Mới đây, 2 doanh nghiệp sản xuất thép cán nóng (HRC) tại Việt Nam bao gồm Tập đoàn Hòa Phát và Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã gửi hồ sơ đến Cục Phòng vệ thương mại đề nghị khởi xướng điều tra chống bán phá giá (CBPG) đối với sản phẩm HRC nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam.
Nguyên nhân là do sản lượng thép nhập khẩu thép tăng đột biến cũng như giá thép HRC từ Trung Quốc giảm mạnh.
Trước thông tin này, 9 doanh nghiệp thép và tôn mạ gồm: Tập đoàn Hoa Sen (HSG), CTCP Thép TVP, CTCP Thép Nam Kim, CTCP Tôn Đông Á, Công ty Tôn Phương Nam, CTCP Tôn Pomina, CTCP sản xuất Thép Vina One, CTCP Kim Khí Nam Hưng, CTCP Sản xuất thép Việt Nhật đã có văn bản gửi đến cơ quan chức năng.
Các công ty này có những luận điểm chắc chắn để chứng minh hoàn toàn không có căn cứ pháp lý để khởi xướng điều tra CBPG đối với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc vào Việt Nam. Đồng thời bày tỏ mối quan ngại sâu sắc rằng nếu Việt Nam khởi xướng điều tra CBPG đối với sản phẩm HRC nhập khẩu sẽ gây ra những hậu quả cực kỳ tiêu cực không chỉ đối với ngành thép mà còn đối với toàn nền kinh tế và xã hội.
Công văn nêu rõ, HRC là nguyên liệu chính để sản xuất các sản phẩm tôn thép mạ kẽm, mạ lạnh, mạ màu, ống thép, thép kết cấu và các sản phẩm thép khác được sử dụng trong nhiều ứng dụng của ngành xây dựng, cơ khí và các ngành công nghiệp khác. Bất kỳ diễn biến bất lợi nào xảy ra với nguồn nguyên liệu HRC cũng có thể gây ảnh hưởng đến toàn ngành thép. Tại Việt Nam, chỉ có 2 doanh nghiệp gồm Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh có khả năng sản xuất sản phẩm HRC.
Theo báo cáo của Hiệp hội Thép Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ HRC của Việt Nam đang nằm trong khoảng từ 10-13 triệu tấn/năm, vừa phục vụ cho việc sản xuất thành phẩm, vừa dự trữ lượng hàng tồn kho cần thiết cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, theo thông tin chính thức từ Hòa Phát và Formosa Hà Tĩnh, thời điểm hiện tại, tổng công suất thiết kế sản xuất HRC tại Việt Nam chỉ ở mức 8,2 triệu tấn/năm.
Giả định Hoà Phát và Formosa chạy tối đa công suất và chỉ bán nội địa, không bán xuất khẩu thì vẫn không đáp ứng được nhu cầu trong nước.
Liên quan đến vấn đề sản phẩm HRC từ Trung Quốc nhập khẩu vào Việt Nam bán phá giá, tập thể 9 doanh nghiệp tôn mạ và ống thép Việt Nam khẳng định rằng không có hành vi bán phá giá.
Đối với việc thép HRC nhập khẩu gây ảnh hưởng đến sản xuất trong nước, tập thể 9 công ty tôn mạ và ống thép cho rằng không thể có thiệt hại, bởi Hòa Phát và Formosa đều đạt được sự tăng trưởng tốt về cả sản lượng sản xuất và sản lượng bán hàng trong giai đoạn 2019-2023.
Mặc dù có kiến nghị của các doanh nghiệp nói trên, song có hay không việc khởi xướng điều tra và áp thuế CBPG đối với thép HRC nhập khẩu vẫn phải do cơ quan quản lý quyết định dựa trên những dữ liệu cụ thể và đánh giá khách quan.
