Trung Quốc chính thức kiện Ukraine ra Tòa án The Hague, Bắc Kinh dự định yêu cầu Kiev bồi thường thiệt hại cho các nhà đầu tư đã mua lại tổ hợp chế tạo động cơ hàng không nổi tiếng Motor Sich.
Theo thông báo, đại diện phía Trung Quốc là Beijing Skyrizon đã yêu cầu Kiev bồi thường 4,5 tỷ USD cho những tổn thất phát sinh từ hành động của chính phủ Ukraine. Bằng chứng đã được đệ trình lên Tòa án Trọng tài Thường trực ở La Hay.
Theo thông điệp của công ty, các nhà đầu tư đang yêu cầu công nhận Ukraine vi phạm thỏa thuận đầu tư song phương và phải trả toàn bộ số tiền thiệt hại lên tới 4,5 tỷ USD.
Đồng thời bên nguyên đơn nhấn mạnh rằng danh sách các yêu sách của Bắc Kinh chống lại Kiev chưa phải là cuối cùng; Trung Quốc có quyền đưa ra những yêu sách bổ sung và yêu cầu bồi thường mới.
Các nhà đầu tư Trung Quốc đã mua lại 56% cổ phần của Motor Sich PJSC vào năm 2016 và vào tháng 8 năm 2019, Ủy ban Chống độc quyền của Ukraine đã ra tay nhằm ngăn cản thương vụ này.
Phía Ukraine bị cáo buộc đã 3 lần không xem xét và trả lại đơn của tập đoàn DCH (Development Construction Holding) cùng với nhà đầu tư Trung Quốc Motor Sich PJSC Skyrizon về việc xin chấp thuận việc tập trung cổ phần chi phối.
Trên thực tế, cổ phiếu của Motor Sich vẫn thuộc về Trung Quốc, nhưng chúng đã bị thâu tóm. Bắc Kinh đã nhiều lần kêu gọi Kiev đình chỉ vụ bắt giữ và dỡ bỏ mọi hạn chế đối với các hoạt động đầu tư nhưng Kiev phớt lờ mọi lời kêu gọi.
Trước đó, Skyrizon và Xinwei Technology đã thông báo ý định khởi kiện Ukraine đòi bồi thường 3,5 tỷ USD, nhưng hiện tại số tiền đã tăng lên thành 4,5 tỷ USD và có thể còn cao hơn nữa trong tương lai.
Cần nhắc lại rằng vào năm 2016, Trung Quốc đã thể hiện sự quan tâm lớn đến Motor Sich, họ có kế hoạch sử dụng kinh nghiệm từ thời Liên Xô của các chuyên gia để phát triển chế tạo động cơ máy bay cỡ lớn cho chính mình.
Đề xuất của Skyrizon được xem là gần như hoàn hảo, công ty Trung Quốc dự kiến trở thành chủ sở hữu của Motor Sich thông báo sẽ tiếp tục duy trì sản xuất ở Zaporozhye, không chỉ có vậy họ còn mang về một số lượng lớn đơn đặt hàng.
Có vẻ như nhà máy Motor Sich đã gặp được luồng sinh khí mới, nhưng sau đó Washington đã ra tay can thiệp, họ khăng khăng rằng thỏa thuận phải bị đóng băng vì lo ngại quân đội Trung Quốc đứng sau Skyrizon
Trước đòi hỏi của người Mỹ, Kiev đã đề xuất nếu Washington không muốn họ bán Motor Sich cho Trung Quốc thì hãy thay thế Bắc Kinh mua lại doanh nghiệp này, nhưng cuối cùng vẫn không có hồi đáp.
Trước diễn biến mới thì chưa biết chính phủ Ukraine sẽ xử lý ra sao, bởi Kiev vừa không muốn làm mất lòng Mỹ, lại vừa không đủ khả năng chi trả khoản bồi thường lên tới 4,5 tỷ USD cho phía Trung Quốc.
Một hướng đi mới đang được phía Ukraine xem xét đó là bán tổ hợp Motor Sich cho Thổ Nhĩ Kỳ khi Ankara cũng đang có mong muốn tận dụng kinh nghiệm của nhà sản xuất động cơ Ukraine để tự sản xuất tên lửa và máy bay nội địa.
Tuy vậy khoản tiền nhiều tỷ USD có vẻ quá sức đối với Thổ Nhĩ Kỳ bởi họ không cần từ Motor Sich nhiều đến vậy, cho nên thực chất chính quyền Ukraine vẫn đang ở thế tiến thoái lưỡng nan.
