Nới biên độ và nâng room phải chờ

2 vấn đề được được nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) đặc biệt quan tâm được đưa ra tại Diễn đàn doanh nghiệp diễn ra đầu tuần này là biên độ và tỷ lệ sở hữu của nđt ngoại. Đây là những nội dung không mới nhưng dường cách xử lý lại không thể sớm.

Thời điểm chưa thích hợp để nới biên độ

Ông Michel Tosto, Giám đốc VietCapital Securtities, cho rằng việc loại bỏ quy định biên độ giao dịch sẽ góp phần nâng cao tính thanh khoản CP của các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài; hoặc xem xét bỏ biên độ cho những giao dịch theo lô để thu hút NĐTNN vào TTCK Việt Nam.

Theo đại diện Nhóm công tác thị trường vốn, mặc dù giờ giao dịch đã được nới rộng, nhưng thanh khoản vẫn tiếp tục yếu do tỷ lệ biên độ giao dịch hiện hành đang hạn chế sự dịch chuyển tự nhiên của giá cả.

“Đành rằng biên độ được thiết lập để bảo vệ NĐT trước những biến động quá lớn, nhưng cũng cản trở đến sự vận hành tự nhiên của thị trường. Do vậy một giải pháp đề xuất là quy định tạm dừng giao dịch trong vòng 30 phút khi có biến động giá lên xuống hơn 10%. Tạm dừng giao dịch theo cách này sẽ tái lập sự ổn định cho thị trường” - ông Terence F.Mahony, đại diện Nhóm công tác thị trường vốn nói.

Trả lời về vấn đề này, ông Nguyễn Sơn, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (UBCKNN), cho biết Bộ Tài chính đã đồng ý về nguyên tắc cho phép UBCKNN điều chỉnh biên độ giao dịch dựa trên thực tế thị trường. Đây được coi như một công cụ kỹ thuật để điều tiết thị trường. UBCKNN cũng dự kiến mở biên độ của HNX lên 10% và HOSE lên 7%.

Tuy nhiên, khi chuẩn bị triển khai thì tình hình thị trường có dấu hiệu biến động từ CP Sacombank và ACB. Vì thế, đây chưa phải là thời điểm thích hợp để mở biên độ vì có thể tạo ra cơ chế bán tháo, gây bất ổn cho thị trường. Khi thị trường có dấu hiệu ổn định, bên cạnh công cụ giao dịch buổi chiều, rút ngắn chu kỳ thanh toán từ chiều ngày T+3 sang sáng ngày T+3, biên độ giao dịch sẽ được xem xét để nới rộng.

Việc đề xuất bỏ biên độ giao dịch để sử dụng công cụ dừng giao dịch thị trường trong một khoảng thời gian (circuit breaker), theo ông Sơn do thiết kế hệ thống công nghệ TTCK của Việt Nam chưa có công cụ biên độ áp dụng cho từng mã CP. Tất nhiên đây cũng là công cụ được nghiên cứu để đưa vào gói thầu công nghệ thông tin mà TTCK Việt Nam đầu tư vào thời gian tới để thực hiện trong tương lai.

Chưa thể nâng room

Ở những thị trường mới nổi, NĐTNN là một thành tố chính thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường, đóng góp nguồn vốn cần thiết để kinh tế phát triển. Do vậy, một giải pháp cho vấn đề này là quy định một nhóm cổ đông không có quyền biểu quyết dành riêng cho NĐTNN như ở Thái Lan.

Như vậy sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp thu hút được nguồn vốn cần thiết từ nước ngoài. Ngoài ra, mức sở hữu nước ngoài trong ngân hàng nên được nâng lên 49% vì đây là con số thực tế hơn. Còn ông Michel Tosto, hiện nay NĐT đang muốn đầu tư nhiều hơn vào những CP chất lượng cao, nhưng những CP này đã hết room (như VNM, FPT, DHG).

NĐT theo dõi giá CP.

Do vậy, giải pháp cho vấn đề này là áp dụng quy chế CP không kèm quyền biểu quyết như đã phát huy hiệu quả ở Thái Lan; đẩy nhanh tiến độ niêm yết của những doanh nghiệp nhà nước chất lượng tốt; áp dụng những cơ chế khuyến khích như miễn giảm thuế đối với một số công ty tư nhân hàng đầu Việt Nam để những công ty này tham gia niêm yết.

Về sở hữu nước ngoài trong CTCK, theo ông Hiramoto Hiroshi, Tổng giám đốc CTCK Nhật Bản, quy định hiện hành cho phép NĐTNN đầu tư tối đa tới 49% hoặc 100% vào CTCK, do vậy mong muốn có quy định linh hoạt hơn, chẳng hạn 70% hay 80%.

Theo ông Nguyễn Sơn, về sở hữu của NĐTNN, dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 55/2009/QĐ-TTg về tỷ lệ tham gia của NĐTNN trên TTCK Việt Nam đã trình Bộ Tài chính lần 2 để lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan trước khi trình Thủ tướng ký ban hành.

Trong văn bản này giải quyết 3 vấn đề gồm: sở hữu của NĐTNN đối với các CTCP đại chúng, doanh nghiệp FDI khi chuyển đổi sang CTCP và thực thi các điều khoản trong cam kết WTO, mà Nghị định 58 hướng dẫn trong Luật Chứng khoán và Luật Chứng khoán sửa đổi bổ sung chưa quy định rõ.

Theo văn bản này, sở hữu của NĐTNN vẫn duy trì ở mức 49% và có quy định về các trường hợp ngoại lệ. Về kiến nghị tăng room cho các NĐTNN trong các ngân hàng lên 49%, theo ông Sơn, hiện Ngân hàng Nhà nước đang dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 69/2007/NĐ-CP về tham gia nước ngoài của các tổ chức tín dụng với những động thái cởi mở hơn trong vấn đề về sở hữu của NĐTNN. Tuy nhiên, vấn đề này cần phải được quyết định bởi Chính phủ.

 Xung quanh quy định chỉ cho phép vốn của NĐTNN trong các CTCK từ 49% trở xuống, hoặc 100% với hình thức phải là công ty TNHH mà không phải là CTCP với 3-4 cổ đông nước ngoài sở hữu 100%, theo ông Sơn, quy định như vậy là để đảm bảo việc quản trị và giám sát đối với chủ sở hữu khi thành lập công ty.

Cũng giống như trong lĩnh vực ngân hàng, tỷ lệ sở hữu của NĐTNN trong ngân hàng trong nước không được vượt quá 30%. Nếu trên 30% chỉ có duy nhất hình thức ngân hàng 100% vốn nước ngoài và dưới dạng công ty TNHH.

Về kiến nghị cho phép NĐTNN sở hữu CP không biểu quyết như Thái Lan, ông Sơn giải thích trong Luật Doanh nghiệp của Việt Nam có quy định về loại hình CP ưu đãi khác. Nếu có thể xem xét xếp loại CP không có quyền biểu quyết trong nhóm đó, có thể được cân nhắc để giúp doanh nghiệp huy động vốn mà không mất quyền quyển soát khi vốn nước ngoài vượt quá giới hạn kiểm soát hiện nay.