Cảnh báo từ người đứng đầu tập đoàn dược phẩm Moderna, rằng vắc-xin coronavirus có khả năng kém hiệu quả hơn đối với biến thể Omicron đã gây ra sự lo lắng về “vũ khí” được cho là tốt nhất mà thế giới có để chống lại đại dịch.
Tại sao các nhà khoa học lo sợ vaccine sẽ trở nên kém hiệu quả?
Tất cả vắc-xin Covid-19 hiện có đều được sản xuất để chống lại chủng virus Sars-Cov-2 ban đầu, được phát hiện lần đầu tiên ở Vũ Hán, Trung Quốc.
Omicron đánh dấu một bước thay đổi nhảy vọt so với tổ tiên của nó đến nỗi các nhà khoa học lo ngại phản ứng miễn dịch được lập trình bởi vắc-xin ban đầu có thể không còn hoạt động hiệu quả nữa.
Chủng mới, lần đầu tiên được phát hiện ở miền nam châu Phi, sở hữu 50 đột biến chưa từng có, hơn một nửa trong số đó nằm trên protein gai đột biến cho phép vi-rút liên kết với tế bào người.
Omicron có số đột biến trên protein đột biến nhiều hơn 10 lần so với biến thể Delta, làm dấy lên lo ngại về khả năng lây truyền, các triệu chứng và liệu nó khả năng trốn tránh vaccine dễ dàng hơn.
Khả năng vaccine sẽ phải được cải tiến như thế nào?
Sau khi Stéphane Bancel, người đứng đầu Moderna, dự đoán sẽ có “sự sụt giảm nghiêm trọng” về hiệu quả của các loại vaccine hiện có, ông cho biết công ty của ông đang thúc đẩy các loại thuốc mới nhắm vào biến thể Omicron.
Eleanor Riley, giáo sư miễn dịch học và bệnh truyền nhiễm tại Đại học Edinburgh, cho biết người đứng đầu Moderna “có thể đúng về việc liệu các loại vắc-xin hiện có có đủ để ngăn ngừa nhiễm trùng hay không”.
Nhưng tác động đến việc nhập viện và tử vong có thể sẽ ít nghiêm trọng hơn nhiều, bà nói, vì “khả năng miễn dịch đối với bệnh nặng được thông qua trung gian của tế bào T” vốn “ít nhạy cảm hơn” với các đột biến. Tế bào T tạo thành một phần của ngân hàng bộ nhớ của hệ thống miễn dịch, cung cấp khả năng bảo vệ bền vững chống lại bệnh tật nặng.
Roberto Burioni, giáo sư vi sinh vật học và virus học tại Đại học Vita-Salute San Raffaele, nhấn mạnh rằng “không thể đánh giá” bản chất của virus dựa trên số lượng đột biến”.
Penny Heaton, người đứng đầu toàn cầu về vaccine của J&J, cho biết nhóm của bà đã bắt đầu chuẩn bị cho biến thể này ngay sau khi họ có dữ liệu bảo mật, thêm vào đó họ đang tìm cách xác định xem liệu mũi tiêm hiện tại có còn được duy trì hay không, cùng lúc với việc bắt đầu tạo ra một phiên bản điều chỉnh.
Sẽ mất bao lâu?
BioNTech, cùng với Pfizer, cho biết vào cuối tuần trước rằng "vài tháng trước" họ đã hành động để điều chỉnh vaccine hiện có của mình trong trường hợp xuất hiện một "biến thể vượt trội" để có thể phân phối các lô ban đầu trong vòng 100 ngày.
Oksana Pyzik, một giảng viên tại Trường Dược của Đại học College London, cho biết các nhà sản xuất vaccine đã ở trong “thế trận chiến tranh” chống lại bất kỳ biến thể mới nào trong một thời gian.
Pyzik nói: “Phần dài nhất của tất cả quá trình này không chỉ là điều chỉnh nền tảng vắc-xin, mà còn là thử nghiệm an toàn, giải thích dữ liệu và tăng cường cung cấp”.
Mô hình cập nhật vắc-xin coronavirus tương tự như mô hình được sử dụng trong vắc-xin cúm, được cải tiến hàng năm mà không cần thử nghiệm lâm sàng trên người.
Jacob Glanville, một nhà miễn dịch học tính toán và là người sáng lập công ty trị liệu Centivax của Hoa Kỳ, đã đưa ra quan điểm rằng khung thời gian 100 ngày là "quá nhanh" và không thể rút ngắn hơn nữa.
Airfinity, một công ty phân tích khoa học đời sống, cho biết trong trường hợp tốt nhất, 6 tỷ liều có thể được sản xuất vào tháng 10 năm sau.
