Vấn đề còn lại là do nội lực yếu nên chưa cung ứng sản phẩm có giá trị gia tăng cao.
Hỗ trợ tối đa lãi suất cho DN CNHT
Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Phương Đông, Phó Giám đốc Sở Công thương TPHCM, cho biết, thời gian qua, TPHCM đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ DN sản xuất CNHT cải thiện năng lực sản xuất. Phải kể đến là chính sách hỗ trợ vốn vay ưu đãi. Theo đó, DN mở rộng phát triển các dự án đầu tư sản xuất lĩnh vực CNHT được vay vốn hỗ trợ 50% hay 100% lãi suất. Bên cạnh đó, việc xét duyệt các dự án vay vốn cũng nới rộng hơn, thủ tục hồ sơ tinh giản hơn, giúp nhiều DN có thể tiếp cận được các gói vay kích cầu.
Về hạ tầng đầu tư, thành phố đã dành quỹ đất tại các khu công nghiệp có vị trí giao thông kết nối thuận tiện với khu công nghệ cao để xây dựng nhà xưởng cao tầng kết hợp giảm giá thuê đất, đáp ứng đa dạng nhu cầu sản xuất của các DN lĩnh vực CNHT. Không dừng lại đó, tại KCNC đã đầu tư xây dựng 5 khối nhà xưởng cao với tổng diện tích 46.000m2 và sẽ tăng lên 162.000m2 trong những năm tới dành cho DN CNHT đầu tư.
Công ty TNHH In Minh Mẫn đã tham gia vào chuỗi cung ứng cho Tập đoàn Samsung nhờ nỗ lực cải tiến quy trình sản xuất. Ảnh: ÁI VÂN
Tuy nhiên, phải thừa nhận rằng, những sản phẩm CNHT mà DN trong nước cung ứng được chỉ mới là sản phẩm giản đơn, chưa phải là những sản phẩm cốt lõi, mang tính đặc trưng riêng của sản phẩm đầu cuối nên giá trị gia tăng không cao. DN tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu nhưng chủ yếu vị trí thấp, nhà cung ứng cấp 3 hoặc cấp 4. Bên cạnh đó, DN trong nước đang chịu sức ép cạnh tranh rất lớn từ nhà cung ứng nước ngoài dịch chuyển đầu tư vào Việt Nam. Họ vốn có lợi thế hơn về nội lực vốn, công nghệ sản xuất và sản phẩm cung ứng. Điều này ít nhiều gây ảnh hưởng đến khả năng phát triển của DN trong nước.
Liên quan đến vấn đề này, ông Robert Greeman, Phó tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TPHCM, cho rằng, dịch Covid-19 kéo dài đã và đang thay đổi hoạt động sản xuất kinh doanh của các tập đoàn toàn cầu. Theo xu hướng hiện nay, các hoạt động đầu tư bao gồm chuỗi cung ứng và DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối đang có sự dịch chuyển sang Việt Nam. Do vậy, DN Việt cần có sự chuyển đổi linh hoạt hơn để chủ động nắm bắt cơ hội gia nhập chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đại diện Công ty Techtronic Industries (TTI) trao đổi với DN Việt nhằm tìm kiếm nhà cung ứng sản phẩm CNHT cho nhà máy sản xuất tại Việt Nam
Hiện Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ đang phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan Việt Nam triển khai dự án “Thúc đẩy nâng cao năng lực kết nối cho DN vừa và nhỏ” nhằm tăng khả năng kết nối DN Việt Nam với các DN trong chuỗi cung ứng. Đây là một phần trong nỗ lực của Chính phủ Hoa Kỳ nhằm tạo cơ hội tiếp cận thị trường, tăng năng lực cạnh tranh và đặc biệt là thúc đẩy kết nối giao lưu hợp tác thương mại giữa DN hai nước. Trước đó, vào tháng 9-2020, đơn vị này đã phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức hội nghị kết nối cung cầu sản phẩm CNHT tại TPHCM, thu hút gần 200 DN trong và ngoài nước tham gia. Đã có 117 kết nối kinh doanh giữa các DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối với các nhà cung ứng Việt Nam được thiết lập.
