Chẳng hạn người Việt Nam vẫn thường có tục lệ mua muối, mua vàng, hoặc đi xin chữ, xin lộc để rước về nhà lấy may, cầu cho một năm đủ đầy, no ấm. Nhưng dù với hình thức nào, đó là hoạt động tín ngưỡng quan trọng của người dân, cầu mong sự thuận hòa, may mắn, mang lại sự đoàn kết gắn bó trong gia đình, dòng tộc, xóm làng, khơi dậy sự hứng khởi cho ngày đầu năm mới - thời khắc rất thiêng liêng đối với mỗi người dân Việt Nam.
Trong những tập quán xin lộc đẹp đẽ vào đầu năm mới, tục rước lửa thiêng từ đền làng về nhà vào thời khắc giao thừa ở thị trấn Ngô Đồng, huyện Giao Thủy-một huyện ven biển thuộc tỉnh Nam Định, là một phong tục tạo niềm cảm xúc mạnh mẽ cho không chỉ người dân nơi đây, mà còn tạo ấn tượng rất lớn cho bất cứ ai một lần chiêm ngưỡng.
Phong tục xin lửa thánh ở đây được người dân xem là nghi lễ quan trọng nhất vào dịp đầu năm. Đó là tục rước ngọn lửa thánh bùng cháy, ấm áp, mang đầy vượng khí và ước vọng của người dân từ đền làng về ngôi nhà của mình, đã có từ rất lâu đời, cũng đã từng trải qua thăng trầm của thời gian và nhịp sống.
Từ chiều 30 Tết, dù công việc chuẩn bị có bận rộn đến mấy, mỗi gia đình ở thị trấn Ngô Đồng đểu cắt cử người chuẩn bị kỹ lưỡng những cây đuốc tẩm dầu hỏa, sẵn sàng cho việc lấy đuốc vào thời khắc giao thừa ở đền làng.
Khi thời khắc giao thừa thiêng liêng sắp đến, mâm cúng giao thừa ngoài trời của mỗi gia đình đã sáng lên, từ mỗi ngôi nhà, các nam thanh nữ tú quần áo chỉnh tề nô nức ùa ra đường, trên tay cầm ngọn đuốc đã tẩm sẵn dầu hỏa. Một không khí trẩy hội thực sự đặc biệt.
Từng đoàn người từ khắp các ngả hướng về đền làng. Rất nhiều người trong làng cả năm có thể không gặp nhau lần nào vì mải mê mưu sinh, nhưng chính thời khắc đó, tại sân đền, hay trên các ngả đường làng, người ta gặp nhau, chào hỏi râm ran, dặn dò, chúc tụng nhau những điều tốt đẹp trong xuân mới.
Đấy cũng chính là lúc tình cảm dòng họ, xóm làng được vun đắp thêm, tạo thành sự cố kết bền chặt trong văn hóa của người Việt.
Thời khắc giao thừa đã điểm. Ở sân đền, sau khi thắp hương khấu tạ Thành Hoàng, tạ các thánh, người dân im lặng chờ đợi giây phút thiêng liêng. Sau tiếng chuông đánh điểm, ngọn lửa thánh được ông thủ nhang đền làng truyền từ mâm cúng thánh đêm giao thừa ra ngoài sân đền, châm vào một “núi” củi khô đã chuẩn bị sẵn.
Ngọn lửa bùng cháy lên, sáng rực, ấm áp trong thời khắc chuyển giao năm mới. Những người đi xin lửa nhanh chóng châm ngọn đuốc của mình vào ngọn lửa lớn, rồi vừa đi vừa chạy thật nhanh về nhà của mình, để ngọn lửa thánh sáng lên đầy vượng khí…
“Ngọn lửa từ bó hương thơm rước từ đình ra trong phút chốc hóa hàng trăm cầu lửa và tỏa ra tứ phía. Một dòng lửa rừng rực nối tiếp nhau chạy về các ngả làng, cả con đường sáng rực trong đêm giao thừa, tạo nên một cảnh đẹp ngỡ ngàng với bất cứ ai lần đầu tiên thưởng ngoạn.
Thực sự đó là cả một cảnh tượng rất ấn tượng” - anh Trần Thanh Dũng, quê Nghệ An, lần đầu chứng kiến cảnh tượng rước lửa thánh ở Ngô Đồng chia sẻ.
Ngọn lửa theo chân những nam thanh nữ tú đi từ đền làng về mỗi gia đình, chuyền tay cho người chủ gia đình là bố, mẹ, ông bà, chạy từ cửa chính, xuyên qua các phòng, vào đến bếp, ra sân sau rồi mới quay ra như để xua hết mọi âm u của năm cũ, nhận hơi ấm áp, may mắn, tươi sáng của năm mới.
Ánh lửa của ngọn đuốc tỏa khắp không gian, lung linh trong mắt trẻ thơ, náo nức trong lòng người lớn, kết chặt tình đoàn kết xóm giềng, bừng lên tình thân.
Tục xin lửa thánh của người dân vào thời khắc giao thừa có lẽ không chỉ để cầu năm mới ấm no hạnh phúc, an khang thịnh vượng, người người gặp nhiều may mắn, mà còn thể hiện lòng thành kính của người dân, nhớ đến Tổ tiên, nhớ đến công ơn của người có công khai mở đất nước, bờ cõi.
Mạch nguồn truyền thống cứ thế chảy từ bao đời nay, thổi bừng lên và nóng hổi trong tâm thức mỗi người, để bất cứ ai khi đi xa, cũng da diết nhớ về…
