Như mong đợi của giới đầu tư, Cục Dự trữ liên bang Hoa Kỳ (FED) hôm 21-9 công bố “Chiến dịch Twist” (Operation Twist) trị giá 400 tỷ USD nhằm vực dậy nền kinh tế. Tuy nhiên, chiến dịch này lại trở thành tác nhân đẩy các TTCK toàn cầu vào một giai đoạn thị trường gấu mới và hạ gục giá các loại hàng hóa.
Thị trường hoảng loạn
Chỉ trong vòng 30 phút sau khi FED công bố Operation Twist, Dow Jones bị thổi bay 157 điểm. Kết thúc phiên giao dịch này cả 3 chỉ số Dow, S&P 500 và Nasdaq cùng mất hơn 2,5%. Những ngày sau đó, các TTCK tiếp tục lao dốc, “lấy mất” 1.100 tỷ USD trên các TTCK Hoa Kỳ chỉ trong vòng 4 ngày.
Chỉ số MSCI All-Country World của 45 nước có TTCK lớn nhất thế giới cùng rơi vào thị trường gấu lần đầu tiên sau 2 năm, kể từ khi Ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ.
Trong khi đó, giá vàng đang từ vùng 1.805USD/ounce lao thẳng xuống 1.785USD/ounce ngay sau khi FED công bố kế hoạch. Kết thúc ngày giao dịch, giá vàng giao ngay giảm 16,8USD/ounce xuống 1.788,5USD/ounce. Tệ hại hơn, phiên giao dịch cuối tuần qua, giá vàng mất 100USD, xuống 1.643UUS/ounce, giảm 6% - tuần giảm nhiều nhất trong 31 năm.
Cũng trong tuần qua, giá đồng trên thị trường London đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ đầu năm 2011, khi còn 8.234,75USD/tấn. Tin tức từ FED cũng khiến giá dầu giảm mạnh trong bối cảnh USD tăng giá.
Vì đâu nên nỗi?
 |
Chiến dịch Twist gây tổn thất lớn cho các quỹ hưu trí Hoa Kỳ. |
Vậy vì sao khi giới đầu tư mong chờ một động thái hỗ trợ của FED như nắng hạn chờ mưa, chiến dịch Twist phải có tác dụng nâng đỡ thị trường, phục hồi niềm tin của giới đầu tư, nhưng nó lại khiến thị trường hoảng loạn?
Với chiến dịch Twist, FED cho biết sẽ mua 400 tỷ USD trái phiếu đáo hạn từ 6-30 năm, trong khi bán đi lượng trái phiếu tương đương có thời gian đáo hạn dưới 3 năm. Động thái này, theo giới phân tích, sẽ giảm lợi suất trái phiếu dài hạn, từ đó gián tiếp giảm lãi suất cho vay do hầu hết loại lãi suất cho vay ở Hoa Kỳ được ấn định dựa trên lợi suất trái phiếu dài hạn.
Từ đó, nhà chức trách hy vọng sẽ khiến giới đầu tư đổ tiền vào TTCK nhiều hơn, do lợi suất trái phiếu quá thấp. Tuy nhiên, trong bối cảnh lãi suất thực gần như dưới 0, chiến dịch Twist càng cản trở hoạt động cho vay và tăng trưởng khi thu hẹp khoảng cách lãi suất dài hạn và ngắn hạn. Các ngân hàng trung ương trên thế giới đang cố cải tạo niềm tin của giới đầu tư bằng những chính sách tiền tệ dễ dãi. Như Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) tuần trước có chỉ dấu cho thấy sẽ tiến hành một vòng nới lỏng định lượng (QE) mới.
Tại Hoa Kỳ, người ta cũng đang mong đợi một QE3. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu không có những chính sách thúc đẩy hoạt động kinh tế đúng đắn, dù có QE3 hay QE33 cũng không thể khiến các ngân hàng cho vay hay người tiêu dùng sẵn lòng vay tiêu dùng. Bơm tiền không thể giúp đẩy các loại tài sản tài chính mà giới đầu tư tin rằng rủi ro cao.
Chưa kể, chiến dịch Twist không phải là một chương trình nới lỏng định lượng. Trong khi QE2 có thể tạo ra 600 tỷ USD từ việc in thêm tiền, Twist chỉ thay đổi thời hạn của tài sản trong bản cân đối của FED. Vì vậy, Phố Wall xem chiến dịch Twist là một hành động “nửa vời” của FED, đặc biệt khi tác động trực tiếp của nó là giảm lợi suất trái phiếu dài hạn, vốn đã ở mức thấp kỷ lục nhiều thập niên. Và quyết định của FED được xem là một lời thú nhận chính thức rằng kinh tế Hoa Kỳ đang nguy hiểm.
Chiến dịch Twist còn là một mối đe dọa lớn cho các quỹ hưu trí. Tổn hại nặng nề do giá chứng khoán và lợi suất trái phiếu cùng lao dốc, tài sản của 100 quỹ hưu trí lớn nhất Hoa Kỳ nay chỉ có thể đáp ứng 79% nợ tính đến cuối tháng 8, giảm từ 86% so với cuối năm 2010, theo công ty tư vấn Milliman Inc.
Dự báo trong 2 năm tới, con số này sẽ giảm xuống dưới 60% nếu các thị trường vốn tiếp tục đi xuống và lãi suất không tăng.
