(ĐTTCO) - Nhóm CP thủy điện chịu tác động mạnh từ diễn biến thời tiết, nhất là đợt nắng hạn kéo dài vừa qua. Tuy nhiên, nhóm CP này được dự báo sẽ hưởng lợi từ diễn biến thời tiết trong thời gian tới.
Hết cơn bĩ cực
Hiện tượng El Nino đã khiến sản lượng thủy điện trong 5 tháng đầu năm 2016 giảm 9% so với cùng kỳ 2015 do khô hạn. Trong 5 tháng đầu năm 2016, các nhà máy thủy điện trên cả nước chỉ sản xuất được 18,2 tỷ kwh điện (giảm 9% so với cùng kỳ 2015 là 20,1 tỷ kwh điện), trong khi tổng sản lượng điện tiêu thụ của cả nước vẫn tiếp tục duy trì mức tăng 12,11%. Do đó, mặc dù công suất của thủy điện hiện chiếm khoảng 40% tổng công suất toàn hệ thống điện Việt Nam, tỷ lệ đóng góp của thủy điện trong 5 tháng đầu năm 2016 chỉ đạt 26,07% (giảm mạnh so với mức 32,39% của cùng kỳ 2015). Đợt El Nino 2015-2016 được đánh giá là đợt El Nino có cường độ mạnh tương tự như đợt El Nino 1997-1998, đã gây nên những thiệt hại nghiêm trọng tại các quốc gia châu Á khi tình trạng khô hạn và nhiệt độ tăng cao, khiến các hồ thủy điện khô cạn và cây trồng mất mùa. Việt Nam cũng là một trong những nước chịu thiệt hại nặng nề nhất của El Nino khi hạn hán và xâm ngập mặn tồi tệ nhất trong vòng 100 năm trở lại đây, khiến Chính phủ Việt Nam và Liên hợp quốc đã phải kêu gọi cộng đồng quốc tế hỗ trợ khẩn cấp 48,5 triệu USD để ứng phó. Tuy nhiên, ngày 10-5, Cục Khí tượng học Australia tuyên bố El Nino 2015 -2016 đã chính thức kết thúc.
La Nina là hiện tượng thời tiết trái ngược và thường xuất hiện ngay sau El Nino. Nếu El Nino khiến nhiệt độ vùng biển xích đạo Thái Bình Dương tăng, gây hạn hán tại châu Á, châu Phi và lũ lụt tại Nam Mỹ thì La Nina lại khiến nhiệt độ bề mặt nước biển xích đạo Thái Bình Dương giảm xuống, có thể khiến lượng mưa tại các quốc gia Nam Á tăng lên, lũ lụt tại Australia và hạn hán tại Nam Mỹ. Ngày 13-6, Cục Khí tượng thủy văn Hoa Kỳ thông báo xác suất xảy ra La Nina tại vùng xích đạo Thái Bình Dương là 65%. Nếu La Nina xảy ra sẽ có lợi cho các doanh nghiệp thủy điện Việt Nam. Sau gần 2 năm sụt giảm về sản lượng, El Nino kết thúc sẽ giúp sản lượng của các doanh nghiệp trở về điều kiện bình thường và sẽ càng thuận lợi hơn nếu La Nina diễn ra. Việt Nam cũng là một trong những nước lượng mưa sẽ tăng lên dưới ảnh hưởng của La Nina do nằm trong khu vực Nam Á.
 |
Hiện tượng El Nino gây ảnh hưởng đến sản lượng điện của các doanh nghiệp thủy điện. |
Điểm rơi quý III-2016
Theo phân tích của CTCK Bảo Việt (BVSC), tác động của El Nino/La Nina đối với các doanh nghiệp thủy điện không đồng đều. Chẳng hạn, đợt El Nino 2015-2016 bắt đầu tăng cường độ từ đầu quý II-2015 và đạt cực đại vào cuối quý IV-2015. Do đó nhiều doanh nghiệp vẫn có thể tăng trưởng sản lượng trong năm 2015 do được hưởng lợi từ các tháng đầu năm 2015 không chịu ảnh hưởng của El Nino. Tuy nhiên đến quý I-2016, sản lượng điện chênh lệch so với quý I-2015 đã phản ánh rõ rệt ảnh hưởng của El Nino, khi tất cả các doanh nghiệp đều bị sụt giảm về sản lượng từ 13-60% so với cùng kỳ 2015. Thực tế cho thấy, sản lượng điện của doanh nghiệp miền Bắc như CTCP Thủy điện Thác bà (TBC) bị sụt giảm vì hiện tượng El Nino ít hơn so với các doanh nghiệp miền Trung và miền Nam như: CTCP Thủy điện Miền Trung (CHP), CTCP Thủy điện Sông Ba (SBA), CTCP Thủy điện Vĩnh Sơn Sông Hinh (VSH), CTCP Thủy điện Miền Nam (SHP), CTCP Thủy điện Thác Mơ (TMP) hay CTCP Cần Đơn (SJD). Do đó, một khi La Nina xảy ra, tác động tới lượng mưa cũng như sản lượng điện tại từng vùng và các doanh nghiệp thủy điện cũng sẽ khác nhau.
Cụ thể, các doanh nghiệp thủy điện tại các tỉnh ven biển miền Trung và miền Nam sẽ được lợi nhiều nhất trong khi các doanh nghiệp thủy điện miền Bắc sẽ bị thiệt hại khi La Nina xảy ra. La Nina thường gây mưa nhiều tại các tỉnh miền Trung và miền Nam. Ngoài ra, La Nina cũng thường khiến lượng mưa giảm ở các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ. Số liệu về lượng mưa đo được tại các trạm quan trắc đặt gần các nhà máy thủy điện do Ngân hàng Thế giới (WB) thu thập trong vòng 26 năm từ 1980-2006 để đưa ra kết luận này. Số liệu cho thấy các tỉnh ven biển miền Trung sẽ có lượng mưa tăng mạnh nhất so với trung bình giai đoạn 1980-2006 khi La Nina diễn ra, trong khi miền Bắc sẽ bị sụt giảm về lượng mưa khi La Nina xảy ra.
Như vậy, 2017 sẽ là năm của các doanh nghiệp thủy điện miền Trung và miền Nam, kể cả trong trường hợp La Nina không diễn ra cuối năm 2016. Việc El Nino kết thúc và lượng mưa trở về bình thường cũng hứa hẹn tiềm năng tăng trưởng tốt cho các doanh nghiệp thủy điện và đi cùng với sự sụt giảm về hiệu suất huy động của các nhà máy nhiệt điện trong năm 2017. Điểm rơi lợi nhuận đối với các doanh nghiệp thủy điện sẽ xảy ra vào quý III-2016 do ảnh hưởng bởi El Nino, tuy nhiên đây lại là thời điểm thích hợp để đầu tư CP thủy điện với giá hợp lý nhằm đón đầu khi La Nina sẽ diễn ra mạnh trong năm 2017.
