(ĐTTCO) - Hồ Hòa Bình là hồ chứa nước nhân tạo lớn nhất Việt Nam với diện tích mặt nước 8.000ha, dung tích chứa gần 9,5 tỷ m³ nước, chiều dài hơn 100km. Hồ gắn liền với công trình Nhà máy thủy điện Hòa Bình được xây dựng năm 1994. Với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, hồ Hòa Bình hiện nay là điểm du lịch thu hút đông đảo du khách thập phương.
“Trái tim” sông Đà
Vẻ đẹp hùng vĩ của sông Đà được nhà văn Nguyễn Tuân miêu tả bằng những câu văn đầy sức sống trong tác phẩm “Người lái đò sông Đà”. Tuy có nhiều đoạn nước xoáy, chảy xiết, hùng vĩ nhưng khi nước sông Đà đổ nước vào hồ Hòa Bình lại êm đềm và dịu dàng, tạo nên một lòng hồ giữ nguyên được nét hoang sơ, hùng vĩ mà bình yên.
Hồ Hòa Bình nằm trải dài trên địa bàn các huyện Cao Phong, Tân Lạc, Mai Châu, Đà Bắc và TP Hòa Bình của tỉnh Hòa Bình. Trong lòng hồ có tất cả 47 đảo lớn, trong đó có 11 đảo đá vôi có diện tích 116ha và 36 đảo núi đất có diện tích 157,5ha. Lòng hồ ngoài 2 nhánh sông Đà dẫn nước vào và nước ra thì còn 4 nhánh cụt sâu khoảng 15-20km, dẫn sâu vào các dãy núi đá.
Để phát triển du lịch cộng đồng, nhiều hòn đảo trong lòng hồ Hòa Bình đã được xây dựng thành các khu du lịch sinh thái như đảo Dừa, đảo Xanh, nhà nghỉ Cối Xay Gió… xen lẫn là các bản làng của các dân tộc thiểu số đã sinh sống hàng ngàn năm, chủ yếu là người dân tộc Mường.
Ngoài những dãy núi đá vôi sừng sững, lòng hồ còn nhiều quả đồi núi đất được người dân phủ xanh bằng nương ngô, nương sắn tạo thêm vẻ gần gũi với đời sống thường nhật. Hồ Hòa Bình đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo nguồn nước tưới tiêu của tỉnh Hòa Bình, đặc biệt là những vựa cam Cao Phong, tạo nên một thương hiệu cam nổi tiếng nhất nhì miền Bắc. Trước đây, do giao thông chưa phát triển, khu vực lòng hồ người dân chủ yếu đi lại bằng thuyền nhỏ, ít khách du lịch, đến nay tại các bến sông đã tấp nập tàu thuyền cỡ lớn.
Điểm đến du lịch lý tưởng
Chỉ nằm cách trung tâm thủ đô Hà Nội khoảng 80km về phía Tây Bắc, hồ Hòa Bình là một sự lựa chọn hấp dẫn của du khách cho thời gian nghỉ dưỡng từ 1-2 ngày. Để trải nghiệm du lịch hồ Hòa Bình, du khách xuất phát bằng tàu du lịch từ bến tàu Thung Nai, thuộc huyện Cao Phong hoặc từ bến cảng Bích Hạ, cách TP Hòa Bình khoảng 4km. Mỗi tàu du lịch có công suất chở khoảng 50 du khách và di chuyển trong lòng hồ khoảng 2 tiếng. Tàu đi chậm giúp du khách cảm nhận được những cơn gió mát rượi từ núi rừng tỏa ra, xua tan đi cái nóng nực ngày hè.
Du khách có thể ghé thăm các bản làng dọc bên lòng hồ như bản Ngòi (xã Suối Hoa, huyện Tân Lạc), xóm Đức Phong, xóm Mó Hẻm, xóm Đoàn Kết (xã Tiền Phong, huyện Đà Bắc). Đây đều là những bản làng có nhiều người dân tộc thiểu số sinh sống và có những nét đặc trưng văn hóa rất hấp dẫn. Bên sườn núi khu vực cuối lòng hồ có những khe nước chảy từ trên núi xuống tuy nhỏ nhưng rất đẹp, như những dải lụa trắng vắt từ trên đỉnh núi.
Khám phá hồ Hòa Bình, du khách không thể bỏ qua các hang động đá vôi nguyên sơ, tiêu biểu là động Thác Bờ và động Hoa Tiên. Động Thác Bờ được nhiều người ví như động Phong Nha của tỉnh Hòa Bình bởi nét hoang sơ và vẻ đẹp tự nhiên của tạo hóa ban cho. Động Thác Bờ còn được công nhận là di tích thắng cảnh cấp quốc gia năm 2007. Động tuy không quá dài, chỉ sâu khoảng hơn trăm mét, nhưng như một “cõi tiên” của trần gian.
Du khách sẽ được tận mắt ngắm nhìn các khối thạch nhũ muôn hình muôn vẻ, các khối thạch nhũ còn được đặt tên theo đúng hình dạng mà tạo hóa làm ra như: lọng trời, núi vàng, suối tóc mây, cô tiên… Đặc biệt, nơi đây còn có 2 bức tượng Đức Phật và Quan Thế Âm Bồ Tát rất lớn, mỗi tượng cao gần 10m càng làm sâu sắc thêm không gian linh thiêng, huyền bí của động.
Hồ Thác Bờ còn nổi tiếng về du lịch tâm linh với nhiều ngôi đền thờ Chúa Thác Bờ. Con sông Đà huyền bí chứa đựng nhiều câu chuyện lịch sử, hiện nay là những di tích linh thiêng, thu hút đông đảo du khách hành hương như đền Chúa hang Miếng huyện Vân Hồ (Sơn La), 2 đền thờ Chúa Thác Bờ đối diện nhau 2 bên lòng hồ và thuộc 2 huyện Đà Bắc và Cao Phong.
Du lịch trên tàu thủy, du khách có thể tự mua thực phẩm và chế biến trên tàu, thưởng thức món ăn ngay trên tàu, tận hưởng những cơn gió của núi rừng. Hoặc, du khách có thể vào các khu nghỉ dưỡng và chọn món. Ẩm thực hồ Hòa Bình là điểm nhấn không thể bỏ qua của bất kỳ ai đặt chân đến đây. Du khách có thể ghé thăm các bản làng và thưởng thức các món ăn bản địa như lợn rừng, gà nấu măng chua, cá sông nướng, măng rừng ngâm ớt…
Năm 2016, hồ Hòa Bình đã được Chính phủ phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia hồ Hòa Bình định hướng đến năm 2035 và đang được triển khai mạnh mẽ. Một số dự án du lịch sinh thái đạt tiêu chuẩn 5 sao chuẩn bị đi vào hoạt động như: Khu du lịch thiên nhiên Robinson (đảo Sung), Khu du lịch sinh thái Ngòi Hoa, Khu nghỉ dưỡng và du lịch sinh thái hồ Hòa Bình, Khu du lịch sinh thái V’Star - Ngòi Hoa...
