Theo khảo sát của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP), tính tới cuối tháng 8-2021, chỉ có khoảng 30-40% doanh nghiệp (DN) thủy sản tại các tỉnh thành phía Nam hoạt động được “3 tại chỗ”. Có khoảng 30-40% DN đã phải ngừng sản xuất, số còn lại tạm dừng hoạt động để tổ chức lại nhà máy nhằm thực hiện “3 tại chỗ”.
Với những nhà máy thực hiện được phương án này thì lượng công nhân có thể huy động được chỉ khoảng từ 30-50%, số còn lại nghỉ việc hoặc nghỉ không lương. Công suất chế biến vì thế đã giảm từ 50-60% so với trước.
Ước tính, công suất chung của ngành thủy sản cả vùng giảm từ 60-70%.
Cũng theo kết quả khảo sát, chỉ có 30 – 40% DN có đủ năng lực để phục hồi sản xuất ngay sau khi kết thúc giãn cách xã hội. Số DN còn lại rất khó, hoặc cần thời gian dài để khôi phục lại hoạt động sản xuất.
Việc phục hồi sản xuất của DN đang bị ảnh hưởng rất lớn bởi các nguyên nhân, như chuỗi cung ứng nguyên vật liệu bị dứt gãy, hoặc khó khăn trong vận chuyển. DN bị mất khách hàng, do thời gian thực hiện giãn cách quá lâu, không đảm bảo tiến độ giao hàng.
Đặc biệt là khó quy tụ lại lực lượng lao động như ban đầu, do công nhân chưa được tiêm vaccine Covid-19 nên chưa thể đến cơ sở sản xuất; hoặc đã về quê, cách ly, hay đang điều trị Covid…
Ngoài ra, chủ trương của nhiều tỉnh thành đang thực hiện Chỉ thị 16, cùng với việc chỉ tập trung vào mục tiêu chống dịch, nên khả năng hồi phục sản xuất rất khó. Nếu tiếp tục giãn cách đến giữa tháng 9-2021 thì nguy cơ đứt gãy chuỗi là rất cao, và khả năng khó hồi phục lại sản xuất như bình thường.
Khảo sát lần này của VASEP cũng chỉ ra những ảnh hưởng của dịch Covid-19 đến nguồn nguyên liệu cho sản xuất. Nguồn nguyên liệu ảnh hưởng rất lớn và quyết định giá thành sản phẩm. Tuy nhiên do dịch bệnh, quy định giãn cách nên DN thủy sản không thể huy động được, nguyên liệu bị ùn ứ nên giá nhiều mặt hàng thủy sản đã giảm mạnh, người dân không tiếp tục thả nuôi…
Dự báo, nguồn nguyên liệu từ nuôi trồng sẽ thiếu từ 20-30%, và giá sẽ tăng từ 10-20% trong những tháng cuối năm
Tính tới cuối tháng 8, có tới 40-50% các đơn hàng bị giao trễ hẹn, và khoảng 10-15% các đơn hàng bị hủy. Ngoài ra, nhiều nhà nhập khẩu tỏ thái độ quan ngại, trước mắt vẫn giữ đơn hàng nhưng có thể cân nhắc tới việc tìm nguồn cung thay thế.
Theo DN được khảo sát, trường hợp DN được trở lại sản xuất bình thường sau khi nới lỏng giãn cách (sau 15-9), thì khả năng lấy được các đơn hàng cho mùa lễ cuối năm cũng rất hạn chế.
Tính tới cuối tháng 8-2021, tỷ lệ tiêm vaccine mũi 1 cho công nhân thủy sản tại miền Nam, ĐBSCL mới đạt trung bình 30-40%. Hiện chưa có DN nào được triển khai tiêm mũi 2.
DN đag rất mong mỏi được đẩy nhanh tiến độ tiêm vaccine.