Tạo sức hút với DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối
Ở góc độ khác, bà Lê Bích Loan, Phó Trưởng Ban quản lý Khu công nghệ cao TPHCM, cho biết, cùng với việc nâng cao năng lực cung ứng sản phẩm CNHT cho DN trong nước, ban quản lý đang đẩy mạnh thu hút đầu tư của các DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối. Điều này giúp mở rộng khả năng xuất khẩu tại chỗ cho DN trong nước, giảm rủi ro do đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu vì dịch Covid-19 kéo dài.
Cũng theo bà Loan, hiện những chính sách ưu đãi nhằm thu hút đầu tư tại Khu công nghệ cao TPHCM đã được hoàn thiện. Cụ thể, dự án được hưởng ưu đãi thuế thu nhập DN 10% trong thời hạn 15 năm. Trong đó, miễn thuế trong 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo. Bên cạnh đó, DN cũng sẽ được miễn thuế nhập khẩu đối với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định, nguyên liệu, vật tư, linh kiện để thực hiện dự án đầu tư. Riêng với tiền thuê đất, dự án được miễn, giảm tiền thuê đất theo quy định cho phép phù hợp với từng trường hợp… Ngoài ra, DN đầu tư còn được hưởng ưu đãi hỗ trợ lãi suất vay theo chương trình kích cầu đầu tư.
Nhìn nhận về vấn đề này, nhiều DN FDI tham dự diễn đàn cũng đồng thuận khi cho rằng môi trường đầu tư tại TPHCM nói riêng và Việt Nam khá hấp dẫn. Không chỉ chính sách ưu đãi về thuế mà việc kiểm soát tốt tình hình dịch bệnh, tình hình chính trị - xã hội ổn định, chi phí lao động tương đối cạnh tranh so với các nước trong khu vực… đã tạo nên những điểm cộng hấp dẫn cho môi trường đầu tư của Việt Nam.
Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng, để có thể đẩy nhanh hoạt động sản xuất của các DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối nói chung, các cơ quan chức năng Việt Nam cần đẩy nhanh phê duyệt quy trình cho phép đầu tư xây dựng nhà máy. Thủ tục nhập khẩu nguyên vật liệu công nghệ sản xuất cũng phải được cải cách theo hướng đơn giản và thuận lợi hơn cho DN. Riêng với DN Việt cung ứng sản phẩm CNHT, cần chủ động hợp tác với các DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối để tiếp cận nhanh quỹ tài chính, đồng thời được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất, cung cấp sản phẩm có giá trị cao, giải quyết nguồn cung nguyên liệu. Quan trọng hơn là tiếp cận cũng như hấp thụ công nghệ mới trong sản xuất. Bản thân DN Việt cũng cần chủ động đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng, giao hàng đúng giờ, nâng cao năng lực quản trị DN, sẵn lòng cải thiện liên tục dây chuyền sản xuất đáp ứng nhu cầu ngày càng cao DN FDI sản xuất sản phẩm đầu cuối.
| Ông Jeff Nessim, Phó Chủ tịch phụ trách kỹ thuật Công ty Techtronic Industries (TTI), cho biết, công ty đang có sự chuyển dịch nhà máy từ khu vực Bắc Mỹ sang khu vực châu Á. Từ cuối năm 2019, công ty đã dành 650 triệu USD để đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất, trung tâm nghiên cứu và phát triển sản phẩm tại KCNC TPHCM. Những sản phẩm mà công ty xác định chủ lực sản xuất tại Việt Nam là thiết bị dụng cụ cầm tay. Hiện doanh số xuất khẩu nhà máy sản xuất tại Việt Nam đã tăng từ 300 triệu USD cuối năm 2019 lên 1,5 tỷ USD vào cuối năm 2020 và dự ước đạt 6 tỷ USD vào năm 2025. Công ty cũng đã đặt mục tiêu tăng tỷ lệ cung ứng sản phẩm CNHT tại Việt Nam lên 80% trong thời gian tới. |
