và Tà Nung. Tuy nhiên, các nhà chức trách không loại trừ khả năng 2 con đèo này phát sinh sạt lở do trên địa bàn vẫn chưa dứt mưa.
Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng cho biết, hiện nay muốn đi từ TPHCM lên Đà Lạt, người dân và du khách đi theo quốc lộ 20 qua Bảo Lộc - Di Linh - Đức Trọng. Đến khu vực Liên Nghĩa, không đi được đi đèo Prenn hoặc Mimosa, thay vào đó đi cao tốc Liên Khương - Prenn rồi rẽ vào đường đường Sacom Tuyền Lâm (lưu ý không áp dụng cho xe tải để vào trung tâm). Đối với xe tải và xe chở hàng, phải đi tỉnh lộ 725 lên đèo Tà Nung để đến trung tâm Đà Lạt.
Như vậy từ TPHCM lên Liên Nghĩa phải qua 3 con đèo là Bảo Lộc, Đại Ninh và Gia Nghĩa. Tuy nhiên hiện nay đèo Đại Ninh đang trong tình trạng sửa chữa nâng cấp, nên vào mưa lũ sẽ không thể qua. Còn đèo Gia Bắc ngoằn ngoèo khó đi, lại gặp mưa trơn trợt nên cũng khuyến cáo không nên qua lúc này. Chỉ còn lại duy nhất lúc này là đèo Bảo Lộc. Hy vọng những ngày tới không gặp sự cố như các con đèo sạt lở vừa qua.
Đối với tuyến đường từ Đà Lạt đi Nha Trang (Khánh Hòa) và ngược lại, người dân và du khách sẽ theo tuyến đi ĐT 725 qua đèo Tà Nung, để rẽ vào quốc lộ 27 đi Đắk Lắk, sau đó đi theo Quốc lộ 26 để đến tỉnh Khánh Hòa.
Theo lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng, lực lượng chức năng đang huy động tối đa lực lượng để sửa chữa các tuyến đèo bị sạt lở, sớm nối lại giao thông. Tuy nhiên, do trời vẫn còn mưa nên dự kiến cần khoảng 10 ngày để khắc phục tạm thời, nối lại giao thông trên đèo Mimosa.
