Julian Assange đã nhận tội về một trọng tội duy nhất là tiết lộ bí mật quân sự của Hoa Kỳ trong một thỏa thuận đảm bảo tự do cho ông sau 5 năm ngồi tù trong một nhà tù an ninh nghiêm ngặt của Anh.
Bản đơn kháng cáo được nộp vào sáng thứ Tư 26/6 tại tòa án liên bang ở Saipan, thủ phủ của Quần đảo Bắc Mariana, một quốc gia thịnh vượng chung của Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương.
Thỏa thuận với các công tố viên yêu cầu ông phải thừa nhận tội danh duy nhất, nhưng sẽ cho phép ông trở về quê hương Úc mà không phải ngồi tù ở Mỹ.
Theo điều kiện nhận tội, ông sẽ phải tiêu hủy thông tin đã cung cấp cho WikiLeaks.
Khi phiên tòa bắt đầu, WikiLeaks đã đăng trên X rằng Assange sẽ khởi hành đến Canberra, thủ đô của Úc, chỉ trong vòng chưa đầy 3 giờ nữa.
Người sáng lập WikiLeaks 52 tuổi đến tòa án ở Saipan bằng xe màu trắng, mặc bộ vest tối màu với cà vạt màu đất son nới lỏng ở cổ áo, cùng với nhóm của ông, trong đó có cựu Thủ tướng Úc và hiện là Đại sứ tại Hoa Kỳ, Kevin Rudd.
Sự việc xảy ra sau khi ông được tại ngoại và ra khỏi nhà tù Belmarsh sau khi đồng ý thỏa thuận nhận tội với Hoa Kỳ cho phép ông trở về Úc.
Ông Assange đã trả nửa triệu đô la Mỹ (394.000 bảng Anh) cho chuyến bay đưa ông đến Úc sau khi đạt được thỏa thuận nhận tội, theo vợ ông, Stella, người cho biết bà "vui mừng" sau khi chồng bà rời khỏi nhà tù.
WikiLeaks đã phát động chiến dịch gây quỹ để chi trả cho chuyến bay.
Hai người con trai của cặp đôi này, những người đang ở cùng bà tại Úc để chờ Assange đến, chưa bao giờ gặp cha mình bên ngoài nhà tù.
“Tất cả những lần gặp gỡ của chúng với Julian đều diễn ra trong một phòng thăm duy nhất bên trong nhà tù Belmarsh,” bà nói.
Cựu luật sư của Assange đã nói người sáng lập WikiLeaks “sẽ được tự do tại Úc để nghỉ ngơi và giải trí” , đồng thời nói thêm rằng sau đó ông “có thể sẽ viết một cuốn tự truyện hoặc trở thành một giáo sư Triết học”.
Cựu Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence gọi thỏa thuận mới này là "một sự vi phạm công lý", viết trên X rằng Assange "gây nguy hiểm đến tính mạng của quân đội chúng ta trong thời chiến và đáng lẽ phải bị truy tố ở mức cao nhất theo luật định".
Nhưng nhiều người ủng hộ quyền tự do báo chí cho rằng việc buộc tội hình sự Assange là mối đe dọa đối với quyền tự do ngôn luận.
Năm 2010, WikiLeaks đã công bố hàng trăm nghìn tài liệu quân sự được phân loại của Hoa Kỳ về các cuộc chiến tranh của Washington ở Afghanistan và Iraq – vụ rò rỉ lớn nhất trong số những vụ vi phạm an ninh tương tự trong lịch sử quân sự Hoa Kỳ – cùng với nhiều bức điện tín ngoại giao.
Assange bị truy tố dưới thời Chính quyền Trump vì công bố hàng loạt tài liệu mật do Chelsea Manning tiết lộ. Manning là cựu chuyên gia phân tích tình báo quân sự Hoa Kỳ, người cũng bị truy tố theo Đạo luật Gián điệp.
Kho tài liệu gồm hơn 700.000 bức điện tín ngoại giao và các tường thuật chiến trường như đoạn video năm 2007 ghi lại cảnh một chiếc trực thăng Apache của Hoa Kỳ nổ súng vào những kẻ tình nghi là phiến quân ở Iraq, giết chết hàng chục người, trong đó có hai nhân viên tin tức của Reuters.
Những cáo buộc chống lại Assange đã gây ra sự phẫn nộ trong số nhiều người ủng hộ ông trên toàn cầu, những người từ lâu đã lập luận rằng Assange, với tư cách là người xuất bản WikiLeaks, không nên phải đối mặt với những cáo buộc thường được áp dụng đối với các nhân viên chính phủ liên bang ăn cắp hoặc làm rò rỉ thông tin.
Assange lần đầu tiên bị bắt tại Anh vào năm 2010 theo lệnh bắt giữ của châu Âu sau khi chính quyền Thụy Điển cho biết họ muốn thẩm vấn ông về các cáo buộc tội phạm tình dục nhưng sau đó đã bị hủy bỏ.
Ông đã trốn đến đại sứ quán Ecuador vào năm 2012 để tránh bị dẫn độ về Thụy Điển, nơi ông ở lại trong 7 năm.
