Khu đất dự án có diện tích hơn 11ha, tọa lạc tại đường ven biển xã Phước Thuận, huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu (BRVT). Hồ sơ pháp lý thể hiện năm 2003, UBND tỉnh BRVT ra quyết định thu hồi đất và giao cho CTCP Đầu tư xây dựng Trung Sơn làm dự án KDL Trung Sơn – Hồ Tràm, với thời hạn sử dụng đất là 50 năm. Nhà nước cho thuê đất trả tiền sử dụng đất hàng năm.
Ngày 15-7-2003, UBND tỉnh BRVT có QĐ phê duyệt quy hoạch 1/500 dự án Trung Sơn bằng quyết định số: 6561/QĐ-UB. Tiếp đó, ngày 10-5-2005, cơ quan chức năng tỉnh BRVT đã điều chỉnh thay đổi từ hình thức cho thuê sang giao đất có thu tiền sử dụng đất. Từ năm 2005 đến năm 2014, CTCP Đầu tư xây dựng Trung Sơn bỏ hoang, không thực hiện dự án. Vì vây, năm 2014 UBND tỉnh BRVT ban hành quyết định thu hồi Giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư về dự án nhưng không thu hồi dự án.
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) tỉnh BRVT, từ khi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chủ đầu tư chưa hoàn tất các thủ tục tiếp theo để triển khai dự án, cụ thể là lập và trình phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường, lập thiết kế cơ sở, phòng cháy chữa cháy, giấy phép xây dựng. Đây là dự án thuộc diện chậm triển khai.
Chính vì vậy, ngày 5-6-2017, Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) đã có văn bản số 2520/STNMT-CCQLĐĐ, kiến nghị UBND tỉnh chấm dứt hoạt động dự án KDL Trung Sơn - Hồ Tràm. UBND tỉnh cũng đã có văn bản 5854/UBND-VP ngày 27-6-2017, thống nhất với nội dung báo cáo Sở TNMT.
Tuy nhiên đến tháng 7-2017, CTCP Đầu tư Trung Sơn lại tiếp tục có văn bản đề nghị được tiếp tục thực hiện dự án. Trong thời gian này, chủ đầu tư cũng bất ngờ thực hiện thủ tục xóa thế chấp dự án tại ngân hàng.
Cho đến ngày 1-4-2019, UBND tỉnh BRVT có văn bản số 190/TB-UBND thông báo kết luận cuộc họp thường trực của UBND tỉnh về dự án KDL Trung Sơn. Theo đó, UBND tỉnh giao cho Sở TNMT, Cục Thuế tỉnh, UBND huyện Xuyên Mộc và các cơ quan liên quan rà soát toàn bộ hồ sơ của dự án, tham mưu UBND tỉnh báo cáo xin ý kiến Tỉnh ủy về việc giãn tiến độ dự án.
Điều bất ngờ, trong khi các cơ quan chức năng đang tiến hành rà soát pháp lý dự án thì Chi cục Thuế khu vực Xuyên Mộc – Châu Đức có Thông báo Số 1282 ngày 6-2-2020 về việc nộp tiền sử dụng đất và chậm nộp đối với diện tích hơn 11ha đất được giao cho Công ty Trung Sơn, với nghĩa vụ tài chính là 7,6 tỷ đồng!
Theo khảo sát, giá đất trong cùng khu vực giao dịch vào thời điểm trên trên dưới 10 triệu đồng/m2. Dư luận đặt câu hỏi, cơ sở nào để cơ quan thuế tính tiền sử dụng đất 7,6 tỷ đồng cho 11ha đất dự án? Đơn giá áp dụng để tính tiền sử dụng đất là năm 2005 hay 2009? Với số tiền thuế thu được có gây thất thoát ngân sách Nhà nước?
Tại báo cáo 130/BCSKHĐT của Sở KHĐT tỉnh BRVT ngày 15-4-2020, về tình hình thực hiện và kết quả xử lý các dự án vốn doanh nghiệp chậm triển khai trên địa bàn BRVT đến tháng 4-2020, cho thấy hiện dự án KDL Trung Sơn - Hồ Tràm vẫn đang vướng trong việc thỏa thuận, hỗ trợ giải phóng mặt bằng với người dân.
Công ty nhiều lần thương lượng nhưng chưa có kết quả và hiện nay khu đất có hiện tượng lấn chiếm. Công ty đề nghị hỗ trợ hoàn thành công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, xem xét giãn tiến độ đầu tư, điều chỉnh quy hoạch 1/500.
Theo Luật sư Thái Văn Chung, Giám đốc Hãng luật Nguyên Giáp, cơ quan chức năng cần sớm có biện pháp rà soát, xử lý rốt ráo dự án do CTCP đầu tư xây dựng Trung Sơn để làm rõ những vấn đề liên quan đến việc thực hiện các thủ tục pháp lý đầu tư theo quy định; hàng chục hecta đất bỏ hoang, lãng phí gần 20 năm trách nhiệm thuộc về ai; năng lực của chủ đầu tư và có hay không việc thất thoát ngân sách tại dự án này.
Cũng theo Luật sư Thái Văn Chung, khoản i Điều 64 Luật Đất đai 2013 quy định về việc thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai: Đất được Nhà nước giao, cho thuê đất thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục, hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư, kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa, phải đưa vào sử dụng.
Trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng, và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuế đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này.
Hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng, thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp bất khả kháng.
