FDI toàn cầu cần ít nhất 7 năm để trở lại mức đỉnh

Vnexpress 15/05/2021 14:46 Theo dõi Đầu Tư Tài Chính trên

(ĐTTCO) - Từ nay tới năm 2028, dòng vốn đầu tư được dự báo không thể trở lại ngưỡng kỷ lục của năm 2016, do hoạt động đi lại còn nhiều hạn chế.

Tháng trước, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) công bố FDI năm 2020 giảm 38% xuống mức thấp nhất tính từ năm 2005.

Diễn biến của dòng vốn FDI đặc biệt "nhạy cảm" với khả năng đi lại của nhà đầu tư. Việc mua cổ phiếu tại một công ty sản xuất ở nước khác là một chuyện nhưng tự mua khu đất, xây cơ sở hạ tầng và nhà máy lại là chuyện khác. FDI sẽ không thể hồi phục hoàn toàn cho đến khi hoạt động đi lại quốc tế trở lại gần sát ngưỡng trước đại dịch.

Đặc biệt đối với phần đông nước đang phát triển tại châu Á, viễn cảnh trên dường như khá xa vời. Ngay cả tại những nước mà đã có đủ năng lực tài chính để tiêm chủng, tỷ lệ tiêm vaccine Covid-19 vẫn ở mức thấp. Các biện pháp hạn chế đi lại dự kiến sẽ vẫn được áp dụng trong suốt năm và thậm chí lâu hơn nữa tại nhiều nơi.

FDI toàn cầu cần ít nhất 7 năm để trở lại mức đỉnh ảnh 1

Tỷ lệ vốn FDI trên tổng GDP toàn cầu từ 2005 đến 2020. Nguồn: OECD.

Chính vì vậy, cũng không ngạc nhiên khi mà FDI được dự báo cho đến năm 2028 vẫn sẽ không thể trở lại ngưỡng kỷ lục từng được thiết lập vào năm 2016. Đầu tư trực tiếp nước ngoài vốn đã yếu từ trước đại dịch Covid-19, nguyên nhân chính do làn sóng bảo hộ dâng cao, đặc biệt giữa Mỹ và Trung Quốc.

Các biện pháp hạn chế đi lại được áp dụng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 sẽ có ảnh hưởng khác nhau lên các nền kinh tế. Nếu nhìn từ bên ngoài, đầu tư vào một số nền kinh tế mới nổi dường như đã duy trì tốt. Đầu năm nay, tại hội nghị của Liên hợp quốc (UN) về vấn đề thương mại và phát triển, giới chức công bố Trung Quốc đã vượt Mỹ, để trở thành nước nhận vốn FDI lớn nhất thế giới. FDI vào Ấn Độ cũng đang tăng lên.

Thế nhưng, con số thống kê của đầu tư mới (green-field investment), tức là đầu tư từ con số không, tại nhóm các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển (chứ không phải đầu tư dựa trên các cơ sở có sẵn đã giảm thê thảm, tới 43%. Đến nay, mức này không có dấu hiệu hồi phục.

Nhóm đón dòng vốn FDI tính trong tỷ lệ tương quan với tổng GDP thường là nhóm các nền kinh tế nhỏ giàu có như Singapore và Hong Kong, hoặc nhóm nền kinh tế mới nổi. Năm 2019, vốn FDI tương đương 18,6% tại GDP Hungary; 13,5% tại Campuchia; 6,2% tại Việt Nam và 3,8% tại Brazil, tất cả đều trên ngưỡng 1,8% theo mức trung bình của thế giới.

Nhóm các nền kinh tế mới nổi này chịu tác động kép bởi đại dịch Covid-19. Hiện tại, khả năng hỗ trợ nền kinh tế của họ vốn đã chịu hạn chế, bởi không thể mạnh tay nới lỏng chính sách tài khóa và tiền tệ như nền kinh tế các nước giàu, chứ chưa nói đến tính đến ứng phó với bất thường trong sự sụt giảm của FDI.