Khi các quan chức tình báo bên ngoài tìm kiếm bằng chứng về việc nhà lãnh đạo Triều Tiên, Kim Jong-un, đang đi công du nước ngoài — chẳng hạn như chuyến đi đến Nga trong tuần này để gặp Tổng thống Vladimir V. Putin — họ luôn tìm kiếm tung tích của một đoàn tàu màu xanh lá xám xịt.
Một chuyến tàu như vậy được phát hiện hôm thứ Hai 11/9 đang hướng về phía Bắc, gần nơi biên giới Triều Tiên, Nga và Trung Quốc gặp nhau. Nó đang di chuyển về hướng Vladivostok, nơi ông Putin đang tham dự một diễn đàn kinh tế.
Hôm thứ Ba 12/9, truyền thông nhà nước Triều Tiên xác nhận ông Kim thực sự đã rời Bình Nhưỡng, thủ đô của Triều Tiên, đến Nga bằng tàu hỏa. Các quan chức Hàn Quốc ngay sau đó cho biết ông đã vượt qua biên giới.
Chuyến tàu màu xanh lá cây mà các quan chức đang tìm kiếm là chuyến tàu chống đạn đặc biệt mà ông Kim – cùng cha và ông nội ông, những người cai trị Triều Tiên trước ông – đã từng đến thăm Trung Quốc, Nga hoặc Liên Xô cũ.
Các thành viên trong gia đình được cho là thiếu tự tin rằng họ có thể thực hiện một chuyến đi đường dài an toàn bằng cách sử dụng một trong những phi đội máy bay chở khách cũ thời Liên Xô của đất nước họ.
Mặc dù nhiều điều về chuyến hành trình mới nhất của ông Kim vẫn còn là điều bí ẩn, nhưng đây là những gì chúng ta biết về chuyến tàu:
Mạnh hơn tàu cao tốc, nhưng chậm hơn nhiều
Phần lớn những gì được biết về đoàn tàu đến từ các báo cáo tình báo, hồi ức của các quan chức được phép lên tàu trong các thời kỳ trước và các đoạn phim hiếm hoi trên truyền thông nhà nước.
Theo một báo cáo tin tức năm 2009 của Hàn Quốc dựa trên thông tin mật, người ta tin rằng có ít nhất 90 toa tàu an ninh cao được nhà lãnh đạo sử dụng. Theo báo cáo, được viết dưới thời cha ông Kim, ông Kim Jong-il, có ba chuyến tàu hoạt động mỗi lần nhà lãnh đạo công du: một chuyến tàu an ninh tiền phương, một chuyến tàu của nhà lãnh đạo và chuyến thứ ba chở thêm vệ sĩ và vật tư.
Một chuyến tàu được cho là của ông Kim tại ga đường sắt trung tâm ở Bắc Kinh năm 2018. Ông đã gặp nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. @Jason Lee/Reuters
Mỗi toa tàu đều có khả năng chống đạn, khiến chúng nặng hơn mức trung bình hàng nghìn pound. Trọng lượng tăng thêm đó dẫn đến việc tàu đi chậm. Các đoàn tàu được ước tính đạt tốc độ tối đa chỉ 37 dặm một giờ.
Vào thời Kim Jong-il, theo báo cáo năm 2009, 100 nhân viên an ninh đã đi trên chuyến tàu trước, tìm kiếm các trạm để rà bom và các mối đe dọa khác cũng như kiểm tra độ an toàn của đường ray. Ngoài ra, trực thăng và máy bay quân sự sẽ bay trên cao để đảm bảo an ninh hơn.
Theo báo cáo, 20 nhà ga xe lửa đã được xây dựng trên khắp Triều Tiên chỉ để phục vụ mục đích sử dụng cá nhân của nhà lãnh đạo.
Tất cả các tiện nghi như ở nhà
Các phương tiện truyền thông nhà nước của Triều Tiên thỉnh thoảng đưa tin về các nhà lãnh đạo từ bên trong đoàn tàu, đưa ra cái nhìn thoáng qua hiếm hoi về một số toa chuyên dụng.
