Giá thép tăng phi mã, nhà thầu xây dựng kêu cứu, Bộ Công Thương nói gì?

06/05/2021 15:57 Theo dõi Đầu Tư Tài Chính trên

(ĐTTCO)-Bộ Công Thương nói rằng giá các nguyên liệu sản xuất thép tăng cao đột biến trên thị trường toàn cầu, thời gian giao hàng kéo dài do dịch bệnh cũng khiến giá thép tăng mạnh.

Giá thép tăng phi mã lên hơn 40% trong quý đầu năm được lý giải do nguyên liệu toàn cầu tăng giá mạnh. Ảnh: HPG

Lý giải chuyện giá thép xây dựng tăng mạnh, lên đến 45% từ tháng 3 đến nay, đại diện Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết giá thép phụ thuộc rất lớn vào giá nguyên liệu. Trong thời gian gần đây, giá các nguyên vật liệu sản xuất thép tăng cao đột biến trên thị trường toàn cầu. Bên cạnh đó là dịch bệnh, thời gian giao hàng kéo dài khiến giá thép tăng mạnh.

Cơ quan thuộc Bộ Công Thương khẳng định, hoàn toàn không có chuyện doanh nghiệp sản xuất thép trong nước bắt tay làm giá.

Giá thép tăng do nguyên liệu tăng

Hiện nguồn nguyên liệu sản xuất đầu vào của thép đa phần phải nhập khẩu, như quặng sắt, thép phế liệu, than mỡ luyện cốc, điện cực graphite... Dự kiến trong năm nay, Việt Nam sẽ tiếp tục phải nhập khẩu nhiều loại nguyên liệu để sản xuất thép như quặng sắt cho các lò cao khoảng hơn 18 triệu tấn, thép phế liệu khoảng 6-6,5 triệu tấn cho các lò điện, than mỡ luyện cốc khoảng 6,5 triệu tấn và điện cực graphite khoảng 10.000 tấn…

Với dự báo giá quặng sắt, thép phế liệu, quặng nguyên liệu thô và than mỡ luyện cốc… vẫn ở mức cao, cán cân thương mại đối với sản phẩm thép sẽ tiếp tục bị thâm hụt trong năm 2021. Trong năm 2020, cán cân thương mại đối với sản phẩm thép thâm hụt hơn 6,4 tỷ USD .

Với Thép cuộn cán nóng (HRC), hiện tại, công suất trong nước đạt khoảng từ 5-6 triệu tấn. Tuy nhiên, trong năm 2020, Việt Nam đã nhập siêu thép cuộn cán nóng đến 9,3 triệu tấn (nhập 10 triệu tấn – xuất 0,7 triệu tấn). Do vậy, dự kiến trong năm 2021, Việt Nam vẫn tiếp tục phải nhập khẩu một lượng lớn thép cuộn cán nóng, để phục vụ nhu cầu sản xuất trong nước.

Bộ Công Thương dự báo HRC sẽ vẫn mất cân đối cung- cầu, tức giá sẽ càng tăng mạnh trong thời gian tới, do nhu cầu thép phục vụ ngành cơ khí chế tạo và công nghiệp hỗ trợ ngày càng tăng.

Cũng theo cơ quan này, năm 2021, dự kiến kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi và tăng trưởng khoảng trên 6%, nhu cầu sản phẩm phôi thép sẽ tăng khoảng 6% so với năm 2020, và nhu cầu thép của Việt Nam sẽ tăng khoảng 2-3%. Nhu cầu sản phẩm thép các loại dự tính khoảng 27 triệu tấn.

Riêng nguồn cung thép xây dựng, Bộ Công Thương khẳng định, với việc một số dự án thép đã đi vào hoạt động, như Dự án Liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất của Tập đoàn Hòa Phát, Dự án Nhà máy luyện thép Nghi Sơn... năng lực sản xuất của thép xây dựng trong nước khoảng 14 triệu tấn, bảo đảm 1cho nhu cầu trong nước, cũng như đáp ứng được nhu cầu xuất khẩu.

Dù vậy, dịch COVID-19 có thể khiến các nhà máy đóng cửa, trong khi đó vấn đề logistics làm nguồn nguyên liệu bị gián đoạn nên chuyện tăng sản xuất rất khó tính trước. Với tình hình này, thị trường thép có thể sẽ thiết lập một mặt bằng giá mới.

Tuy nhiên, sau khi dịch bệnh ổn định hơn, giá thép sẽ được điều chỉnh theo quan hệ cung cầu.

