Cấp GCN, muốn nhanh sai quy định!

Đặc biệt khi Nghị định 01/2017 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực (ngày 3-3-2017). Tuy nhiên, trên thực tế người dân vẫn còn gặp khó do cán bộ hiểu và vận dụng quy định còn khác nhau. Trong thời gian tới, Sở Tài nguyên-Môi trường (TNMT) sẽ tổ chức nhiều hoạt động để gỡ khó cho người dân.

Sẽ tổ chức “Ngày hội cấp GCN”

Trao đổi với ĐTTC, ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TNMT TPHCM, cho biết có nhiều bất cập cả chủ quan và khách quan khiến việc cấp GCN của người dân gặp nhiều khó khăn, nhiều hồ sơ bị ngâm lâu không rõ lý do.

Chính vì vậy, Sở TNMT dự định cuối tháng 5 này sẽ chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức “Ngày hội cấp GCN” cho người dân, để lãnh đạo TP và các sở, ngành liên quan trực tiếp lắng nghe phản ánh, bức xúc của người dân cũng như giải đáp các thắc mắc liên quan đến việc cấp GCN. Sở TNMT dự kiến sẽ chọn một số khu vực để giải quyết hồ sơ cấp GCN cho người dân ngay tại ngày hội.  Từ khi Nghị định 01/2017/NĐ-CP của Chính phủ có hiệu lực, thực tế cho thấy nhiều địa phương hiểu và thực hiện có khác nhau, làm người dân bức xúc. Theo quy định hiện hành, việc xác định thời điểm chuyển nhượng giấy tay không cần phải có cơ quan chức năng công nhận, mà chỉ cần các bên liên quan tự khai và tự chịu trách nhiệm. Ông Phạm Ngọc Liên, Giám đốc Văn phòng Đăng ký đất đai TP, cho biết những trường hợp nhà đất chuyển nhượng bằng giấy tay trong thời gian từ ngày 1-7- 2004 đến ngày 1-1- 2008 nếu nhà bị vướng thì xem xét cấp GCN cho thửa đất trước, nhà xem xét sau, không nhất thiết giải quyết cùng lúc cho cả 2. Thống kê từ các quận huyện, nhà đất chuyển nhượng bằng giấy tay được cấp GCN theo Nghị định 01/2017 đến thời điểm hiện nay chưa nhiều. Cụ thể, quận 8 đạt 1.669 hồ sơ, quận 12 đạt 93 hồ sơ, Bình Thạnh 491 hồ sơ, Tân Phú gần 600 hồ sơ, Thủ Đức hơn 4.600 hồ sơ, Nhà Bè 40 hồ sơ, Hóc Môn 600 hồ sơ…

Hệ thống lưu trữ lạc hậu
Thực hiện chỉ đạo của Phó Chủ tịch UBND TP Trần Vĩnh Tuyến tại Văn bản 308 về việc liên thông điện tử trong cấp giấy phép xây dựng và ứng dụng chữ ký điện tử, trong đó giao Văn phòng Đăng ký đất đai TP và các chi nhánh 24 quận, huyện phải giải quyết hồ sơ giao dịch đảm bảo trong 1 ngày. Nếu qua ngày thứ 2 phải báo cáo Giám đốc Sở TNMT để công khai nguyên nhân cho doanh nghiệp, người dân được biết. Tuy nhiên, qua triển khai thực tế đã phát sinh nhiều khó khăn.  Ông Nguyễn Thanh Bình, Giám đốc Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất quận Bình Tân, cho biết hệ thống lưu trữ còn nhiều bất cập, do đó tìm kiếm dữ liệu để thực hiện việc giao dịch, trong khi lãnh đạo văn phòng họp hành liên tục nên không đủ thời gian để ký các giao dịch trong ngày. Đại diện Văn phòng Đăng ký đất đai Thủ Đức cho biết, việc đăng ký giao dịch đảm bảo hay ngăn chặn giao dịch đang gặp khó khăn.

Nếu việc ngăn chặn là quyết định của Tòa án thì dễ, còn đằng này phát sinh tranh chấp của người dân chưa biết đúng sai như thế nào nhưng UBND xã, phường hay quận cũng đề nghị ngăn chặn giao dịch thì không đúng quy định, nhưng không thực hiện nếu phát sinh tranh chấp sau này rất phức tạp. Phần mềm để truy cập dữ liệu cũng còn hạn chế, thí dụ muốn tra cứu căn nhà đó có tranh chấp, thế chấp gì chưa trong trường hợp địa chỉ rõ ràng tương đối dễ, nhưng nếu một địa chỉ có nhiều căn nhà phần mềm không thể nhận biết được.

Ông Phạm Ngọc Liên cho biết, nếu muốn thực hiện nhanh trong giao dịch đảm bảo cần phải cải tiến, nhưng nếu cải tiến lại không đúng quy định. Thí dụ qua thanh tra, Bộ Tư pháp yêu cầu khi nhân viên ngân hàng đi đăng ký giao dịch đảm bảo ngoài giấy giới thiệu còn phải có giấy ủy quyền.

Trên thực tế mỗi ngày mỗi ngân hàng có hàng trăm giao dịch được thực hiện, nếu mỗi giao dịch đều phải có giấy ủy quyền chắc chắn sẽ bị chậm trễ. Hay về nguyên tắc đăng ký giao dịch đảm bảo hay xóa giải chấp phải có bảng chính GCN, nhưng để nhanh phải thực hiện cả 2 cùng lúc, như vậy sẽ thiếu bảng chính GCN trong 1 công đoạn. Do đó ông Liên đề nghị cần phải bỏ quy định hoặc sửa lại quy định để phù hợp với thực tế. 

Ngoài ra, để giải quyết nhanh việc cấp GCN cho người dân, Sở TNMT kiến nghị UBND TP cho phép sở được ủy quyền cho Văn phòng Đăng ký đất đai TP được ký GCN. Cụ thể, đối với chi nhánh văn phòng quận huyện được ký nhận đối với các trường hợp đăng ký biến động mà người dân được lựa chọn hình thức cấp mới GCN hoặc cập nhật trên GCN gốc; đối với Văn phòng đăng ký đất đai TP ký chứng nhận các trường hợp còn lại. Được biết, 4 tháng đầu năm 2017, toàn TP cấp mới, cấp đổi GCN cho hơn 28.500 trường hợp, đăng ký giao dịch đảm bảo cho hơn 24.000 hồ sơ.