Khi Kim Jong-un có chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên tới Trung Quốc vào năm 2018, ông đã tiếp một quan chức cấp cao Trung Quốc lên chuyến tàu của ông trên một toa tàu có những chiếc ghế sofa dày màu hồng.
Vào năm 2015, người ta thấy ông Kim Jong-un ngồi ở một chiếc bàn dài màu trắng trong phòng họp. Trong một video tương tự từ năm 2011, người ta thấy cha của ông, Kim Jong-il, đang ngồi trong cùng một căn phòng. Trong video cũ hơn, có thể nhìn thấy rõ một chiếc tivi màn hình phẳng và trong video gần đây hơn, có thể nhìn thấy một chiếc máy tính xách tay.
Các nhân viên bảo vệ năm 2019 đang chuẩn bị cho chuyến tàu khởi hành của ông Kim ở Vladivostok, Nga, nơi nhà lãnh đạo Triều Tiên đã gặp Tổng thống Vladimir V. Putin. @Kirill Kudryavtsev/Agence France-Presse - Getty Images
Trong cảnh quay về chuyến đi của ông Kim, người ta thấy nhà lãnh đạo ngồi trên một chiếc ghế ngồi sang trọng; chủ trì cuộc họp trên toa ăn uống; và tham dự một bữa tiệc trong một chiếc ghế tối màu. Trong đoạn phim đó, ông Kim ngồi ở một bàn đầy thức ăn khi các nghệ sĩ biểu diễn trong trang phục lễ phục và dạ hội.
Tôm hùm, rượu vang và 'nữ nhạc trưởng'
Người ta đồn rằng Kim Jong-il mắc chứng sợ bay và thích di chuyển trên chuyến tàu được trang bị công nghệ liên lạc hiện đại và đội ngũ nhân viên đông đảo phục vụ theo ý muốn của ông.
Konstantin Pulikovsky, một quan chức Nga từng đi cùng cựu lãnh đạo trong chuyến đi Nga năm 2011, viết: “Có thể đặt bất kỳ món ăn nào gồm ẩm thực Nga, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Pháp”.
Ông Kim nhấn mạnh rằng tôm hùm sống và các món ngon tươi ngon khác phải được giao tận nơi lên chuyến tàu băng qua Siberia trong chuyến đi đến Nga. Ông Pulikovsky kể lại trong cuốn hồi ký về chuyến đi, những thùng rượu vang Bordeaux và Burgundy được chở từ Paris về.
Khi buồn chán, ông Kim có một nhóm nữ nghệ sĩ được gọi là nữ nhạc trưởng hát cho ông nghe bằng tiếng Hàn và tiếng Nga.
Ông Kim lên tàu tới Nga vào Chủ nhật 10/9/2023, trong một hình ảnh khác do truyền thông nhà nước công bố. @KCNA, qua Reuters
Không rõ con trai ông, Kim Jong-un, làm gì để bổ sung dinh dưỡng và giải trí khi ở trên tàu, nhưng khẩu vị của ông Kim được cho là ngang bằng với cha ông. Anh ấy được cho là thích pho mát Thụy Sĩ, rượu Cristal Champagne và rượu cognac Hennessy.
Bi kịch trên đường ray
Con tàu là trung tâm của nhiều sự kiện bi thảm trong lịch sử hiện đại của Triều Tiên.
Hơn 160 người đã thiệt mạng ở Ryongchon, gần biên giới Trung Quốc, vào tháng 4 năm 2004, khi đoàn tàu chở đầy vật liệu dễ cháy phát nổ do va chạm hoặc trục trặc về điện.
Ban đầu có tin đồn rằng vụ nổ là một phần trong âm mưu ám sát Kim Jong-il vì đoàn tàu của nhà lãnh đạo đã đi qua thị trấn vài giờ trước đó.
Theo các phương tiện truyền thông nhà nước, ông Kim qua đời trên chuyến tàu sau một cơn đau tim vào tháng 12 năm 2011.
Sau khi trở thành lãnh đạo, Kim Jong-un đã đến thăm Trung Quốc bốn lần và Việt Nam một lần - tất cả đều bằng tàu hỏa. Ông cũng đã đến thăm Nga bằng tàu hỏa và gặp ông Putin vào năm 2019.