Điều tiết thuế nhập khẩu, tăng phòng vệ thương mại

Đại diện Bộ Công Thương cho rẳng ngay đầu năm, Bộ đã dự báo tình hình cung - cầu và biến động giá cả các phẩm thép trên thế giới và Việt Nam trong năm nay, cũng như các năm tới. Bộ cũng kiến nghị Thủ tướng giao cho các bộ, ngành phối hợp triển khai các giải pháp nhằm ổn định cung-cầu và giá thép trong năm 2021.

Cụ thể, kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Tài chính có chính sách điều tiết thuế thuế nhập khẩu với một số mặt hàng thép có biến động lớn về giá; chỉ đạo Tổng cục Thống kê cung cấp tình hình sản xuất và tiêu thụ thép hàng tháng; Bộ Xây dựng dự báo và cung cấp nhu cầu sắt, thép xây dựng của nền kinh tế trong năm 2021, để cân đối nhu cầu cung cấp cho thị trường trong nước và xuất khẩu.Điều này giúp doanh nghiệp chủ động trong việc sản xuất và tiêu thụ, nâng cao hiệu quả cho doanh nghiệp thép.

Giá thép tăng phi mã, nhà thầu xây dựng kêu cứu, Bộ Công Thương nói gì? ảnh 1

Ngành xây dựng phục hồi khiến nhu cầu tiêu thụ thép tăng cao. Tuy nhiên, Bộ Công Thương nhận định dịch bệnh ổn định hơn, giá thép sẽ được điều chỉnh theo quan hệ cung cầu. Ảnh: Báo Đầu tư

Về giải pháp dài hạn ổn định cung-cầu đối với thép xây dựng, Bộ Công Thương cho biết sẽ chỉ đạo các đơn vị liên quan tăng cường biện pháp phòng vệ thương mại, để giúp doanh nghiệp sản xuất trong nước phát triển, đáp ứng đủ nhu cầu trong nước cũng như xuất khẩu. Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng, do giá thành sản phẩm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu, nên sẽ chịu ảnh hưởng của giá thế giới.

Vào giữa tháng 4, Hiệp hội các nhà thầu xây dựng Việt Nam (VACC) đã gửi kiến nghị lên Văn phòng Chính phủ, kiến nghị chỉ đạo các bộ ngành liên quan kiểm tra triệt để nguyên nhân khiến giá thép tăng đột biến. VACC nói nhà thầu xây dựng cả nước đang đứng trước nguy cơ vỡ trận, phá sản, do giá thép tăng mạnh, đặc biệt trong tháng 4.

Cụ thể, nếu so với đầu năm 2021, giá thép đến cuối tháng 4 đã tăng từ 30% đến 45% so với cuối năm 2020.

Mỗi dự án xây dựng dân dụng, thép chiếm 10-30% tổng giá trị dự án. Mức tăng giá quá mạnh này đang tác động rất mạnh tới các nhà thầu; ảnh hưởng nghiêm trọng tới hiệu quả dự án, khả năng nhận thầu.

Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho biết nguồn cung thép trong nước không khan hiếm, giá tăng là do nguyên liệu sản xuất mặt hàng này tăng theo giá thế giới. Giá thép có thể tăng đến hết quý III năm nay, trước những diễn biến khan hiếm nguồn cung nguyên vật liệu đầu vào từ Trung Quốc và Ấn Độ.

Quý I-2021, ngành thép sản xuất 7.664.258 tấn, tăng 33,8% so với quý cùng kỳ 2020. Tiêu thụ cũng tăng 34,7%, đạt 6.780.361 tấn các loại. Đặc biệt, xuất khẩu thép tăng đến gần 60% so với quý I/2020, đạt 1.634.540 tấn các loại.

Việt Nam có trữ lượng và tài nguyên quặng sắt - nguyên liệu chủ yếu để luyện thép, dự báo chỉ khoảng 1,3 tỷ tấn. Trong đó, lớn nhất là 2 mỏ Thạch Khê và Quý Xa.

Hiện mỏ Thạch Khê với trữ lượng khoảng 544 triệu tấn đã dừng hoạt động từ năm 2011 đến nay. Mỏ sắt Quý Xa với trữ lượng khoảng 124 triệu tấn, được cấp phép khai thác từ năm 2007 với công suất 3 triệu tấn/năm, thời hạn giấy phép khai thác hết năm 2020. Hiện nay, một số cơ quan chỉ thống nhất cấp phép lại với công suất 900.000 tấn/năm (chỉ để phục vụ đủ cho nhà máy Gang thép Lào Cai).