Thiếu đơn hàng và ảnh hưởng từ lạm phát toàn cầu
Trong 8 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may của Việt Nam đạt 31,3 tỷ USD (tăng 16,4% so với cùng kỳ), với kim ngạch xuất khẩu hàng may mặc đạt 24,3 tỷ USD (tăng 24,6% so với cùng kỳ) và kim ngạch xuất khẩu sợi đạt 3,5 tỷ USD (giảm 5% so với cùng kỳ).
Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu sang Hoa Kỳ đạt 12,9 tỷ USD (tăng 22,5% so với cùng kỳ và chiếm 41% tổng kim ngạch xuất khẩu). Trong tháng 8 năm 2022, xuất khẩu hàng may mặc đạt 3,7 tỷ USD (tăng 53% so với cùng kỳ). Đây là kết quả theo tháng cao kỷ lục cả về tốc độ tăng trưởng và số liệu tuyệt đối.
Trong quý III-2022, một số công ty (như TNG và TCM) vẫn nhận được một số lượng lớn đơn đặt hàng để giao cho mùa lễ hội. Ngoài ra, lợi nhuận ròng của các công ty dệt may có trụ sở tại miền Nam vẫn được hưởng lợi từ mức nền so sánh thấp giai đoạn tháng 8 đến tháng 10 năm 2021.
Ngành dệt may đã ghi nhận sự tăng trưởng cao trong những tháng đầu năm nhưng hiện nay đang chững lại Tuy nhiên, bức tranh trong quý IV-2022 đã không mấy tươi sáng.
Trước hết, nhiều dự báo cho thấy ngành dệt may sẽ gặp khó khăn khi triển vọng đơn hàng cho quý IV và 6 tháng đầu năm 2023 không mấy khả quan, do lo ngại lạm phát và lượng hàng tồn kho ở mức cao của khách hàng. Trong nửa đầu tháng 9 năm nay, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt may đạt 1,2 tỷ USD, giảm 48% so với nửa đầu tháng 8 năm 2022, cho thấy sự chậm lại đáng kể trong đơn đặt hàng.
Theo thông tin mà SSI Research cập nhật được gần đây từ các nhà sản xuất hàng may mặc trong nước, số lượng đơn đặt hàng trong quý 4/2022 thấp hơn 25-50% so với quý II-2022 (tương đương với mức giảm doanh thu 15-20% so với cùng kỳ theo ước tính), do lượng hàng tồn kho tại các thị trường nhập khẩu hiện ở mức cao.
Tác động sẽ nghiêm trọng hơn đối với những doanh nghiệp có khách hàng chủ yếu ở Hoa Kỳ và EU. Xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc cũng có xu hướng giảm, nhưng ở mức độ thấp hơn nhiều.
TCM có doanh thu xuất khẩu sang Nhật Bản và Hàn Quốc chiếm 40% tổng doanh thu, và TCM và các doanh nghiệp như TCM có thể ghi nhận mức giảm doanh thu thấp hơn những doanh nghiệp tập trung hơn vào thị trường Mỹ và EU như MSH và GIL. GIL chứng kiến sự sụt giảm nghiêm trọng trong doanh thu hàng tháng trong quý III-2022 (doanh thu tháng 6-2022 giảm 60% so với cùng kỳ, và doanh thu tháng 7-2022 giảm 83% so với cùng kỳ), do công ty phụ thuộc nhiều vào một khách hàng lớn.
Nhiều công ty đã bắt đầu nhận đơn đặt hàng cho quý I-2023, tuy nhiên lượng đơn hàng nhận được vẫn còn rất xa so với công suất hoạt động của những công ty này.
Giá bán giảm và chịu tác động từ tỷ giá USD
Bên cạnh đó, về giá bán sản phẩm, hầu hết các khách hàng đang đàm phán để giảm đơn đặt hàng. Ngay cả những đơn hàng CMT, đơn hàng mà khách hàng chỉ phải trả chi phí nhân công, hiện cũng đang bị ép giá. Các nhà sản xuất sợi đã chứng kiến giá bán bình quân giảm 8% so với cùng kỳ trong tháng 8 năm nay.
Trong khi đó, về chi phí nguyên liệu, giá sợi bông và sợi polyester giảm gần đây đã tác động đến chi phí vải. Các công ty dự báo chi phí vải sẽ bắt đầu giảm trong quý IV-2022 khi nhu cầu vẫn chưa được phục hồi.
SSI dự báo, ngành dệt may sẽ gặp khó khăn trong quý IV năm nay và tình hình này còn kéo dài sang quý III-2023 Tác động của việc giảm tỷ giá USD/VNĐ cũng ảnh hưởng đến ngành dệt may. Đến nay, mặc dù hầu hết các công ty dệt may đều ghi nhận doanh thu bằng USD, nhưng nhiều chi phí của họ cũng được tính bằng USD (chẳng hạn như chi phí nguyên vật liệu, chi phí logistics và chi phí lãi vay). Do đó, trong quý II-2022, nhiều công ty đã ghi nhận khoản lỗ tỷ giá đã thực hiện và chưa thực hiện tăng đáng kể (dẫn đến khoản lỗ hoạt động tài chính) do tỷ giá USD/VNĐ giảm 2% trong quý.
Khi triển vọng bán hàng trở nên ảm đạm, trong khi tỷ giá USD/VNĐ được dự báo sẽ tiếp tục giảm trong nửa cuối năm 2022, điều này sẽ tiếp tục ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có chi phí bằng USD cao (như STK, TCM, TNG).
Theo SSI Research nhận định, các đơn đặt hàng sẽ tiếp tục bị ảnh hưởng bởi những lo ngại về lạm phát và suy thoái cho đến nửa đầu năm 2023. Tình hình khan hiếm đơn hàng chỉ được cải thiện vào cuối quý II hoặc quý III-2023 nếu tình hình lạm phát thế giới được cảu thiện. Mặc dù giá nguyên liệu đầu vào tốt hơn sẽ tác động tích cực đến tỷ suất lợi nhuận gộp, nhưng giá bán bình quân đang chịu áp lực giảm giá từ các nhà bán lẻ.
Bên cạnh đó, do 6 tháng đầu năm 2022 là giai đoạn ghi nhận kết quả kinh doanh tương đối cao ở hầu hết các nhà sản xuất hàng dệt may trong nước, nên dự báo các doanh nghiệp dệt may sẽ ghi nhận doanh thu giảm và lỗ ròng trong 6 tháng đầu năm 2023.
