Giải pháp nào để điều hành giá xăng dầu phù hợp hơn?

(ĐTTCO)-Giá xăng tăng cao ở mức kỷ lục có thể gây ra những tác động lớn tới ngành vận tải, giá cả hàng hóa tiêu dùng, chi phí sản xuất của doanh nghiệp…, đặc biệt khi những tác động của COVID-19 vẫn còn đó.
Kinh doanh xăng dầu. (Nguồn: TTXVN)
Kinh doanh xăng dầu. (Nguồn: TTXVN)

Lần tăng giá xăng dầu gần đây đã đẩy giá xăng dầu trong nước lên mức cao nhất trong 8 năm qua khi xăng RON95 vượt 25.000 đồng/lít. Xăng tăng do giá dầu thế giới tăng hay còn nguyên nhân nào khác? Phải chăng sự điều hành thiếu chủ động và thiếu linh hoạt của cơ quan quản lý cũng là một trong những tác nhân đẩy giá xăng tăng “sốc”?

Điều 27, Nghị định 95/2021/NĐ-CP quy định về thời gian điều chỉnh giá xăng dầu là ngày mùng 1, ngày 11 và ngày 21 hằng tháng. Trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế-xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp.

Tuy nhiên, đợt điều chỉnh giá lần này (ngày 11/2) đã chậm 10 ngày so với thông thường, do ngày 1/2 rơi vào mùng 1 Tết và theo Nghị định 95 sẽ chuyển sang kỳ điều hành tiếp theo.

Phó giáo sư-tiến sỹ Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng nếu kỳ điều hành đầu tháng Hai vẫn diễn ra bình thường hoặc Bộ Công Thương linh hoạt khi thị trường bất thường thì biên độ tăng giá xăng sẽ không "sốc" như vậy và cũng không có tình trạng găm hàng, chờ tăng giá như đã thấy thời gian qua.

"Nếu chúng ta điều hành linh hoạt hơn, điều chỉnh xăng dầu vào ngày mùng 2 hoặc mùng 3 thì sẽ không có hiện tượng này," ông Thịnh nói.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Tiến Thỏa - nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho biết hiện nay, Việt Nam áp dụng cơ chế điều hành giá theo quy trình 10 ngày một lần, trong khi đó, tất cả các doanh nghiệp đều đã biết tình hình giá cả thế giới. Vì vậy, nếu giá thế giới tăng và nhà nước điều hành giá, họ sẵn sàng găm hàng lại.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tại cuộc họp ngày 9/2 mới đây cũng đã cho rằng cần có sự linh hoạt hơn trong điều hành giá xăng dầu, như không nhất thiết phải chờ đúng 10 ngày như quy định, mà có thể 3 hoặc 5 ngày điều chỉnh.

Bộ Công Thương sẽ báo cáo Chính phủ, đề nghị cho phép Liên Bộ Công Thương-Tài chính linh hoạt hơn trong điều hành, để giá mặt hàng này tiệm cận thế giới.

Giá xăng tăng cao ở mức kỷ lục có thể gây ra những tác động lớn tới ngành vận tải, giá cả hàng hóa tiêu dùng, chi phí kinh doanh, sản xuất của doanh nghiệp…, đặc biệt khi những tác động của dịch bệnh COVID-19 vẫn còn đó.

Đương nhiên, việc giá xăng tăng mạnh cũng xuất phát từ giá dầu thô thế giới tăng cao lên gần 100 USD/thùng, cùng với việc Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn cắt giảm công suất vừa qua khiến nguồn cung thiếu hụt.

Song, ngoài sự thiếu linh hoạt trong điều hành như các chuyên gia nhận định không thể không bàn đến những bất cập trong việc dự trữ lưu thông xăng dầu.

Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu trước đây yêu cầu doanh nghiệp đầu mối phải đảm bảo dự trữ lưu thông 30 ngày; doanh nghiệp sản xuất dự trữ 30-60 ngày, phòng khi có sự cố bất ngờ, như sự cố Nghi Sơn giảm công suất vừa qua, để tránh đứt gãy nguồn cung, đảm bảo phục vụ thị trường.

Tuy nhiên, tại Nghị định 95 có hiệu lực từ đầu năm nay, mức dự trữ lưu thông với xăng dầu thành phẩm được rút xuống chỉ còn 20 ngày. Điều này dẫn tới rủi ro thiếu hụt nguồn cung khi các nhà máy lọc hóa dầu trong nước gặp sự cố.

