Thú "săn" guitar cũ

Đàn Nhật có giá

Những năm gần đây, đàn guitar được xem là loại nhạc cụ được giới trẻ yêu thích, tìm học và chơi nhiều nhất. Không chỉ dừng lại ở việc chơi, những “nhạc công” trẻ còn góp phần đưa guitar trở thành một phong trào âm nhạc phát triển sôi nổi, phổ biến trong cộng đồng. Dạo một vòng các tiệm đàn cũ, lúc nào cũng thấy có người đến tìm mua, nhất là những chiếc đàn có xuất xứ từ đất nước mặt trời mọc. 

Số đàn này đa phần được lưu học sinh, người lao động, thương gia mang từ Nhật Bản về Việt Nam, và đây chính là nguồn đàn cũ thu hút nhiều bạn trẻ. Tại một kho đàn cũ ở khu Bàu Cát, Tân Bình, TPHCM, tôi gặp một bạn trẻ tên Thông đang cặm cụi giữa mấy chục cây đàn cũ đủ kiểu dáng, thương hiệu trông khá lạ mắt.

Thông ngừng tay nói: “Công ty chúng em sang tận Nhật để tuyển đàn phù hợp đem về Việt Nam phục vụ các bạn yêu đàn chất lượng mà giá cả lại vừa phải. Những cây đàn ở đây thậm chí còn nguyên cả bảng giá bằng tiếng Nhật. Với giá vài triệu đồng, những cây đàn sản xuất từ Nhật Bản, Hàn Quốc, nhưng được tiêu thụ trên thị trường Nhật Bản nhìn vẫn còn khá đẹp, còn tiếng đàn “ăn đứt” những loại đàn mới trên thị trường có nguồn gốc từ Trung Quốc”.

Anh Trần Văn Hân, chủ tiệm Trung tâm Nhạc cụ Sông Mơ (quận 10, TPHCM), là một tay “nghiền” đàn cũ cho biết: “Đàn Trung Quốc tuy mới, nhưng âm sắc không hay, mua xong chỉ vài bữa bán lại đã mất giá một nửa. Những cây đàn cũ sản xuất theo tiêu chuẩn Nhật Bản, tiếng đàn nghe rất có hồn, giá rẻ mà giữ được giá, không dùng nữa đem bán cũng vẫn bằng giá khi mua.

Đa số người mua đàn Nhật cũ là sinh viên, công chức trẻ, những người biết nhạc và yêu nhạc. Việc mua bán rất cởi mở, vui vẻ, như một thú vui, chứ không nặng về thương mại như khi mua đàn ở các cửa hàng lớn. Giá cả hợp lý của những cây đàn cũ nhưng chất lượng cao cũng là nguyên nhân thu hút người mua”.

Anh Hân cho biết thêm, các bạn trẻ rất thích những hiệu đàn nổi tiếng của thế giới, nhưng do giá khá cao so với thu nhập, khoảng 30-40 triệu đồng trở lên, nên thường tìm mua những cây đàn hàng hiệu đã cũ. Anh Hân cẩn thận lấy chiếc đàn treo trên tường khoe: “Đây là chiếc guitar classic Nhật Bản sản xuất 1969, cầm đàn lên là biết khác biệt so với các đàn khác, còn nói đến âm thanh thì rất tuyệt vời”.

Trong khi đó, tại tiệm sửa đàn Đại Dương ở quận 3, TPHCM, hầu như lúc nào cũng có khách đến sửa đàn ngoại cũ. Những cây đàn cũ được đóng lại phím, nâng cấp âm thanh để phù hợp hơn, lại trở thành mốt. Những cây đàn cũ hiệu Ibanez, Fender, Gibson, PRS… nếu chất lượng tốt, hình thức đẹp được mua bán nhanh chóng. Nhiều nghệ sĩ chuyên nghiệp cũng hay tới tiệm đàn để sửa, hoặc tìm mua những cây đàn cũ của các thương hiệu lớn hơn mua đàn mới.

Sôi động đàn trên mạng

Bên cạnh việc mua bán tại cửa hàng, nhiều trang fanpage mua bán đàn cũ trên mạng cũng thu hút hàng ngàn thành viên tham gia. Anh Hân cho biết: “Lúc đầu thuê cửa hàng mặt tiền đường lớn ở quận Bình Thạnh để kinh doanh đàn, tuy nhiên do chi phí cao, đường phố ồn ào không phù hợp với giới chơi nhạc cổ điển, nên cửa hàng vắng hoe. Sau đó tôi thay đổi “chiến thuật”, thuê mặt bằng trong hẻm, lập fanbage giới thiệu nhiều clip quay dạy nhạc, giới thiệu những chiếc đàn cũ có thương hiệu trên internet.

Đến nay, cửa hàng thu hút được nhiều học trò mọi lứa tuổi đến học và trao đổi về âm nhạc. Trung tâm luôn có gần cả trăm cây đàn cũ xuất sứ Nhật Bản, Tây Ban Nha, Hàn Quốc với nhiều mức giá cả phù hợp cho mọi người. Thực sự đàn cũ của các thương hiệu lớn vẫn có âm thanh đẹp hơn so với nhiều cây đàn mới, giá cả lại hợp lý, nên học trò thích dùng hơn”.

Hàng chục trang mua bán trao đổi đàn cũ trên internet liên tục được cập nhật và giá cả khá “mềm”, do người bán không phải tốn phí thuê mặt bằng. Người mua đàn cũng dễ dàng xem hình ảnh các cây đàn, trả giá trước khi đi thử đàn. Điều đặc biệt, phần lớn người mua bán đàn cũ đều khá trẻ, nhiều người là sinh viên. Bạn Trần Văn Khôi, sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, phụ trách giao đàn cũ cho một tiệm đàn cũ ở Tân Bình, nói: “Mình rất yêu âm nhạc và cũng thường chơi nhạc cùng các bạn ở quán cà phê. Công việc liên quan đến nhạc cụ khiến mình thích thú và mình vẫn tiếp tục theo học ở trường đại học”.

Mua bán đàn trên mạng nhiều rủi ro. Tuấn, một người chơi đàn ở quận 10, TPHCM, cho biết buôn bán đàn cũ khá mạo hiểm. Một lô đàn cũ được nhập về cả trăm chiếc, tính ra mỗi cái chỉ mấy trăm ngàn đồng, có thể được giá 1,2 triệu đồng, thậm chí vài cây đàn tốt bán được cả chục triệu đồng. Song mua cả lô không được lựa chọn, không cho thử âm thanh, chỉ nhìn bằng mắt, mua hết cả trăm chiếc.

Nhiều khi mua về phần lớn là đàn hỏng, chỉ như đống củi khô. Bông, nhân viên một công ty mua bán đàn trên mạng, chia sẻ buôn bán đàn cũ trên mạng dễ, nhưng nhiều cửa hàng lỗ nhiều hơn lãi, đâm ra đổ nợ. Bởi hiện có nhiều trang mua bán,đàn cũ ngày càng rẻ, phải tranh nhau giảm giá để tránh đọng vốn.

Một điểm nữa là muốn buôn bán đàn cũ đòi hỏi phải có kiến thức làm đàn, biết tự sửa, chỉnh đàn, bởi sửa được mỗi chiếc đàn hỏng có khi mất cả ngày trời, phải tháo dỡ tìm linh kiện thay thế. Cho nên nhiều khi mua cả lô đàn về chỉ để kiếm linh kiện thay thế. 

Đi tìm đàn Việt cũ

Khi phong trào chơi đàn cũ trở thành một thú chơi, một trào lưu, người ta bắt đầu săn tìm những cây đàn của Việt Nam sản xuất những năm 1960, 1970. Giới chơi đàn cũ truyền tai nhau có quán cà phê nhạc Bụi tại TPHCM được nhiều nghệ sĩ lui tới. Ở đó, mọi người thường chuyền tay nhau trầm trồ cây đàn Việt Nam được sản xuất những năm 1960. Đàn rất nhẹ, nhưng cần đàn thẳng băng, tiếng đàn rất trong trẻo. 

Nghệ nhân Nguyễn Hoàn (tiệm đàn Đại Dương) cho biết, giờ tìm được một cây đàn Việt Nam sản xuất những năm 1960 không dễ dàng. Vào thời điểm đó, giá đàn Mỹ rất đắt và việc nhập khẩu khó khăn, giới chơi nhạc đa số là thanh niên ít tiền, nên sự lựa chọn chính vẫn là đàn Việt Nam. “Đến những năm 1980, đàn điện Việt Nam sản xuất theo phong cách trước 1975 không còn nữa, không phải do xã hội không có nhu cầu mà do lúc đó nguyên vật liệu khan hiếm.

Những cây đàn cũ của Việt Nam có nhiều nét độc đáo, chúng thường được làm bằng gỗ cao su và gỗ mít, không phải gỗ thông. Các nguyên liệu kim loại chế tác tại Việt Nam cũng có nét riêng. Các nghệ nhân thường lấy tiếng đàn cải lương để làm ra đàn nên khi chơi nhạc tài tử nghe rất ngọt” - nghệ nhân Nguyễn Hoàn nói. Thú chơi đàn cũ của các bạn trẻ Việt Nam cũng thu hút cả du khách và nghệ sĩ nước ngoài khi họ tìm đến các tiệm đàn cũ, các kho đàn cũ ở Việt Nam ngày càng nhiều.