Thông tin cho rằng NHNN đang bắt đầu mua vào đồng USD nhằm ngăn chặn đà rơi của tỷ giá. Liệu có phải đây là diễn biến đi ngược sau khi cơ quan này chính thức điều chỉnh tăng 1% vào cuối tuần đầu tiên của tháng 1-2015?
Tuần đầu tiên của tháng 1-2015, NHNN điều chỉnh tỷ giá tăng 1% lên 21.458 VNĐ/USD. Trước đó, tỷ giá bình quân liên NH cố định ở mức 21.246 VNĐ/USD trong hơn 6 tháng của năm 2014. Đây được xem là thành công của NHNN trong điều hành tỷ giá thời gian qua.
Bởi năm 2014 đồng USD liên tục mạnh lên so với nhiều đồng tiền khác. Chỉ số USD Index tăng 12%. Nhiều quốc gia đã phải chủ động phá giá đồng tiền để theo kịp với mức tăng của đồng USD. Chẳng hạn, Nhật Bản đã phá giá đồng Yên 20%, còn đồng EUR cũng yếu đi gần 13% so với thời điểm tháng 7-2014.
Trong nước, giá USD tự do và tại NH cũng chịu sức ép tăng giá và đã tăng 200-300 đồng trong suốt thời gian nửa cuối năm 2014. Trước diễn biến đó để giữ tỷ giá, NHNN đã phải can thiệp bằng cách bán ngoại tệ để cân bằng cung cầu.
Ngay sau quyết định của NHNN có hiệu lực từ ngày 7-1, các NHTM đã lập tức điều chỉnh tỷ giá lên gần sát mức trần mới. Thị trường ngoại tệ trở lại ổn định và các NHTM đã hạ giá USD ngay trong buổi chiều cùng ngày. Những ngày gần đây, giá USD tại các NH liên tục rớt khoảng 120-150 đồng.
Bên cạnh đó, giá USD tự do cũng liên tục giảm trong vòng 1 tuần sau đó và đã có thời điểm sụt sâu dưới ngưỡng 21.500 đồng/USD. Điều này hoàn toàn ngược lại với dự đoán ban đầu của giới kinh doanh rằng tỷ giá sẽ tăng.
 |
Ảnh minh họa: LONG THANH |
Một điều không kém phần bất ngờ là mới đây NHNN quyết định nâng mạnh giá niêm yết mua bán USD sau 4 ngày điều chỉnh tăng tỷ giá. Tại Sở giao dịch NHNN ngày 12-1 giá USD chính thức được nâng lên mức 21.350 đồng/USD chiều mua (tăng 150 đồng) và chiều bán ra 21.600 đồng/USD (tăng 200 đồng) so với trước đó. Mức giá niêm yết mới này cũng cao hơn so với mức giá đang giao dịch tại các NHTM. Động thái này của NHNN được cho là để chặn đà rơi của tỷ giá.
Theo lãnh đạo một số NH, nguyên nhân khiến tỷ giá chạy ngược dòng là cung ngoại tệ trên thị trường hiện nay khá dồi dào. Bà Nguyễn Thị Hồng, Phó Thống đốc NHNN, cũng cho biết giao dịch trên thị trường liên NH thông suốt và tỷ giá giao dịch thực tế phổ biến trong khoảng 21.450 - 21.460 VNĐ, tức nằm rất sát mức tham chiếu bình quân.
Trong khi đó, một số NH đã đăng ký bán ngoại tệ cho NHNN và cơ quan này đã bắt đầu mua vào. Mục đích nhằm nỗ lực ngăn không để tỷ giá tiếp tục giảm, tức không để VNĐ tiếp tục tăng giá so với đồng USD làm ảnh hưởng đến sức cạnh tranh của hàng hóa trong nước.
Việt Nam là một trong những nước thu hút kiều hối lớn nhất thế giới. Theo NHNN, năm 2011 kiều hối về Việt Nam đạt 9 tỷ USD, năm 2012 là 10 tỷ USD, năm 2013 là 11 tỷ USD và năm 2014 khoảng 12 tỷ USD.
Ngoài lượng kiều hối dồi dào năm 2014, Việt Nam nhập siêu hàng hóa khoảng 2 tỷ USD, lượng vốn FDI giải ngân 12 tỷ USD. Đây là những dòng ngoại tệ chính làm cho Việt Nam thặng dư cán cân thanh toán. Điều này cho thấy nguồn cung ngoại tệ trong nước luôn dồi dào. Ngoài ra, một nguyên nhân quan trọng khác khiến tỷ giá không còn biến động mạnh là do tâm lý đầu cơ trong thời gian qua không còn.
Như vậy những chính sách của NHNN chuyển từ việc chống lại tỷ giá tăng sang chống tỷ giá giảm. Bài toán này tương tự như tình huống vào năm 2006-2007 khi dòng ngoại tệ đổ vào Việt Nam quá lớn. Quan trọng là thị trường ngoại hối trong nước được đánh giá vẫn hết sức ổn định và NHNN cam kết tiếp tục giữ ổn định thị trường.
