Bà Andrea Modena, người đứng đầu bộ phận xe cổ của Ferrari, chia sẻ một câu chuyện rằng vào năm 1977, một người đàn ông đã phải bán chiếc Ferrari 250 GTO phiên bản 1962 của mình vì vợ ông phàn nàn rằng nó quá ồn.
Tới năm 2018, mẫu xe này của Ferrari đã trở thành chiếc xe đắt nhất từng được bán với mức đấu giá 48 triệu USD.
Năm ngoái, kỷ lục đó đã bị xô đổ bởi chiếc Mercedes-Benz 300 SLR Uhlenhaut Coupé phiên bản 1955 có giá 135 triệu euro (149 triệu USD).
Đây chỉ là một vài “siêu giao dịch” đáng chú ý trong số những thương vụ trị giá hàng tỷ USD mỗi năm cho những chiếc xe hơi cổ trên toàn cầu, trong làn sóng đầu tư vào tài sản thay thế.
Thị trường ngày một mở rộng
Theo báo cáo về sự giàu có năm 2023 của công ty tư vấn bất động sản Knight Frank, những chiếc xe cổ đã tăng 185% về giá trị trong thập kỷ qua, vượt xa tốc độ tăng trưởng của các đối thủ hàng xa xỉ khác như rượu vang, đồng hồ, tác phẩm nghệ thuật và chỉ đứng sau các loại rượu whisky quý hiếm.
Thị trường này đã mở rộng theo thời gian. Từ một cộng đồng gồm các nhà sưu tập tương đối nhỏ, thị trường xe cổ đã phát triển và thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư nhờ triển vọng lợi nhuận cao, cũng như thiếu mối tương quan với các tài sản chính thống như cổ phiếu và trái phiếu.
Công ty bảo hiểm xe cổ Hagerty ước tính các giao dịch xe cổ có giá trị vào khoảng 80 tỷ USD mỗi năm trên toàn cầu, bao gồm tất cả các cuộc đấu giá và mở bán riêng tư.
Trong khi Bắc Mỹ vẫn là thị trường đấu giá xe cổ lớn nhất với tổng giá trị đấu giá đạt 3,4 tỷ USD vào năm 2022 so với 774 triệu USD hồi năm 2007, ông Zimmermann cho biết số lượng người mua ngày càng tăng ở Trung Đông, Ấn Độ và Trung Quốc trong những năm gần đây.
Tham vọng của các quỹ đầu tư
Ông Giorgio Medda, Giám đốc điều hành kiêm Giám đốc quản lý tài sản toàn cầu tại Azimut, cho biết họ đã theo dõi thị trường xe cổ trong 30 năm qua. Dựa trên các số liệu thu thập được, Azimut xác định những chiếc xe cổ đã trở thành một loại tài sản quan trọng mà công ty khuyến khích khách hàng của mình đưa vào danh mục đầu tư.
Năm nay, công ty quản lý tài sản này sẽ tung ra cái mà họ mô tả là quỹ "xanh" đầu tiên trên thế giới chuyên đầu tư vào xe cổ. Azimut cho biết họ sẽ chỉ đặt cược vào những chiếc xe trị giá hơn 1 triệu euro (1,09 triệu USD) mỗi chiếc.
Trong khi quỹ của Azimut sẽ không có ngày kết thúc và có thể nhận nguồn tiền mới vô thời hạn, công ty quản lý tài sản của Thụy Sỹ Hetica Capital hồi năm 2021 đã tung ra một quỹ “đóng” trị giá 50 triệu euro và cũng tuyên bố đây là quỹ đầu tiên thuộc loại này.
Quỹ Hetica - nhắm mục tiêu lợi nhuận 9% -15% sau bảy năm - đã mua hàng chục chiếc ôtô cổ cho đến nay. Quỹ đặt mục tiêu mua 30-35 chiếc ôtô vào năm thứ năm, còn hai năm cuối sẽ bán xe và trả tiền cho nhà đầu tư.
Những kế hoạch và mục tiêu nêu trên đều khá táo bạo.
Tuy nhiên, ông Dietrich Hatlapa, người sáng lập công ty nghiên cứu xe hơi cổ HAGI, cảnh báo đã có hơn 100 nỗ lực thành lập quỹ như vậy. Nhưng không quỹ nào có thể xây dựng cả cơ sở nhà đầu tư và danh mục đầu tư xe hơi đủ đa dạng.
Sức hút lớn dù chi phí không nhỏ
Giới chuyên gia cũng nhấn mạnh xe cổ cũng không phải là lĩnh vực dành cho những người có nền tảng tài chính mỏng. Cả hai quỹ Azimut và Hetica đều yêu cầu mức đầu tư tối thiểu là 125.000 euro.
Chưa kể tới, chi phí để duy trì khả năng vận hành của những chiếc xe cổ đó không hề nhỏ.
Theo ông Florian Zimmermann, người bắt đầu mua xe cổ khi còn làm việc tại Mercedes-Benz và đã sở hữu một bộ sưu tập 300 xe với một đối tác khác, chi phí vận hành - bao gồm phí lưu kho và phí bảo hiểm khổng lồ - có thể dễ dàng chiếm tới 5-6% giá trị hàng năm của danh mục đầu tư.
 |
Toàn cảnh bộ sưu tập xe cổ của Florian Zimmermann, chủ nhân của 300 chiếc xe cổ, trong một nhà kho ở Lindau, Đức. (Nguồn: Reuters)
Giới quan sát chỉ ra rằng các quỹ quản lý danh mục đầu tư xe hơi có thể là công cụ kiếm tiền cho bộ phận phụ trách xe hơi cổ của các nhà sản xuất ôtô, nơi không chỉ cung cấp dịch vụ sửa chữa và phụ tùng mà còn cấp chứng nhận cho xe để tham gia các cuộc triển lãm và cuộc thi.
Theo đại diện Peter Becker của bộ phận xe cổ Mercedes-Benz Classic, chỉ riêng quy trình chứng nhận có thể tiêu tốn khoảng 20.000 euro.
Ông cho biết chỉ các chuyên gia của nhà sản xuất ôtô - những người có quyền truy cập vào kho lưu trữ của hãng mới có thể xác nhận tính nguyên bản của một mẫu xe cổ.
Dù vậy, quy mô thị trường xe hơi cổ vẫn đang mở rộng khi số lượng người giàu cũng tăng lên. Theo Knight Frank, giá trị của những chiếc ôtô cổ đã tăng 25% vào năm 2022, mức mạnh nhất trong vòng chín năm và chỉ đứng sau mức tăng 29% của tác phẩm nghệ thuật.
Một số người tham gia thị trường cho biết cuộc chạy đua từ bỏ ôtô động cơ đốt trong trên toàn cầu sẽ chỉ làm tăng thêm sự quan tâm đối với loại xe này.
Theo ông Adolfo Orsi, người sáng lập Niên giám đấu giá xe cổ điển (Classic Car Auction Yearbook) theo dõi thị trường này từ năm 1990, Ferraris là những chiếc ôtô cổ được đánh giá cao nhất.
Nhiều chuyên gia đã mô tả chúng là "những cổ phiếu blue-chip tuyệt đối của lĩnh vực xe cổ."
Một chiếc Ferraris có giá trị đấu giá trung bình là 589.000 USD trong năm 2021-2022, tiếp theo là ôtô Mercedes-Benz với giá 378.000 USD và Porsches với 348.000 USD.
