Nhắc lại mục đích chính của việc đánh thuế TTĐB không phải tăng thu mà là thay đổi hành vi, ĐB Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhận xét, dự thảo có những nội dung không theo nguyên tắc này.
“Dự thảo vẫn tiếp tục đưa điều hòa nhiệt độ vào xem xét đánh thuế, dù có nói cân nhắc áp dụng. Nhưng cân nhắc theo hướng nào? Đây là mặt hàng đã rất phổ biến, không thể thay thế, không vì đánh thuế mà người dân ngừng sử dụng”, ông Cường phát biểu.
ĐB Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) đồng tình: “Cần nói rõ sẽ tiếp thu theo hướng nào chứ không nên bỏ ngỏ như vậy”. Đối với các sản phẩm thuốc lá, rượu bia, ĐB Cường đồng tình đánh thuế, nhưng nêu nhiều ý kiến về phương pháp tính thuế.
Ông Cường ví von: “Nếu tăng đều 5% với rượu bia và 1.000 đồng/bao đối thuốc lá thì chẳng khác nào bỏ con nhái vào nước lạnh rồi đun lên từ từ. Con nhái sẽ không cảm thấy ngay sự thay đổi và không nhảy ra ngoài cho đến khi quá muộn”. ĐB cho rằng không nên tăng thuế đều đặn hàng năm với mức thấp, mà mỗi lần tăng cao đủ để người tiêu dùng cân nhắc thay đổi hành vi.
Đại biểu dự hội nghị
Nêu ý kiến về thuế TTĐB đối với thuốc lá, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Đỗ Thị Lan bày tỏ tán thành với việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật theo hướng bổ sung quy định mức thuế tuyệt đối áp dụng đối với bao thuốc lá 20 điếu và xì gà có trọng lượng 20g/điếu. Đối với các bao thuốc lá có số lượng khác với quy định trên, giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết, sau khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Để thống nhất trong hệ thống pháp luật về thuốc lá và tạo cơ sở pháp lý về phòng chống tác hại của thuốc lá, đầu tư kinh doanh, xuất nhập khẩu thuốc lá, quy định về thuế đối với thuốc lá và giải quyết các vấn đề liên quan đến thuốc lá, ĐB đề nghị Quốc hội, Chính phủ sớm sửa đổi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá.
Một số ý kiến ĐB tiếp tục đề nghị bổ sung đối tượng không chịu thuế là xăng. ĐB Nguyễn Trường Giang (Đắk Nông) nhấn mạnh, xăng là mặt hàng thiết yếu và không thể hạn chế sử dụng xăng được. Hơn nữa, xăng vừa chịu thuế TTĐB, vừa chịu thuế bảo vệ môi trường. Nếu xác định dùng xăng ảnh hưởng tới môi trường thì tăng thuế bảo vệ môi trường chứ không đánh thuế TTĐB.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn
Báo cáo tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn nhấn mạnh, việc áp thuế TTĐB nhằm điều tiết hành vi tiêu dùng. Với mặt hàng điều hòa nhiệt độ, trước đây đặt vấn đề là mặt hàng xa xỉ, nhưng nay đã là phổ thông nên ban soạn thảo sẽ cùng với các cơ quan liên quan rà soát để có phương án điều tiết phù hợp.
Về mặt hàng xăng, ông cho biết đã áp thuế này từ rất lâu và nhiều nước cũng đánh cả TTĐB (thu theo tỷ lệ phần trăm) và thuế bảo vệ môi trường (thu thuế tuyệt đối). Hơn nữa, mức thuế với xăng sinh học đang được đề xuất thu ở mức thuế thấp hơn để khuyến khích dùng loại xăng này.
Điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cơ quan soạn thảo cụ thể hóa phương án tiếp thu, chỉnh lý như ý kiến ĐBQH nêu.
Dự thảo được chỉnh lý theo hướng quy định mức thuế TTĐB đối với thuốc lá như sau:
Mức thuế tuyệt đối từ 2026 là 5.000 đồng/bao, giai đoạn năm 2027-2029, mỗi năm tăng thêm 1.000 đồng, đến năm 2030 là 10.000 đồng/bao. Với xì gà từ năm 2026 là 50.000 đồng/điếu, giai đoạn năm 2027-2029, mỗi năm tăng thêm 10.000 đồng, đến năm 2030 là 100.000 đồng/điếu.
Với thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác, từ năm 2026 là 50.000 đồng/100g hoặc 100ml, giai đoạn năm 2027-2029, mỗi năm tăng 10.000 đồng, đến năm 2030 là 100.000 đồng.
