Săn bắn bất hợp pháp, cơ giới hóa nông nghiệp và quá trình đô thị hóa là những nguyên nhân gây mất đa dạng sinh học, tàn phá các quần thể động vật hoang dã trên diện rộng trong những thập kỷ gần đây. Khoảng 70% nguồn gây bệnh cho con người có nguồn gốc từ động vật, đồng nghĩa với việc ở thời điểm nhất định những nguồn bệnh này lây trực tiếp từ động vật sang người, giống như dịch Covid-19.
Dơi và tê tê được cho là thú hoang dã có khả năng cao nhất trong vai trò vật chủ trung gian lây nhiễm Covid-19
Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu hơn 140 loại virus lây từ động vật sang người và đối chiếu với Sách đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN). Kết quả chỉ ra rằng những động vật được thuần hóa, linh trưởng, dơi và chuột là những vật chủ trung gian của nhiều loại virus gây bệnh (khoảng 75%). Nhóm nghiên cứu cũng kết luận rằng, nguy cơ bệnh truyền từ động vật sang người cao nhất khi một loài bị đe dọa bởi các yếu tố như môi sinh bị tàn phá hay bị săn bắn quá mức.
Theo chuyên gia Christine Johnson, trưởng nhóm nghiên cứu đến từ Trường Thú y thuộc Đại học California, các dữ liệu cho thấy việc khai thác quá mức đời sống hoang dã, đặc biệt là hoạt động phá hoại môi sinh tự nhiên, là những nguyên nhân đẩy con người tới nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm. “Khi môi trường sống tự nhiên bị thu hẹp, động vật hoang dã sẽ tiếp xúc gần với con người. Chúng cũng có sự thay đổi để thích nghi với các hoạt động nhân tạo và không gian sống. Chính điều này làm xuất hiện các loại bệnh từ động vật hoang dã khiến con người có nguy cơ phải đối mặt với các đại dịch”, bà Johnson nói.
Năm 2019, cơ quan nghiên cứu đa dạng sinh học của Liên hiệp quốc cảnh báo, có khoảng 1 triệu loài sinh vật đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng vì các hoạt động của con người. Báo cáo của cơ quan này chỉ ra, con người đã khiến 75% diện tích đất và 40% diện tích đại dương trên trái đất bị suy thoái nghiêm trọng. Và khi con người càng xâm lấn sâu vào lãnh thổ của các loài động vật hoang dã càng khiến chúng buộc phải tăng tiếp xúc với con người, gây ra nguy cơ cao xuất hiện thêm các dịch bệnh.
Hiện giới khoa học vẫn đang tìm kiếm động vật chủ trung gian lây nhiễm Covid-19 cho con người, trong đó dơi và tê tê được cho là có khả năng cao nhất vì đây là 2 loại động vật hoang dã mà người Trung Quốc cho là thức ăn bổ dưỡng.
Giới bảo tồn thiên nhiên kêu gọi toàn cầu áp dụng lệnh cấm buôn bán động vật hoang dã sau khi đại dịch bùng phát. Trung Quốc hiện cũng đã cấm tiêu thụ động vật hoang dã. “Con người phải thực sự lưu tâm đến cách tương tác với động vật hoang dã. Không ai trong chúng ta mong muốn đối mặt với đại dịch. Vì vậy, chúng ta phải học cách chung sống an toàn với động vật hoang dã bởi chúng không thiếu virus lây bệnh cho con người”, chuyên gia Johnson cảnh báo.
