Đó là nhận định của chuyên gia kinh tế trong hội thảo công bố Báo cáo Thường niên Kinh tế Việt Nam 2022 với chủ đề “Nâng cao nền tảng số cho ngành dịch vụ” do Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách (VEPR) tổ chức tại Hà Nội.
Phát biểu tại hội thảo, TS Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Dự báo kinh tế ngành và doanh nghiệp, Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội Quốc gia (Bộ KH-ĐT) nhận định, Việt Nam có sự lỡ nhịp nhất định với kinh tế thế giới. Khi kinh tế thế giới phục hồi tương đối nhanh, thì tăng trưởng năm 2021 của Việt Nam lại giảm đáng kể.
Ngoài ra, hiện vẫn còn vấn đề nhiều chuyên gia quốc tế băn khoăn, đó là ảnh hưởng của dịch Covid-19 vừa rồi có ảnh hưởng tới đường tăng tưởng tiềm năng dài hạn của Việt Nam hay không.
Các chuyên gia kinh tế dự báo, tình hình lạm phát sẽ rất căng thẳng vào quý 3-2022 Bên cạnh đó, sự chậm lại của kinh tế toàn cầu và các nền kinh tế kinh tế đối tác quan trọng của Việt Nam, đặc biệt là Trung Quốc trong bối cảnh nước này vẫn tiếp tục chính sách “Zero Covid-19” với các biện pháp kiểm soát dịch nghiêm ngặt có thể gây căng thẳng cho nền kinh tế, ảnh hưởng tới các chuỗi cung ứng, qua đó tác động tới kinh tế Việt Nam.
Theo TS Trần Toàn Thắng, từ giữa năm đến quý 3-2022 sẽ là thời điểm căng thẳng của lạm phát, cả lạm phát chung của thế giới và tính lan tỏa của nó đến kinh tế Việt Nam. Thêm vào đó, một rủi ro khác được đề cập đến là sự lệch pha trong chính sách kích thích kinh tế của Việt Nam so với xu hướng chung toàn cầu có thể làm giảm hiệu quả tác động của các chính sách kích thích kinh tế mà Việt Nam đang kỳ vọng.
Trong báo cáo kinh tế thường niên 2022, VEPR cũng nhấn mạnh rằng Việt Nam cần đặc biệt chú ý về nguy cơ nhập khẩu lạm phát từ bên ngoài. Tình trạng lạm phát hiện nay còn thấp ở trong nước là do một phần vì cầu tiêu dùng thấp.
Nhưng thực tế thì lạm phát do chi phí đẩy đã rất cao và cần sớm được đánh giá chính thức của Chính phủ. Đặc biệt là khả năng lạm phát trong các quý đầu năm 2022 do ảnh hưởng của chỉ số giá sản xuất, chỉ số giá nhập khẩu tới lạm phát để có biện pháp kiểm soát giúp hạn chế tác động tiêu cực tới người tiêu dùng trong nước. Đây cũng là thời điểm cần nghiên cứu để giảm thuế môi trường, thuế tiêu thụ đặc biệt trong giá xăng dầu nhằm bình ổn giá các mặt hàng tiêu dùng khác.
Trong ngắn hạn, VEPR đề xuất một số khuyến nghị chính sách như Chính phủ có thể gia tăng hỗ trợ cho nền kinh tế, mở rộng chi tiêu để ưu tiên cho tăng trưởng. Cần tiếp tục triển khai hiệu quả hơn các gói hỗ trợ cho nền kinh tế, hướng vào các ngành có tác động tràn tích cực. Các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp cần đúng đối tượng và thiết thực hơn.
Hiện nay các hỗ trợ thường thông qua giảm mức thu các loại phí, lệ phí và đang được thực hiện một cách dàn trải, ít có tác động thực mà có thể gây ra lãng phí ngân sách. Do vậy, Chính phủ cần thu hẹp đối tượng thụ hưởng, hướng vào các doanh nghiệp có năng lực và khả năng lan toả cao. Cần tập trung vào hai khó khăn lớn với cộng đồng doanh nghiệp hiện nay là đứt gãy chuỗi cung ứng và chi phí sản xuất gia tăng.
Về dự báo tăng trưởng kinh tế, VEPR đưa ra ba kịch bản dự báo tăng trưởng kinh tế trong năm nay. Cụ thể, tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể đạt mức 5,7% (kịch bản cơ sở và có khả năng xảy ra nhiều hơn), 6,2% (kịch bản tích cực) và trong kịch bản tiêu cực có thể chỉ tăng 5,2%. Cầu tiêu dùng sẽ phục hồi tương đối tốt, xuất nhập khẩu có thể đạt mức tăng trưởng 13-14%.
