(ĐTTCO) - Lạm phát sẽ ra khỏi đáy ở quý IV-2015 và phục hồi trở lại ở mức 3,3%. Theo đó lãi suất sẽ được giữ không thay đổi trong suốt nửa đầu năm 2016, nhưng với nền kinh tế đang có đà đạt tăng trưởng cao hơn, lãi suất chính sách sẽ được tăng thêm 0,5% vào quý III-2016.
 |
Trên đây là nhận định của Khối Nghiên cứu Kinh tế của Ngân hàng HSBC (HSBC Global Research) vừa công bố báo cáo Triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam số tháng 10-2015.
Kể từ khi cuộc khủng hoảng ngân hàng năm 2011 đặt dấu chấm hết cho tăng trưởng tín dụng và tiêu dùng quá mức, nền kinh tế Việt Nam được thúc đẩy bởi ngành xuất khẩu phát triển mạnh mẽ. Tăng trưởng GDP quý III-2015 tăng tốc đạt mức 6,8% so với cùng kỳ năm ngoái từ mứ 6,5% trong quý II.
HSBC nâng mức dự báo GDP Việt Nam năm 2015 từ mức 6,3% lên 6,6%, đồng thời nâng dự báo GDP năm 2016 từ mức 6,5% lên 6,7%. Nguyên nhân là do nhu cầu trong nước đã và đang từng bước phục hồi, được dẫn dắt bởi hoạt động mạnh mẽ trong lĩnh vực xây dựng. Điều này cũng được phản ánh trong tăng trưởng tín dụng kỳ vọng sẽ cao hơn mục tiêu đề ra năm 2015. Tăng trưởng GDP quý III-2015 cao hơn mức dự kiến, hoạt động cho vay của ngành ngân hàng cùng với nhu cầu nội địa mới có sự hồi phục.
Cho vay đã tăng trưởng đạt 18,2% trong 8 tháng so với cùng kỳ năm ngoái. Mức này cao hơn mức 10,8% của năm trước. Theo HSBC, tín dụng tăng trưởng cũng phản ánh những nỗ lực của NHNN để giải phóng thanh khoản trong tháng 7-2015, NHNN đã đồng ý tăng trần tăng trưởng tín dụng cho một vài ngân hàng lớn. HSBC dự báo tăng trưởng tín dụng sẽ vượt qua mục tiêu 13 – 15% đặt ra vào đầu năm và sẽ đạt 16,5% so với mức 14,2% của năm 2014.
HSCB cho rằng trên thực tế, lạm phát toàn phần giảm xuống 0% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm ngoái, từ mức 0,6% của tháng 8. Vận chuyển giảm 13,1% so với cùng kỳ năm ngoái (do giá năng lượng giảm) đã làm tăng trưởng CPI toàn phần mất đi 1,1 điểm phần trăm. Nhưng lạm phát cơ bản cũng suy giảm còn 1,6% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm, từ mức 2,4% trước đó. Giá lương thực tiếp tục giảm 0,3 điểm phần trăm còn 0,7% so với cùng kỳ năm trước.
“Với giá dầu dự kiến tiếp tục giảm và viễn cảnh giảm giá của tiền đồng được kiềm chế, áp lực giá trong ngắn hạn khá ít đủ để cho phép NHNN giữ lãi suất thị trường mở OMO ổn định ở 5%” - HSBC nhận định.
NHNN cũng muốn duy trì sự thận trọng với tăng trưởng mạnh có thể tiếp diễn ở những quý sau, lạm phát sẽ ra khỏi đáy ở quý IV-2015 và phục hồi ở mức 3,3% so với cùng kỳ vào nửa đầu năm 2016, một phần do hiệu ứng giá thuận lợi.
HSBC kỳ vọng lạm phát sẽ tăng 5,2% so cùng kỳ năm vào cuối năm 2016. Do đó lãi suất sẽ được giữ không thay đổi trong suốt nửa đầu năm 2016, nhưng với nền kinh tế đang có đà đạt tăng trưởng cao hơn, HSBC cho là lãi suất chính sách sẽ được tăng thêm 0,5% vào quý III-2016.
Một lý do khác để đưa ra dự báo trên là thâm hụt thương mại. Xuất khẩu giảm cùng với nhu cầu nội địa phục hồi có nghĩa rằng cán cân thương mại của Việt Nam lại rơi vào thâm hụt. Mặc dù chưa tới mức báo động, điều đáng lo là thâm hụt được thúc đẩy bởi thâm hụt gia tăng trong khu vực các công ty trong nước.
Đối lập với các công ty nước ngoài với phần nhập khẩu để phục vụ cho sản xuất rồi tiếp tục xuất khẩu ra nước ngoài, các doanh nghiệp trong nước chủ yếu nhập khẩu để phục vụ nhu cầu tiêu dùng nội địa.
Trong quá khứ, thâm hụt thương mại của các công ty trong nước, đặc biệt là các công ty nhà nước, đã gia tăng cùng với tiêu thụ và đầu tư thông qua vay mượn, gây áp lực cho tiền đồng và tạo ra thách thức cho nền kinh tế. Ở thời điểm hiện tại, các rủi ro vĩ mô của Việt Nam còn ít do việc quản lý chính sách tiền tệ cẩn trọng của NHNN. Tuy nhiên, NHNN sẽ theo dõi sát thâm hụt thương mại để xem liệu kinh tế trong nước có bị rủi ro phát triển quá nóng không.
