Nhiều sai phạm về đất đai tại Sơn Trà, Đà Nẵng

Giao đất không đúng đối tượng

Tại thời điểm thanh tra xác định, UBND TP Đà Nẵng chưa phê duyệt quy hoạch bảo tồn và phát triển bền vững Khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà; các cơ quan, đơn vị chức năng chưa thực hiện điều tra, đánh giá tổng thể về đa dạng sinh học, chưa lập báo cáo hiện trạng đa dạng sinh học trên bán đảo Sơn Trà… 

UBND TP Đà Nẵng, các sở ngành chức năng trong giai đoạn thanh tra chưa thực hiện công tác xác định rõ các phân khu chức năng làm cơ sở cho việc quản lý, bảo vệ và phát triển rừng trên bán đảo Sơn Trà là chưa đúng quy định. Việc UBND TP Đà Nẵng phê duyệt quy hoạch rừng đặc dụng bán đảo Sơn Trà với diện tích là 2.591,1ha, so với diện tích UBND TP trình và được Bộ NN-PTNT thẩm định là 3.871ha, đã cắt giảm 1.279,9ha để đưa diện tích rừng này vào các dự án tại bán đảo Sơn Trà, điều này vi phạm quy định Nghị định số 23/2006/NĐ-CP ngày 3-3-2006 của Chính phủ về thi hành Luật Bảo vệ và phát triển rừng.

TTCP xác định, trong tổng số 18 dự án trên bán đảo Sơn Trà được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt, chấp thuận thì có 9 dự án với tổng diện tích là 163,32ha chưa xác định phương án giao quản lý, bảo vệ rừng; có 2 dự án UBND TP Đà Nẵng có văn bản lấy ý kiến của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Quân khu 5, mặc dù chỉ có 1 dự án được Bộ Quốc phòng có ý kiến thống nhất, nhưng UBND TP Đà Nẵng vẫn giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án; còn lại 16 dự án, UBND TP Đà Nẵng chưa có văn bản lấy ý kiến Bộ Quốc phòng.

Qua rà soát, báo cáo của UBND TP Đà Nẵng, TTCP bước đầu xác định có 7 dự án được giao đất, cho thuê đất vi phạm về an ninh quốc phòng. Đối với việc giao đất, cho thuê đất 3 dự án (Khu du lịch Bãi Bụt, Khu du lịch Bãi Trẹm, Khu du lịch sinh thái kết hợp nuôi trồng thủy sản), TTCP cũng xác định UBND TP Đà Nẵng có vi phạm khi không có hồ sơ dự án đầu tư; không tổ chức thẩm tra báo cáo nghiên cứu khả thi đối các dự án thuộc nhóm A (Khu du lịch Bãi Bụt; Tổ hợp khu du lịch - dịch vụ cao cấp Sơn Trà). 

TTCP xác định UBND TP Đà Nẵng không tiến hành thẩm định về nhu cầu sử dụng đất đối với 4 dự án (Khu du lịch, dịch vụ ven biển và dịch vụ sinh thái cao cấp Hồ Xanh; Khu du lịch nghỉ dưỡng và biệt thự sinh thái cao cấp Ghềnh Đa - Mũi Nghê; Khu du lịch sinh thái biển kết hợp nuôi trồng thủy hải sản; Khu biệt thự Suối Đá) hoặc có thẩm định nhưng không đầy đủ trình tự, thủ tục.

Bên cạnh đó, quá trình thanh tra còn xác định TP Đà Nẵng giao cho các đơn vị không có chức năng, thẩm quyền ký hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất với chủ đầu tư một số dự án và giao đất cho cá nhân tại 3 dự án (Khu du lịch sinh thái Bãi Trẹm, Khu du lịch Biển Đông mở rộng, Khu du lịch Bãi Rạng) không đúng đối tượng, không đúng thẩm quyền.

TP Đà Nẵng còn cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư để thực hiện 5 dự án trên bán đảo Sơn Trà với thời hạn sử dụng đất lâu dài, phê duyệt quy hoạch chi tiết 3 dự án chưa phù hợp với diện tích quy hoạch sử dụng đất được Chính phủ phê duyệt; phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng 2 dự án không thuộc các trường hợp được điều chỉnh là vi phạm Luật Xây dựng năm 2003.

