Tính đến nay, riêng tại Hoa Kỳ - thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, lực lượng thực thi pháp luật đã bắt được trên 600 chủng loại hàng giả khác nhau.
Nâng cấp hàng giả
Công nghiệp hàng giả trước đây giới hạn trong các xa xỉ phẩm như túi xách hay đồng hồ hàng hiệu. Ngày nay, bằng sự cải tiến công nghệ được thúc đẩy bởi lợi nhuận hấp dẫn và ít rủi ro khi bán hàng giả, các loại hàng giả đã trở nên phức tạp và thịnh hành hơn.
Các sản phẩm của mọi ngành, từ thực phẩm, dược phẩm cho tới điện tử đều có thể bị làm giả. Tính đến nay, riêng tại Hoa Kỳ - thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới, lực lượng thực thi pháp luật đã bắt được trên 600 chủng loại hàng giả khác nhau.
Các chuyên gia chống hàng giả ghi nhận trong những năm gần đây, nguồn cung hàng giả đã chuyển hướng từ thị trường thứ cấp lợi nhuận thấp (là thị trường người tiêu dùng biết họ đang mua hàng giả, hàng nhái nên đòi phải có giá rẻ hơn đáng kể) sang thị trường sơ cấp (người tiêu dùng bị gạt rằng họ đang mua hàng xịn nên chịu chi mua giá cao hơn).
Trình độ làm hàng giả ngày càng "thượng thừa", có thể cho ra các món đồ giả trông không khác gì đồ thật và không thể phân biệt bằng mắt thường.
Hàng giả trên internet
Khả năng phủ rộng của mạng internet đang bị kẻ xấu lợi dụng như một kênh phát tán hàng giả. Thông qua internet, những kẻ làm hàng giả có thể dễ dàng tiếp cận và bán đồ giả cho khách hàng ở khắp nơi trên thế giới. Bọn bán hàng giả lập ra các website trông có vẻ hợp pháp để lừa gạt người tiêu dùng mua nhầm hàng giả.
Do tính nặc danh của internet cũng như bọn hàng giả có khả năng ngụy trang nguồn gốc thực sự của món hàng chào bán trên mạng, nên người tiêu dùng dễ dàng sập bẫy. Những mặt hàng giả thường được rao bán trên internet bao gồm dược phẩm, quần áo, xa xỉ phẩm, linh kiện xe hơi và đồ điện tử. Ước tính có tới 50% dược phẩm rao bán trên các website bất hợp pháp trên toàn cầu là thuốc giả.
Hiện nay, thuốc Viagra của Pfizer đứng đầu bản danh sách bị làm giả nhiều nhất trên toàn cầu. Bên cạnh đó, bọn làm hàng giả cũng vươn vòi bạch tuộc sang những thứ thuốc đắt giá khác như thuốc cholesterol, thuốc ung thư, thuốc AIDS, thuốc sốt rét.
Để tránh bị chú ý và giảm thiểu thiệt hại nếu bị phát hiện, bọn buôn hàng giả đã chuyển dần từ đánh hàng bằng container sang chẻ nhỏ hàng, gởi đi thông qua các dịch vụ bưu chính hoặc các công ty chuyển phát có uy tín. Bán hàng giả qua internet rất thích hợp để thực hiện thủ thuật chẻ nhỏ này vì hàng giả sẽ được bên bán gởi chuyển phát trực tiếp đến người tiêu dùng.
Không chỉ người tiêu dùng cá nhân mà còn có các công ty Hoa Kỳ, thậm chí quân đội Hoa Kỳ cũng mua sắm qua internet và bị hố hàng. Có thể kể trường hợp quân đội Hoa Kỳ bị ê mặt vì mua lô hàng microchip trị giá 2,7 triệu USD từ một tay môi giới ở California, nhưng hóa ra, tay môi giới này đã mua chip rẻ tiền từ các website để bán lại, mà phần nhiều trong số đó là hàng giả.
Thiệt hại bởi hàng giả
Báo cáo các vụ hàng giả bắt giữ được của hải quan Liên minh châu Âu năm 2011 cho thấy những dấu hiệu đáng báo động. Các sản phẩm dùng hàng ngày và các sản phẩm có nguy cơ gây tổn hại sức khỏe, an toàn của người tiêu dùng như thực phẩm, đồ uống, sản phẩm chăm sóc thân thể, dược phẩm, đồ điện gia dụng, đồ chơi bị làm giả tăng đột biến từ 14,5% trong năm 2010 lên 28,6% trong năm 2011.
 |
Thuốc giả lan tràn ở châu Phi. |
Đáng sợ hơn, dược phẩm - mặt hàng can hệ trực tiếp tới sinh mạng con người - dẫn đầu danh sách hàng giả, chiếm tới 24% tổng số hàng bị bắt giữ.
Trong lúc đó, nhà chức trách Hoa Kỳ đã bày tỏ mối quan ngại hàng giả bắt đầu len lỏi vào chuỗi cung ứng hợp pháp với mục đích lừa gạt người tiêu dùng tin chúng là hàng thật, thí dụ trong các ngành sản xuất bộ phận máy bay, điện tử, linh kiện xe hơi.
Hàng giả, hàng nhái gây thiệt hại hàng trăm tỷ USD trên toàn thế giới. Hàng giả khiến những công ty thật bị thiệt hại doanh số, chưa kể tới tổn thất giá trị thương hiệu và chi phí bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ bị đội lên cao, nhà nước thất thu thuế, người lao động mất công ăn việc làm…
Đồng thời, người tiêu dùng hứng chịu rủi ro về an toàn và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khi sử dụng hàng giả. Dược phẩm giả có thể chứa liều lượng thuốc không đúng hoặc đi kèm những thành phần độc hại rất nguy hiểm cho sinh mạng người dùng. Linh kiện xe hơi giả có thể biến chiếc xe thành mối nguy hiểm di động trên đường phố, các bộ phận máy bay "dzỏm" có thể phá hỏng chuyến bay, các bộ phận điện kém chất lượng có thể bỗng dưng bốc cháy…
Tuy nhiên, do các loại sản phẩm này có tính đặc thù về công nghệ, kỹ thuật nên người tiêu dùng bình thường khó phát hiện được. Sâu xa hơn, an ninh quốc gia có thể bị đe dọa một khi hàng giả thâm nhập những hệ thống nhạy cảm như viễn thông, quốc phòng.
Hàng giả mang về lợi nhuận cao, ít rủi ro bị bắt, mà lỡ như bị bắt cũng không nặng tội như buôn hàng trắng, đó là những lý do chính khiến hàng giả ngày càng trở nên hấp dẫn bọn tội phạm. Các nhà điều tra Hoa Kỳ cho biết đã phát hiện những bằng chứng các tập đoàn tội phạm có tổ chức ở Hoa Kỳ tủa ra các nước khác gom hàng giả rồi chuyển lậu về Hoa Kỳ để phân phối lại. Cuộc chiến chống hàng gian, hàng giả ngày càng gay go, khốc liệt hơn.
-------------
Kỳ 3: Cuộc chiến vô vọng
