Nghị quyết số 193 nêu rõ, chấp nhận rủi ro trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Theo đó, tổ chức, cá nhân hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được miễn trách nhiệm dân sự nếu gây ra thiệt hại cho Nhà nước trong quá trình thực hiện nhiệm vụ KH-CN sử dụng ngân sách nhà nước khi đã thực hiện đầy đủ các quy trình, quy định liên quan trong quá trình triển khai thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ.
Tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ KH-CN sử dụng ngân sách nhà nước trong quá trình triển khai đã thực hiện đầy đủ các quy định về quản lý nhiệm vụ KH-CN, quy trình và nội dung nghiên cứu đã được thuyết minh nhưng không đi đến kết quả như dự kiến thì không phải hoàn trả kinh phí đã sử dụng. Nhiệm vụ KH-CN được thực hiện theo phương thức khoán chi đến sản phẩm cuối cùng, khi tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ KH-CN có cam kết về sản phẩm của nhiệm vụ với chỉ tiêu chất lượng chủ yếu cần đạt được.
Đây được xem là những nội dung “cởi trói” cho hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ hiện nay, nhất là đối với nghiên cứu khoa học cơ bản và việc thực hiện các nhiệm vụ KH-CN do Nhà nước giao, cấp kinh phí. Bởi trước đây, bài toán “nghiệm thu và quyết toán” luôn là trở ngại lớn nhất cho các nhà khoa học. Rất nhiều nhà khoa học đã từng lên tiếng, để hợp thức hóa các khoản chi trong nghiên cứu khoa học theo quy định, buộc phải “kê khống, làm giả” các chứng từ.
Ai cũng biết, nhưng đều phải thực hiện, do quy định như vậy. Với những nội dung mới, rõ ràng, phù hợp với môi trường hoạt động KH-CN cũng như thông lệ quốc tế mà nghị quyết của Quốc hội vừa đưa ra, các nhà khoa học Việt Nam đã có thể yên tâm, tập trung toàn lực cho nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, không còn phải nặng gánh với nỗi lo chuyện chứng từ thanh quyết toán nữa.
Nghị quyết số 193 còn các nội dung mới quy định về tài sản là kết quả của việc triển khai nhiệm vụ KH-CN sử dụng ngân sách nhà nước; chỉ định thầu trong quá trình mua sắm tài sản thực hiện các nhiệm vụ, dự án, hoạt động thuê dịch vụ công nghệ thông tin, chuyển đổi số; sử dụng ngân sách trung ương triển khai các nền tảng số dùng chung; miễn giảm thuế với thu nhập từ hoạt động nghiên cứu khoa học; ưu tiên đầu tư về KH-CN, nhất là những công nghệ chiến lược; doanh nghiệp được phép thử nghiệm công nghệ mới có sự giám sát của Nhà nước; việc sử dụng các quỹ phát triển KH-CN…
Trường hợp có quy định khác nhau về cùng một vấn đề giữa nghị quyết này với luật, nghị quyết khác của Quốc hội thì áp dụng quy định của nghị quyết này. Trường hợp văn bản quy phạm pháp luật khác có quy định cơ chế, chính sách ưu đãi hoặc thuận lợi hơn nghị quyết này thì đối tượng được ưu đãi được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi có lợi nhất.
Với những quy định mới, khả năng thực thi cao, Nghị quyết số 193 của Quốc hội hướng tới việc tháo gỡ hàng loạt khó khăn hiện hữu trong hoạt động KH-CN ở Việt Nam. Đây cũng chính là việc đổi mới thể chế trong lĩnh vực KH-CN, ĐMST và chuyển đổi số, như tinh thần Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị đưa ra. Từ đó tạo ra những động lực mới, đặc biệt là thu hút các nguồn lực, cả Nhà nước và tư nhân, trong và ngoài nước cho việc nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ. Thực tế chỉ ra, khi có một nền khoa học phát triển với những công nghệ tiên tiến, bắt kịp thời đại, thì mới xây dựng và phát triển được một nền kinh tế mạnh, dựa trên tri thức và giá trị KH-CN.
Đó là bước tiến mà tất cả các quốc gia phát triển trên thế giới đều trải qua. Với Việt Nam, ưu tiên mọi nguồn lực, cơ chế để phát triển KH-CN; hướng tới đi tắt, đón đầu làm chủ những công nghệ hiện đại, chiến lược là con đường tất yếu để phát triển thành một quốc gia hùng mạnh. KH-CN, ĐMST và chuyển đổi số không chỉ là nền tảng, mà còn là động lực và phương tiện để Việt Nam thật sự cất cánh, bước vào kỷ nguyên mới; thực hiện thành công những mục tiêu phát triển đất nước đã đặt ra vào năm 2030 và năm 2045.
