Doanh nghiệp Việt gặp nhiều trở ngại khi đổi mới sáng tạo
Mặc dù Việt Nam đã nỗ lực xây dựng khung pháp lý khuyến khích đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư phát triển khoa học và công nghệ nhưng vẫn cần có sự hoàn thiện trong thời gian tới.
Phát biểu tại Diễn đàn “Đổi mới sáng tạo trong bối cảnh chuyển đổi số và phát triển bền vững” tại Hà Nội, sáng nay (5/6), bà Trịnh Thị Hương, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, Việt Nam có gần 900.000 doanh nghiệp đang hoạt động và có trên 90% nhỏ và siêu nhỏ. Tuy nhiên, theo khảo sát thì đa số doanh nghiệp chưa sẵn sàng với chuyển đổi số và chưa biết tìm kiếm kênh hỗ trợ cho chuyển đổi số ở đâu.
"Vì vậy, Cục Phát triển doanh nghiệp với vai trò là cơ quan hỗ trợ doanh nghiệp, đã và đang cố gắng thực hiện nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số", bà Hương nói.
Bà Hương thông tin, hiện nay, định hướng chuyển đổi số doanh nghiệp được thông qua: Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Những chính sách này đã đưa ra các nhiệm vụ cần thiết và giải pháp nhằm thúc đẩy và đẩy mạnh chuyển đổi số trong doanh nghiệp.
Tổng kinh phí ngân sách bố trí hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2024 là 140 tỷ đồng để hỗ trợ chuyển đổi số, dự kiến hỗ trợ đào tạo cho hơn 8.000 doanh nghiệp bao gồm cả hình thức đào tạo trực tiếp và trực tuyến, tư vấn và hỗ trợ ứng dụng các giải pháp chuyển đổi số.
Thực tế cho thấy, doanh nghiệp Việt Nam còn gặp nhiều trở ngại khi đổi mới sáng tạo. Nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của đổi mới sáng tạo.
3 trụ cột chính trong chuyển đổi "kép"
Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp Trịnh Thị Hương khẳng định, chuyển đổi kép - chuyển đổi số song hành cùng chuyển đổi xanh - là xu hướng tất yếu của doanh nghiệp cần nắm bắt để tận dụng các cơ hội kinh doanh mới cũng như mang lại lợi ích bền vững cho xã hội và môi trường.
Theo bà Hương, chuyển đổi kép xoay quanh 3 trụ cột chính: Tăng năng suất và hiệu quả kinh tế một cách bền vững; Tăng cường khả năng chống chịu và thích ứng với biến đổi khí hậu; Giảm thiểu hoặc loại bỏ tối đa lượng khí thải nhà kính.
Bà Hương cũng nêu 3 giải pháp trọng tâm thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi số: Thứ nhất, đào tạo chuyên sâu nâng cao năng lực chuyển đổi số cho doanh nghiệp, đào tạo người lao động và kỹ sư công nghệ số, đào tạo đội ngũ chuyên gia tư vấn thông qua chương trình quốc tế.
Thứ hai, tư vấn lộ trình và tư vấn triển khai cho doanh nghiệp về xây dựng chiến lược, lộ trình chuyển đổi số, tư vấn triển khai những bài toán thực tế doanh nghiệp có nhu cầu.
Thứ ba, hỗ trợ giải pháp chuyển đổi số, kết nối hỗ trợ một phần/toàn phần về một số phần mềm công nghệ cụ thể để doanh nghiệp ứng dụng.
Ông Đỗ Tiến Thịnh – Phó Giám đốc Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) cho biết, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra với quy mô lớn, các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển với tốc độ rất nhanh. Đổi mới sáng tạo là định hướng trong chiến lược phát triển của hầu hết quốc gia. Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực sáng tạo đổi mới quốc gia đang được ưu tiên hàng đầu. Do đó, Việt Nam cần tìm kiếm động lực mới để tạo ra một giai đoạn tăng trưởng tiếp theo.
Việc quy định ưu đãi đầu tư cho các trung tâm đổi mới sáng tạo do doanh nghiệp thành lập là một bước tiến lớn trong chính sách. Các ưu đãi cho cá nhân là chuyên gia, người lao động trong các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo bước đầu được quan tâm phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia là ưu tiên hàng đầu của nhiều quốc gia, ông Thịnh nêu rõ.
Theo ông Phan Thanh Hà, Giám đốc Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa, để thúc đẩy doanh nghiệp thực hiện đổi mới sáng tạo, hiện nay, Quỹ đang hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo; doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia cụm liên kết ngành; doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia chuỗi giá trị.
Quỹ đang hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa theo 4 hình thức: cho vay trực tiếp; cho vay gián tiếp; tài trợ vốn; hỗ trợ tăng cường năng lực, ông Hà thông tin.