Rõ ràng, để thị trường trong nước dần tiếp cận kinh tế thị trường, minh bạch trong quản lý, điều hành, Nghị định 95 cần có những quy định cụ thể hơn về mức tăng giá bao nhiêu phần trăm, quỹ bình ổn, sự chủ động của doanh nghiệp khi tăng giá…

Cũng theo góp ý của đại diện Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) về Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83, vụ này đã nhiều lần kiến nghị bỏ cấp giấy phép và bỏ loại hình thương nhân phân phối xăng dầu đang được quy định tại Nghị định 83, vì thương nhân phân phối xăng dầu là loại hình trung gian, nhiều tầng nấc, không phải dạng doanh nghiệp đầu mối - nơi phát nguồn hàng hóa xăng dầu. Điều này giúp giảm thiểu được tối đa thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, tránh được tình trạng khi thiếu nguồn cung trong nước, bởi loại hình thương nhân này chỉ mua từ các đầu mối và bán lại cho các đại lý.

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã ký quyết định thành lập đoàn thanh tra chuyên ngành với các doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối xăng dầu. 33 thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu sẽ bị thanh tra trong đợt này.

Đoàn kiểm tra sẽ làm rõ vấn đề về giấy chứng nhận cửa hàng đủ điều kiện bán lẻ xăng dầu; hợp đồng phân phối xăng dầu của thương nhân với tổng đại lý, đại lý bán lẻ, thương nhân nhận quyền bán lẻ..., kể cả việc mua xăng dầu với các đối tác trong và ngoài nước và cả hợp đồng mua xăng dầu từ các nhà máy sản xuất xăng dầu, các thương nhân đầu mối trong nước...

Thanh kiểm tra là một chuyện nhưng về lâu dài, đã đến lúc Việt Nam cần có quỹ xăng dầu lớn hơn để trong trường hợp đặc biệt có thể xả quỹ dự trữ, đáp ứng trong thời gian nguồn cung trong nước thiếu hụt như vừa qua.

Nguồn dự trữ này có thể đáp ứng tiêu dùng ít nhất trong từ 3-6 tháng, thậm chí là 1 năm, mới có thể đảm bảo an ninh năng lượng trong tương lai vững chắc.

Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cũng từng kiến nghị, Bộ Công Thương đề nghị Chính phủ cho phép Liên Bộ Công Thương, Tài chính được linh hoạt điều hành giá xăng dầu trong nước để tiệm cận giá thế giới.

Nhung giai phap nao de dieu hanh gia xang dau phu hop hon? hinh anh 2
Mua bán xăng dầu tại một điểm kinh doanh xăng dầu trên đường Trần Khát Trân, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)

Trong điều kiện nguồn cung ở thời điểm nào đó gặp khó khăn thì cho phép được sử dụng quỹ dự trữ xăng dầu quốc gia khi cần thiết và kiến nghị Chính phủ xem xét nâng mức dự trữ xăng dầu bằng hiện vật…

Cũng theo ông Trương Bá Tuấn, Phó Vụ trưởng Chính sách Thuế (Bộ Tài chính), Bộ luôn phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan để theo dõi giá xăng dầu thế giới, giá cả trong nước, lạm phát…; từ đó tham mưu, báo cáo các cấp thẩm quyền tìm giải pháp điều hành giá xăng dầu, điều tiết từ Quỹ Bình ổn giá xăng dầu.

Về quan điểm các khoản thuế đang chiếm tỷ trọng lớn trong giá xăng dầu, ông Tuấn cho rằng chính sách thuế thuộc thẩm quyền quyết định của Quốc hội, nên tính ổn định tương đối cao, áp dụng trong thời gian dài. Trong khi đó, giá xăng dầu được điều chỉnh liên tục theo kỳ 10 ngày 1 lần, biên độ điều chỉnh lớn và phụ thuộc vào nhiều yếu tố.

"Chúng tôi luôn chủ động theo dõi diễn biến giá xăng dầu để đề xuất giải pháp, trình cấp thẩm quyền quyết định; trong đó có xét tới yếu tố thuế nhưng đây là cả quá trình”.

Bình luận

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Các tin khác

Kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ năm 2025 kỳ dự kiến đạt 125130 tỷ USD.

Kinh tế 2025 hồi phục trong thận trọng

(ĐTTCO) - Nền kinh tế mạnh mẽ của Mỹ đã hỗ trợ tăng trưởng GDP của Việt Nam trong năm 2024. Các yếu tố này sẽ tiếp tục đóng vai trò chính trong việc “định đoạt” nền kinh tế trong năm 2025, bởi Mỹ vẫn là thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam.