TTCP cho rằng quá trình thanh tra phát hiện TP Đà Nẵng không ban hành giá đất tại bán đảo Sơn Trà dẫn đến việc xác định tiền thu sử dụng đất, tiền thuê đất gặp nhiều khó khăn; chưa thực hiện đầy đủ quy trình theo quy định về xác định giá đất; không lấy ý kiến hoặc không xem xét ý kiến của các sở ban ngành mà chỉ căn cứ ý kiến của Chủ tịch và các Phó Chủ tịch thành phố tại các cuộc họp; xác định sai thời điểm tính giá đất để thu tiền sử dụng đất; cho hưởng ưu đãi, giảm 10% tiền sử dụng đất... tại một số dự án. Đối với việc giao đất, cho thuê đất tại lô L09 thuộc dự án Khu biệt thự Suối Đá, thành phố cũng không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất. 

Lãnh đạo TP Đà Nẵng chưa làm hết trách nhiệm

Trong các nội dung sai phạm trên, TTCP cho rằng UBND TP Đà Nẵng, Chủ tịch, các Phó Chủ tịch thành phố, giám đốc các sở chức năng, chủ tịch UBND quận Sơn Trà qua các thời kỳ chưa thực hiện đúng, đầy đủ trách nhiệm được giao, chưa chấp hành các quy định về quản lý đất đai, môi trường, bảo vệ và phát triển rừng, an ninh quốc phòng, đầu tư, xây dựng... thiếu kiểm tra, giám sát, xử lý những tồn tại, vi phạm.

Với những nội dung sai phạm nghiêm trọng trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP Đà Nẵng tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân có khuyết điểm. Tiến hành kiểm tra, rà soát các dự án đầu tư tại bán đảo Sơn Trà, đảm bảo phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch rừng, an ninh quốc phòng, du lịch... đã được phê duyệt; kiên quyết xử lý, thu hồi đối với những dự án, diện tích đất không đủ điều kiện, có vi phạm pháp luật về đất đai, đầu tư, xây dựng, môi trường, quản lý bảo vệ rừng, đa dạng sinh học, an ninh quốc phòng... đặc biệt là diện tích 364,81ha đất của 4 dự án và một phần diện tích của 10 dự án có vi phạm phải được rà soát để xử lý.

Đối với 282,15ha mặt nước biển của 4 dự án (Khu du lịch sinh thái biển Bãi Bắc; Khu du lịch sinh thái biển Tiên Sa mở rộng; Khu du lịch sinh thái biển Tiên Sa; Tổ hợp Khu du lịch - dịch vụ cao cấp Sơn Trà), TP Đà Nẵng cần căn cứ tình hình thực tế, yêu cầu về bảo vệ rừng, an ninh quốc phòng để xử lý theo thẩm quyền, đúng pháp luật. Có biện pháp thu hồi khoản tiền của chủ đầu tư chưa nộp về Quỹ bảo vệ và phát triển rừng của UBND TP Đà Nẵng. Rà soát, hủy bỏ các văn bản do thành phố ban hành không đúng quy định của pháp luật (như văn bản về việc giảm, hỗ trợ tiền sử dụng đất, xác định giá đất, giao đất, phê duyệt quy hoạch...).

Kiến nghị giao Bộ Công an, điều tra, xử lý tại dự án Khu du lịch sinh thái biển, biệt thự cao cấp Ghềnh Bàn - Bãi Đa do Công ty cổ phần Xây dựng 79 làm chủ đầu tư; điều tra, xử lý tại dự án Khu biệt thự Suối Đá.

Theo TTCP, từ năm 2003-2013, TP Đà Nẵng đã phê duyệt, chấp thuận giao chủ đầu tư 18 dự án phát triển du lịch, nghỉ dưỡng trên bán đảo Sơn Trà, với tổng diện tích khoảng 1.222,5ha. Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ có quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia Sơn Trà, TP Đà Nẵng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với diện tích 1.056ha (như vậy, TP Đà Nẵng đã phê duyệt vượt so với quy hoạch được duyệt 166,5ha). Quá trình thanh tra 18 dự án thì có 4 dự án TP Đà Nẵng quyết định giao đất, cho thuê đất trước thời điểm Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực; 8 dự án sau khi Luật Đất đai năm 2003 có hiệu lực; 6 dự án chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất (trong đó, 2 dự án đã xác định, thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất).