Sáng 15-10, tại phiên bế mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, đại biểu Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, trình bày tham luận “Kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thành phố hai con số trong giai đoạn 2025 - 2030”.
Tăng trưởng đặt trong nền tảng ổn định
Đồng chí Trương Minh Huy Vũ phân tích, tăng trưởng chỉ có ý nghĩa khi đi cùng ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển xã hội hài hòa. Bài học của Việt Nam trong thập kỷ trước là minh chứng rõ nhất: khi tốc độ tăng trưởng quá cao, nền kinh tế phải đối mặt với lạm phát, mất ổn định và bất bình đẳng gia tăng. Vì thế, con đường tăng trưởng của TPHCM phải được đặt trong nền tảng ổn định, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và hướng đến phát triển bền vững.
Theo Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM, để đạt mức tăng trưởng nhanh như hiện nay (8,5% - 10%), chỉ có cách mở rộng quy mô vốn đầu tư toàn xã hội. Trong trung hạn, thành phố cần huy động khoảng 3 triệu tỷ đồng, gồm nhiều nguồn lực: đầu tư công, tư nhân và tiêu dùng. Về trung và dài hạn, trọng tâm là kích thích tổng cung, tức tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, khuyến khích khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo và ứng dụng khoa học công nghệ.
TPHCM có đủ cơ sở để đạt mục tiêu này khi hợp nhất ba địa phương thành cực tăng trưởng quốc gia, dân số đông, học vấn cao, hạ tầng dịch vụ, cảng biển phát triển, và là nơi tập trung nhiều ngành kinh tế mũi nhọn.
Tuy nhiên, thành phố vẫn còn những hạn chế tồn tại, nhất là kết nối hạ tầng yếu, phân vai ngành sản xuất chưa chuẩn bị kỹ, trong khi độ mở nền kinh tế lớn khiến thành phố dễ chịu tác động từ các biến động toàn cầu.
Cần chủ động đề xuất với Trung ương
Để đạt mục tiêu tăng trưởng 2 con số, thành phố phải có những bước đi đột phá, trong đó trọng tâm là nâng cao năng lực thể chế. Do đó, TPHCM cần chủ động hơn trong việc đề xuất với Trung ương bằng các lập luận, số liệu và minh chứng cụ thể. Kinh nghiệm triển khai Nghị quyết 54, Nghị quyết 98 của Quốc hội cho thấy, khi thành phố xác định rõ điều mình muốn và chứng minh được hiệu quả, chủ động "đeo bám" Trung ương thì sẽ được trao cơ chế. Đồng chí Trương Minh Huy Vũ đề nghị, đây cần được xem là một nhiệm vụ trung tâm cần tập trung trong nhiệm kỳ mới.
Quang cảnh đại hội sáng 15-10
Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM cũng đề xuất chuyển đổi mô hình kinh tế, xem đây là động lực chủ đạo của giai đoạn tới. Trong đó, công nghiệp - thương mại - dịch vụ vẫn là ba trụ cột chính, nhưng phải được gắn với kinh tế xanh, kinh tế số và công nghiệp công nghệ cao. Nông nghiệp tuy chiếm tỷ trọng nhỏ, song có vai trò bệ đỡ quan trọng về môi trường và an sinh, nhất là sau khi TPHCM mở rộng địa giới.
Một điểm nhấn khác là phát triển hạ tầng chiến lược và hạ tầng số. Dù nhiệm kỳ qua, điểm sáng của ba địa phương và cả vùng là hoàn thiện nhiều công trình hạ tầng lớn, đặc biệt là khởi công Vành đai 3, Vành đai 4 cùng các tuyến cao tốc, song điểm nghẽn hạ tầng vẫn còn rõ rệt.
Thành bại của các dự án 5 năm tới phụ thuộc vào việc có huy động được nguồn lực xã hội hay không, và huy động bằng cách nào.
Đại biểu Trương Minh Huy Vũ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển TPHCM
Đồng chí Trương Minh Huy Vũ phân tích, trong định hướng “3 vùng, 1 đặc khu, 3 hành lang, 5 trụ cột” cần tập trung phát triển hạ tầng kết nối, nhất là các tuyến đường sắt chở người và hàng hóa kết nối các khu vực sản xuất. Đồng thời đầu tư mạnh cho hạ tầng số, nền tảng không thể thiếu để hình thành trung tâm tài chính quốc tế trong tương lai.
Về nguồn lực phát triển, cần huy động vốn xã hội hóa, vì “với chỉ tiêu tăng trưởng cao, tổng vốn đầu tư toàn xã hội phải đạt khoảng 30% - 40% GRDP”. Điều đó đòi hỏi cần đa dạng hóa phương thức huy động trong các lĩnh vực như giao thông, y tế, giáo dục, môi trường.
Sau khi hợp nhất, TPHCM có hơn 70 trường đại học, là kho tàng tri thức và trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp. Theo đồng chí Trương Minh Huy Vũ, chỉ khi đội ngũ cán bộ và hệ thống thực thi đủ năng lực thì các định hướng mới trở thành hiện thực.
"Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang đã nhấn mạnh dám nghĩ là quan trọng, nhưng phải biết làm và biết làm đúng. Do đó, cần đưa các định hướng này vào các nhiệm vụ cụ thể, chi tiết kỹ thuật rõ ràng”, đồng chí đề xuất.