Năm 2025 nếu Fed không nới lỏng chính sách tiền tệ, sẽ khó kỳ vọng kinh tế thế giới hồi phục mạnh.

Mục tiêu GDP 2025 tăng 8%, phụ thuộc nhiều biến số

(ĐTTCO) - Nghị quyết về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 của Quốc hội đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 6,5-7%. Tuy nhiên, tại Công điện ban hành mới đây, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt hơn với tiêu 8%.

Gần 2.000 tấn Module “Made in Vietnam” do Doosan Vina sản xuất lên đường đến thị trường Hoa Kỳ. (Ảnh: TTXVN)

Kinh tế Việt Nam qua góc nhìn quốc tế

(ĐTTCO)-Với những nền tảng bền vững và chiến lược phát triển phù hợp, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những điểm sáng nổi bật tại khu vực Đông Nam Á và trên thế giới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính, Bí thư Thành ủy TPHCM Nguyễn Văn Nên, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nhấn nút khánh thành Trung tâm Cách mạng Công nghệ 4.0. Ảnh: ĐÌNH DƯ

TPHCM: Top 10 sự kiện nổi bật trong năm 2024

(ĐTTCO) - TPHCM vừa công bố 10 dấu ấn nổi bật năm 2024 ở các lĩnh vực: chính trị; kinh tế; chuyển đổi số và cải cách hành chính; giao thông đô thị; quốc phòng, an ninh; văn hoá - xã hội. 

Samsung không chỉ đóng góp vào việc phát triển các ngành công nghiệp chủ lực, mà còn giúp Việt Nam gia tăng giá trị sản phẩm xuất khẩu.

Cơ hội từ các Đối tác Chiến lược Toàn diện

(ĐTTCO) - Nhân dịp đầu năm mới 2025, Báo ĐTTC đã trò chuyện với ông Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Bộ Công Thương, xung quanh việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện sẽ mang lại nhiều cơ hội cho nền kinh tế Việt Nam.

Phấn đấu GDP bình quân đầu người năm 2025 đạt khoảng 4.900USD.

Những quyết sách lớn tạo động lực cho 2025

(ĐTTCO) - 2025 là năm được xác định là năm tăng tốc, bứt phá, đột phá trên tinh thần đổi mới cả tư duy, cách nghĩ, cách làm và hành động, cả về tổ chức bộ máy đến nội dung nhiệm vụ, giải pháp cụ thể.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm với các kiều bào tiêu biểu về dự Hội nghị NVNONN lần thứ IV, ngày 23-8-2024.

'Chim Việt' hướng về trời Nam

(ĐTTCO) - Như lẽ tự nhiên của “con Lạc, cháu Hồng”, dù sống xa Tổ quốc, nhưng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài luôn là nguồn lực quý báu, và từng được ẩn dụ như “chim Việt hướng về trời Nam”.

Bộ Công an thông tin về vụ án tại SJC

Bộ Công an thông tin về vụ án tại SJC

(ĐTTCO) - Đến nay, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã khởi tố tổng cộng 6 bị can về 2 tội danh "Tham ô tài sản"; "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Chính sách nổi bật có hiệu lực từ đầu năm 2025

longform Chính sách nổi bật có hiệu lực từ đầu năm 2025

(ĐTTCO) - Trong năm 2025, nhiều chính sách mới có hiệu lực, như quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ; quy định mới về giấy tờ, tài liệu chứng minh chỗ ở hợp pháp để đăng ký thường trú, tạm trú...

TPHCM: Dồi dào hàng hóa Tết

TPHCM: Dồi dào hàng hóa Tết

(ĐTTCO) - Theo ghi nhận, đến nay nguồn hàng chuẩn bị phục vụ nhu cầu tiêu dùng dịp Tết Ất Tỵ 2025 trên địa bàn TPHCM khá dồi dào, mức giá tốt, nhiều mặt hàng bình ổn giá.

Cơ sở hạ tầng phát triển sẽ góp phần quyết định tốc độ tăng trưởng của TPHCM trong năm 2025.

TPHCM phải chuyển đổi mô hình tăng trưởng

(ĐTTCO) - Năm 2024, GRDP của TPHCM ước tính đạt 1,178 triệu tỷ đồng, và tiếp tục duy trì đà tăng trưởng ổn định sau đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, đà tăng trưởng này vẫn chưa quay lại xu hướng tăng trưởng giai đoạn trước đại dịch (2014-2019).