Từ trăm tỷ đến ngàn tỷ
Trong số 10 phim ra mắt khán giả từ đầu năm 2023 đến nay, có 4 phim vượt mốc doanh thu trăm tỷ đồng. Điều này giúp phim Việt đạt doanh thu gần 1.100 tỷ đồng trong nửa đầu năm 2023. Trong đó, Nhà bà Nữ chiếm gần 1/2, đạt 475 tỷ đồng. Lật mặt 6: Tấm vé định mệnh cũng vượt mốc doanh thu hơn 260 tỷ đồng cùng với 2 bộ phim cũng có doanh thu hơn 120 tỷ là Chị chị em em 2 và Siêu lừa gặp siêu lầy.
So với 2019 - năm được coi là đỉnh cao của phim Việt với tổng doanh thu khoảng 1.200 tỷ đồng, đây được xem là bước nhảy vọt, ít nhất về mặt con số.
Doanh thu trăm tỷ đồng hiển nhiên chưa bao giờ là cột mốc dễ dàng với điện ảnh Việt. Như năm 2022, khi thị trường chùng xuống với nhiều thảm họa liên tiếp ra mắt, chỉ có duy nhất Em và Trịnh đạt doanh thu trăm tỷ đồng.
Nhưng, nếu nhìn vào danh sách những phim Việt có doanh thu cao nhất mọi thời đại qua các thập niên gần đây sẽ thấy những sự phát triển hứa hẹn từ thị trường. Cụ thể, trong danh sách 19 phim có doanh thu từ 100 tỷ đồng trở lên, thập niên 2010 có 9 phim (riêng năm 2019 là 5 phim). Tuy nhiên, từ năm 2020 đến nay đã có 10 phim và đều nằm trong tốp 3.
Sau những bộ phim có doanh thu trên 200 tỷ đồng, nhiều chuyên gia nhận định, mục tiêu tiếp theo của điện ảnh Việt là doanh thu ngàn tỷ đồng. “Với dân số lên tới hơn 100 triệu, ngàn tỷ đồng cho doanh thu một bộ phim hoàn toàn khả thi. Ví dụ, với giá vé trung bình là 70.000 đồng, chỉ cần hơn 10 triệu người đi xem là đạt doanh thu như vậy”, nhà phê bình Tuấn Lalarme phân tích.
Nhà phê bình này cũng dẫn chứng thêm, năm 2003 - Gái nhảy của đạo diễn Lê Hoàng được xem là phim thương mại đầu tiên. 11 năm sau, thị trường có phim trăm tỷ đầu tiên với Để mai tính 2. Tiếp theo, sau 6 năm, Hai Phượng (2019) đã vượt qua con số 200 tỷ đồng. Và chỉ mất 4 năm để Trấn Thành với Nhà bà Nữ tiệm cận con số 500 tỷ đồng.
Cần nhiều hơn thế
Theo nhà phê bình Tuấn Lalarme, để đạt được con số ngàn tỷ đồng, không thể quy đổi từ dân số, mà còn ảnh hưởng nhiều yếu tố như số lượng rạp, chất lượng phim, thói quen ra rạp xem phim của người dân... Anh nhận định: “Mong muốn là vậy, nhưng làm được quả thực không dễ. Đặc biệt trong giai đoạn hiện tại, các nền tảng trực tuyến ngày càng phát triển, điện ảnh chiếu rạp phải thực sự nỗ lực rất lớn để khiến người dân chịu bỏ tiền đi xem”.
Trong bức tranh nhiều gam màu sáng của thị trường phim ảnh nửa đầu năm 2023, chất lượng các bộ phim vẫn là vấn đề gây tranh cãi. Chưa kể, thời điểm phát hành và cả sự may mắn cũng góp công rất lớn vào doanh thu trăm tỷ của các bộ phim trong năm nay. Điều này đặt ra vấn đề thị trường cần sự phát triển mang tính bền vững.
Ông Nguyễn Hoàng Hải, Giám đốc nội dung CJ CGV Việt Nam, cho rằng: “Khán giả đến rạp nhiều hay ít phụ thuộc vào số lượng và chất lượng phim, đặc biệt là phim Việt Nam. Đây cũng là một mối quan hệ tương hỗ. Khán giả ra rạp nhiều, nhà sản xuất sẽ có kinh phí để tiếp tục sản xuất phim, các cụm rạp có điều kiện mở rộng ra nhiều tỉnh thành hơn. Điều này lại giúp mang đến cơ hội cho khán giả tại những nơi chưa có rạp chiếu, nâng tỷ lệ khán giả xem phim rạp”.
Thực tế, ai cũng hiểu nền tảng con người đóng vai trò quan trọng trong bất cứ thị trường điện ảnh nào. Điều cần làm lúc này là cần đồng bộ, nâng cao chất lượng đội ngũ làm phim bằng nhiều cách từ các mô hình đào tạo đa dạng, hợp tác sản xuất nước ngoài để rút ngắn giai đoạn… Mặt khác, điều quan trọng là tăng số lượng khán giả xem phim, đặc biệt là lớp khán giả mới.
Muốn đạt được điều đó, Việt Nam đang thiếu và đang cần thêm những thương hiệu để tạo niềm tin cho khán giả, khiến họ sẵn sàng bỏ tiền ra rạp xem phim. Thực tế cho thấy, đứng sau những bộ phim trăm tỷ đều là tên tuổi những nhà sản xuất, đạo diễn và dàn diễn viên uy tín, có kinh nghiệm trong nghề.
Hiện nay, mặc dù thị trường có hàng trăm công ty đăng ký sản xuất phim nhưng số lượng các đơn vị có phim đều đặn, chất lượng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Muốn thị trường phát triển và tiếp đà tăng trưởng, đội ngũ này cũng cần được nâng tầm về lượng và chất nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khán giả.
