Thiếu quỹ đất, quỹ nhà
Báo cáo kết quả sau 2 năm thực hiện chương trình, ông Lê Trần Kiên, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP cho biết hiện nay trên địa bàn TPHCM có gần 22.000 căn nhà trên và ven kênh, rạch thuộc 61 dự án, được phân thành 3 nhóm thực hiện theo quy định của pháp luật. Chương trình di dời chủ yếu thực hiện bằng vốn ngân sách Nhà nước, vốn vay ODA từ Ngân hàng Thế giới. Nhưng hơn 2 năm qua, chương trình chủ yếu chuẩn bị cho công tác đầu tư.
| Giải bài toán di dời nhà ven kênh, rạch phải làm cho khéo và không được vi phạm pháp luật. Vì trên 22.000 căn nhà phải di dời, có nhiều căn nhà thiếu tính pháp lý, nên phải khảo sát thật kỹ để có giải pháp hài hòa. Đặc biệt, giải tỏa rồi nhưng tái định cư rất quan trọng cho đời sống người dân. Ông NGUYỄN THÀNH PHONG, Chủ tịch UBND TPHCM |
Trong khi đó, quy hoạch là một trong những công việc quan trọng phải được thực hiện đầu tiên để triển khai các dự án. Song theo ông Nguyễn Thanh Toàn, Phó Giám đốc Sở QHKT, công tác này thời gian qua khá chậm, nhiều quận, huyện thiếu phối hợp với sở.
Ông Toàn cũng cho hay, dự án bờ Nam Kênh Đôi (quận 8) là một trong những dự án có số hộ phải di dời đông nhất trong các dự án đang triển khai, nhưng một doanh nghiệp báo cáo đề xuất thực hiện không khả thi. Cho đến nay có một nhà đầu tư khác tham gia nhưng vẫn chưa có kết quả.
Theo UBND quận 8, hiện dự án bờ Nam Kênh Đôi có gần 10.000 căn nhà, với khoảng 32.000 nhân khẩu. Quận đã có phương án di dời toàn bộ các hộ dân thuộc diện giải tỏa, hoặc ưu tiên di dời giải tỏa trước các nhà đã lụp xụp không đảm bảo an toàn.
Ông Trần Hoàng Quân, Chủ tịch UBND quận 4, cho biết quận còn 1.700 căn nhà ở ven kênh rạch, nhưng khó khăn của quận 4 trong di dời, giải tỏa là quỹ nhà tái định cư không có.
Về dự án xây dựng, mở rộng đường Tôn Thất Thuyết (quận 4) và công viên cây xanh bên bờ kênh Tẻ, kết hợp với giải tỏa nhà trên và ven kênh rạch, ngày 25-5-2017, UBND TPHCM đã có Văn bản 3210/UBND-ĐT về thu hồi đất của tổ chức, cá nhân để xây dựng công viên cây xanh bờ kênh Tẻ (giai đoạn 1 và 2), và mở rộng đường Tôn Thất Thuyết kết hợp giải tỏa nhà trên và ven kênh rạch. UBND quận 4 đã ban hành thông báo thu hồi đất đến từng hộ dân và tổ chức, dự kiến sẽ giải tỏa trắng 468 nhà và giải tỏa một phần 428 nhà với tổng mức đầu tư dự kiến 1.466 tỷ đồng.
Về dự án xây dựng công viên hồ Khánh Hội (giai đoạn 4), ngày 10-12-2015, UBND TPHCM có Văn bản 7862/UBND-QLDA về lập đề xuất dự án xây dựng hồ điều tiết nước tại công viên Khánh Hội, theo hình thức đối tác công tư (PPP), có tổng mức đầu tư dự kiến 750 tỷ đồng; UBND quận 4 đã thông báo thu hồi đất đến từng hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án này (dự kiến sẽ giải tỏa toàn bộ 609 nhà dân và giải tỏa một phần 74 nhà dân).
Riêng dự án chỉnh trang rạch Cầu Dừa, ngày 7-4-2017, UBND TPHCM đã có Quyết định 1590/QĐ-UBND phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2017 của quận 4, và UBND quận 4 đang kêu gọi doanh nghiệp đầu tư theo hình thức PPP, tổng mức đầu tư dự kiến 230 tỷ đồng.
Song cái khó nhất hiện nay của quận 4 là thiếu quỹ đất, quỹ nhà để tái định cư cho người dân, một số chung cư xuống cấp mức độ D nhưng nhà đầu tư không mặn mà vì diện tích quá nhỏ. Phần lớn nhà ven, trên kênh rạch diện tích nhỏ, không đảm bảo để tái định cư, nhưng nếu bồi thường theo giá thương mại người dân cũng không đủ tiền mua một căn nhà khác. Đây là một thách thức lớn.
TPHCM đang thiếu quỹ đất và quỹ nhà trong việc chỉnh trang đô thị để di dời các hộ dân sống trên ven kênh. Ảnh: L.THANH Đảm bảo cuộc sống cho người dân
Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh chỉnh trang đô thị có 3 nội dung là di dời nhà ở trên và ven kênh, rạch để tổ chức cuộc sống người dân tốt hơn; xây dựng mới, thay thế chung cư cũ, hư hỏng xuống cấp, chỉnh trang nâng cấp khu dân cư hiện hữu; xây dựng các khu đô thị mới trên địa bàn TP.
Đối với việc tái định cư và bồi thường giải phóng mặt bằng, ông Nguyễn Thành Phong yêu cầu các sở, ngành, quận, huyện vận dụng đơn giá bồi thường, hỗ trợ hợp lý; tính toán đồng bộ việc bố trí tái định cư.
Theo ông Huỳnh Văn Hạnh, Giám đốc Sở Tư pháp, nguồn vốn cho chỉnh trang đô thị, cải tạo chung cư xuống cấp rất lớn, trước mắt cần tập trung thực hiện trước những dự án đơn giản, nếu không làm nhanh sẽ không đạt được như kế hoạch đề ra.
Trong khi đó, hiện nay TP có những thách thức: dân số tăng rất nhanh, hạ tầng không đáp ứng được; kinh tế TP phát triển chưa bền vững; nhu cầu dịch vụ của người dân ngày càng tăng cao… Chính vì vậy việc chỉnh trang đô thị cũng nhằm mục đích tháo gỡ những thách thức trên.
Một trong những thách thức lớn hiện nay là nguồn kinh phí thực hiện chương trình. Hiện nay Nhà nước trực tiếp thực hiện 52 dự án, di dời 13.827 căn nhà trên ven kênh rạch với tổng mức bồi thường hơn 21.000 tỷ đồng.
Các dự án chỉnh trang đô thị nằm trong danh mục ưu tiên có 238 dự án, với tổng mức đầu tư 862.000 tỷ đồng. Ngoài ra còn có 94 dự án BT cần cân đối quỹ đất giá trị 289.000 tỷ đồng, nhưng hiện nay TP rất khan hiếm đất để thực hiện BT…
