Các cuộc tấn công trên Biển Đỏ, một phần của tuyến vận tải huyết mạch Đông -Tây của thế giới, trong những ngày gần đây càng làm gia tăng tâm lý lo ngại rằng thương mại quốc tế đứng trước nguy cơ tiếp tục gián đoạn khi chỉ vừa chớm phục hồi sau đại dịch Covid-19.
Chi phí vận chuyển tăng
Biển Đỏ nối với Địa Trung Hải qua kênh đào Suez, hình thành nên tuyến vận tải biển ngắn nhất kết nối châu Âu và châu Á. Khoảng 15% lưu lượng vận tải biển của thế giới đi qua kênh đào này. Lực lượng Houthi ở Yemen đã thừa nhận tiến hành một số vụ tấn công bằng tên lửa nhằm vào Israel, cũng như các tàu thương mại hướng đến nước này đi qua Biển Đỏ từ khi xung đột giữa Israel và phong trào Hồi giáo vũ trang Hamas bùng phát đầu tháng 10.
Sau khi một số tàu bị tấn công, ngày càng nhiều tàu chở hàng quyết định neo đậu trên Biển Đỏ trong khi nhiều tàu khác tắt các hệ thống định vị, các nhà buôn điều chỉnh lịch trình và chi phí vận chuyển.
Trực thăng của lực lượng Houthi chuẩn bị chặn bắt tàu hàng Galaxy Leader. Ảnh: DEFENCEWEB
Các hãng tàu Hapag Lloyd, MSC và Maersk hay những công ty dầu mỏ BP và Frontline đều thông báo tránh di chuyển qua tuyến đường biển này, điều hướng lộ trình sang phía mũi Hảo Vọng ở miền Nam châu Phi. Tuyến đường thay thế này sẽ dài thêm khoảng 6.482km.
Giới phân tích trong ngành nhận định tác động đối với thương mại toàn cầu còn phụ thuộc vào thời gian khủng hoảng tiếp diễn, nhưng phí bảo hiểm và việc phải điều chỉnh lộ trình sẽ tác động trực tiếp.
Từ ngày 19-12, chi phí vận chuyển một container từ Trung Quốc đến Địa Trung Hải trong tháng 12 đã tăng 44%, lên mức 2.413 USD. Không chỉ cước tăng mà thời gian vận chuyển cũng tăng sau khi nhiều hãng vận tải biển đã thay đổi hải trình, kéo dài thêm 2-3 tháng.
Ảnh hưởng giá dầu
Theo các chuyên gia, vận tải biển bị đình trệ sẽ không ảnh hưởng đến hoạt động mua sắm dịp nghỉ lễ Giáng sinh và năm mới 2024. Tuy nhiên, Project44 - công ty nghiên cứu về chuỗi cung ứng, cho rằng nếu hoạt động vận chuyển tiếp tục bị đình trệ, hàng dự trữ trong kho sẽ cạn kiệt vào tháng 2-2024.
Khi Biển Đỏ trở thành khu vực nguy hiểm đối với hầu hết các tàu chở dầu, thị trường dầu mỏ toàn cầu sẽ bị ảnh hưởng. Ông Richard Matthews, giám đốc nghiên cứu của công ty môi giới hàng hải EA Gibson Shipbrokers (trụ sở tại London), cho biết điều đó có thể khiến giá dầu và giá cước tàu chở dầu tăng cao. Giá dầu thô Brent tương lai tăng khoảng 2%, lên 78 USD/thùng trong phiên giao dịch hồi đầu tuần.
Các nhà kinh doanh dầu mỏ cho biết thị trường các sản phẩm lọc dầu như dầu diesel và xăng sẽ bị ảnh hưởng nhiều hơn là thị trường dầu thô. Nguyên do châu Âu đã nhập khẩu nhiên liệu hóa dầu với khối lượng lớn từ Trung Đông và Ấn Độ. Trong khi đó, dầu thô và nhiên liệu của Nga đi qua Biển Đỏ đến người mua ở Ấn Độ, Trung Quốc và các thị trường châu Á đang phát triển khác.
Trong nỗ lực ngăn chặn các vụ tấn công nhằm vào các tàu chở hàng trên Biển Đỏ, Mỹ cùng với các nước đối tác hôm 18-12 thông báo thành lập liên minh an ninh gồm: Mỹ, Anh, Bahrain, Canada, Pháp, Italy, Hà Lan, Na Uy, Seychelles và Tây Ban Nha để bảo vệ các tàu thương mại. Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết liên minh này sẽ thực hiện các cuộc tuần tra chung ở phía Nam Biển Đỏ và gần vịnh Aden.
