TerraPower, công ty mới thành lập của Bill Gates, đang nỗ lực chế tạo một kiểu lò phản ứng mới có thể vận hành bằng nguồn rác thải hạt nhân hiện nay để cung cấp nhu cầu điện đủ dùng cho cả Hoa Kỳ trong 800 năm tới và giảm nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân trên thế giới.
Tại tổng hành dinh TerraPower (Washington, Hoa Kỳ), hàng chục kỹ sư, nhà vật lý học, chuyên gia hạt nhân đang tập trung theo đuổi ước mơ đầy tham vọng của Bill Gates. Nhiệm vụ của họ là chế tạo ra một kiểu lò phản ứng hạt nhân mới, sử dụng nhiên liệu từ nguồn rác thải hạt nhân hiện nay.
Nếu dự án thành công, 800 năm tới Hoa Kỳ không cần phải lo lắng về nguồn cung cấp điện, đồng thời giảm nguy cơ phổ biến vũ khí hạt nhân trên thế giới. TerraPower vừa được thành lập bởi Bill Gates và một tỷ phú nữa của Microsoft là Nathan Myhrvold. Cho tới giờ, TerraPower đã huy động hàng chục triệu USD cho dự án.
Tuy nhiên, theo tính toán, xây dựng một lò phản ứng nguyên mẫu như thế tốn kém tới 5 tỷ USD. Dĩ nhiên với tài sản ròng 67 tỷ USD, Bill Gates dư sức tài trợ cho dự án, nhưng vị tỷ phú này không muốn móc tiền túi mà muốn tìm nguồn tài chính từ Trung Quốc - nền kinh tế mới nổi lên hàng thứ hai thế giới và đang rất đói khát năng lượng. “Hy vọng rằng chúng ta sẽ tìm thấy một quốc gia, mà rất có thể là Trung Quốc, đồng ý xây dựng nhà máy thử nghiệm” - ông Gates cho biết.
|
Dự án lò phản ứng kiểu mới của TerraPower mang theo nhiều tham vọng |
Có lẽ một trong những lập luận hấp dẫn nhất của những người ủng hộ lò phản ứng của Bill Gates là nó có thể loại bỏ một số con đường phổ biến vũ khí hạt nhân. Thí dụ Iran nói rằng chương trình hạt nhân của họ vì mục đích hòa bình, nhưng Hoa Kỳ từ lâu đã cho rằng Iran đang làm giàu uranium nhiều hơn so với mức cần thiết để sản xuất điện và việc làm giàu uranium đó có thể dẫn đến một quả bom hạt nhân.
Các lò phản ứng hạt nhân hiện nay sử dụng uranium 235 tỷ lệ từ 3-5%, một loại nhiên liệu làm giàu để lại chất thải uranium 238. Trong các lò phản ứng hiện nay, một số uranium 238 được chuyển thành plutonium sử dụng như một loại nhiên liệu bổ sung, tuy nhiên, hầu hết plutonium bị xem như rác thải.
Ngược lại, các lò phản ứng TerraPower cho ra nhiều plutonium hơn từ uranium 238 để sử dụng làm nhiên liệu, và như vậy nó sẽ vận hành gần như hoàn toàn dựa trên uranium 238, chỉ cần một lượng nhỏ uranium 235 để làm mồi. Kết quả là các nước sẽ không cần phải làm giàu uranium với khối lượng lớn như họ đang làm, hạn chế những lập luận rằng cần phải sở hữu nhiều uranium cho chương trình hạt nhân dân sự.
Ý tưởng của TerraPower cũng sẽ hạn chế con đường thứ hai để chế tạo một quả bom: phục hồi plutonium từ nhiên liệu lò phản ứng đã qua sử dụng, đó là cách mà hầu hết các vũ khí hạt nhân được chế tạo. Bởi vì uranium 238 có sẵn rất nhiều nên sẽ không có lý do gì để sử dụng plutonium đó.
Giám đốc điều hành John Gilleland của TerraPower cho biết: “Các nước sẽ cần rất nhiều điện và chúng ta sẽ yên tâm hơn nếu họ xây dựng một cái gì đó không dẫn tới vũ khí hạt nhân”.
Nhưng dự án này là một vụ đặt cược rất dài hơi. Ngay cả những người lạc quan nhất cũng cho rằng ít ra phải đến năm 2030 mới có thể thương mại hóa công nghệ này. Công nghệ mới sẽ cạnh tranh như thế nào với các nguồn năng lượng gió, năng lượng mặt trời, khí thiên nhiên hoặc một số công nghệ khác… vẫn chưa ai rõ.
Chỉ duy nhất một điều chắc chắn rằng Bill Gates và các chuyên gia của ông đang nỗ lực tìm kiếm giải pháp không chỉ để giải quyết vấn đề năng lượng và vũ khí hạt nhân, mà còn để đối phó với biến đổi khí hậu và đói nghèo. “Nếu chỉ có thể chọn một thứ để kéo giảm giá sinh hoạt, giảm đói nghèo, thì đó là năng lượng” - Bill Gates nói.
