Tỷ lệ thất nghiệp của TPHCM và khu vực phía Nam sẽ tăng mạnh
Ngày 6-9, nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Kinh tế - Luật (UEL), Đại học Quốc gia TPHCM, đã công bố kết quả nghiên cứu “Kiến tạo động lực phục hồi kinh tế TPHCM giai đoạn Covid-19 lần 4”.
Theo nhóm chuyên gia của UEL, nghiên cứu này dựa trên hai giả định. Thứ nhất là TPHCM và các tỉnh giáp ranh cơ bản kiểm soát được Covid-19 trong tháng 9-2021, để có thể quay trở lại hoạt động ở điều kiện “bình thường mới” trong tháng 10.
Thứ hai là vaccine sẽ tiếp tục được tiêm trên diện rộng, để đến đầu quý IV-2021, khoảng 70- 80% người dân tại TPHCM và các tỉnh giáp ranh được tiêm đủ 2 mũi. Đến tháng 12-2021, cơ bản 70%-80% người dân Việt Nam được tiêm vaccine ít nhất 1 mũi.
Nghiên cứu nhận định kinh tế TPHCM đã chịu tổn thất nghiêm trọng trong thời gian giãn cách: tổn thất lớn của cá nhân, hộ gia đình; lao động, việc làm suy giảm mạnh; doanh nghiệp kiệt quệ tài chính.
Dựa trên ba kịch bản ước tính tăng trưởng kinh tế và thu ngân sách năm 2021 của TPHCM, nhóm nghiên cứu cho rằng khả năng tăng trưởng suy giảm và cân đối ngân sách sẽ vô cùng căng thẳng, nếu không có sự can thiệp kịp thời của nhà nước. Tỷ lệ thất nghiệp của TPHCM và khu vực phía Nam sẽ tăng mạnh trong thời gian tới.
Nhóm nghiên cứu cho rằng tốc độ phục hồi kinh tế của TPHCM sẽ phụ thuộc lớn vào tốc độ, quy mô, động lực hỗ trợ từ Chính phủ và TPHCM.
Để chính sách hỗ trợ đạt hiệu quả tức thời, cần đặt mục tiêu ưu tiên tốc độ hỗ trợ, chấp nhận một sự sai lệch nhất định ở đối tượng thụ hưởng. Các gói hỗ trợ tập trung vào hai hướng.
Thứ nhất, hỗ trợ trực tiếp cho tổng cầu, bằng cách cắt giảm thuế, tăng chi đầu tư, chi hỗ trợ việc làm, chi hỗ trợ nhu cầu tiêu dùng thiết yếu, đảm bảo an sinh xã hội.
Nhóm nghiên cứu của IEL đề xuất gói hỗ trợ khoảng 22.300 tỷ đồng cho TPHCM kiến tạo phục hồi kinh tế. Ảnh: TTXVN Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng phân tích, làm rõ những đề xuất có nội dung kiến tạo nguồn ngân sách, động lực từ hỗ trợ của TPHCM và động lực từ hỗ trợ của Chính phủ.
Cụ thể, vai trò và vị trí của nền kinh tế TPHCM đối với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, cũng như cả nước là rất quan trọng. Do đó, sự hỗ trợ nguồn lực từ ngân sách trung ương cần đóng vai trò then chốt, bao gồm cả các hỗ trợ tức thời trong ngắn hạn và các hỗ trợ mang tính cấu trúc khi kết thúc giãn cách, và tiếp tục kéo dài trong trung hạn.
Để kiến tạo phục hồi kinh tế TPHCM, nhóm nghiên cứu đề xuất Quốc hội, Chính phủ áp dụng cơ chế đặc thù để kiến tạo động lực cho thành phố, nhằm giúp quá trình hồi phục kinh tế của TPHCM diễn ra nhanh nhất có thể, tạo tác động lan tỏa kéo theo tăng trưởng của vùng kinh tế động lực phía Nam và cả nước.
Cụ thể, nhóm đưa ra giải pháp phát hành trái phiếu Chính phủ trong điều kiện lãi suất trái phiếu Chính phủ đang ở mức thấp, và chuyển giao nguồn vốn này cho TPHCM sử dụng, với trách nhiệm trả lãi vay là có tính khả thi và đem lại hiệu quả đầu tư.
Ngoài ra, từ năm ngân sách 2022, kiến nghị Trung ương cho phép tăng tỷ lệ điều tiết ngân sách TPHCM lên 23%, và cho phép nâng trần nợ công của TPHCM, để có thể phát hành trái phiếu chính quyền đô thị, giúp TPHCM có đủ nguồn lực cho đầu tư phát triển.
Song song với chính sách từ trung ương, TPHCM cần thiết phải kiến tạo động lực, thông qua gói hỗ trợ tái tạo việc làm, với đề xuất hỗ trợ 25% lương tối thiểu vùng cho doanh nghiệp duy trì đạt ngưỡng tỷ lệ lao động. Đồng thời thiết lập chương trình kích cầu mới, trên cơ sở chương trình hỗ trợ lãi suất đã rất thành công từ nhiều năm qua.
Cùng với đó, xây dựng chợ đầu mối trực truyến, nâng cao năng lực hệ thống y tế, chú trọng đến tốc độ chuyển đổi số và gia tăng sự bền vững trong liên kết vùng. Song song cùng các chính sách hỗ trợ mang tính tức thời cho cá nhân, hộ gia đình và doanh nghiệp bị tổn thương nặng trong giai đoạn giãn cách.
Quy mô gói hỗ trợ của TPHCM khoảng 22.300 tỷ đồng tương đương 1,7% GRDP của TPHCM.
Trên phạm vi cả nước, nghiên cứu đề xuất các chính sách về an sinh xã hội, hỗ trợ tái tạo việc làm, chính sách tiền tệ, chính sách tài khoá với các phương án khác nhau có quy mô tối thiểu 120.000 tỷ đồng, và tối đa có thể lên đến 250.000 tỷ đồng (4% GDP).
Nhóm nghiên cứu đặc biệt nhấn mạnh đến vai trò điều phối chính sách phục hồi kinh tế, phải gắn đồng bộ với các chính sách khác như an sinh xã hội, y tế, phòng chống dịch, tiêm vaccine, lao động - việc làm, giao thông vận tải, giáo dục đào tạo,... Để đạt được sự thống nhất xuyên suốt, cả trong nhận thức và thực thi từ chính quyền cấp phường/xã, quận huyện cho đến cấp thành phố, vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước.
