Giải pháp điện mặt trời vẫn được các nhà đầu tư để ý nhưng chưa được khai thác nhiều vì không phải ai cũng có đủ tiềm lực tham gia, nhất là cơ chế về giá mua bán điện vẫn đang còn nhiều bất cập, chính sách ưu đãi chưa đủ sức thuyết phục. Song vẫn có những tập đoàn kinh tế lớn trong nước đã vượt qua những rào cản về thủ tục để khởi động từ nhiều năm trước, đón đầu xu hướng sử dụng năng lượng sạch đang ngày càng phát triển và là sự lựa chọn cho tương lai.
Khát vọng “Sếu đầu đàn”
Tháng 5-2017, Tập đoàn Sao Mai đã đưa vào vận hành nhà máy điện áp mái (công suất 1,06 MWp - vốn đầu tư 2 triệu USD) lớn nhất Việt Nam lúc bấy giờ. Sau nhiều năm, dòng điện ấy đã tiết kiệm hàng tỷ đồng/năm tiền điện cho CTCP Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia (I.D.I), và quan trọng hơn cả là Sao Mai đã ứng dụng thành công năng lượng tái tạo trong chế biến thủy sản xuất khẩu, được thế giới đánh giá rất cao về tính tiên phong này.
Sau tiếng còi khai cuộc tạo mốc son ở lĩnh vực chưa có tiền lệ, trong 2 năm 2019 - 2020, tập đoàn tiếp tục đầu tư lớn xây dựng nhà máy điện mặt trời tại huyện Tịnh Biên (tỉnh An Giang) có công suất 210 MWp, vốn đầu tư hơn 6.000 tỷ đồng, trên diện tích gần 300ha (gọi tắt là Sao Mai Solar PV1). Trong đó, giai đọan I, công suất 104 MWp, đã đóng điện thành công.
Cùng thời gian này, nhà máy điện mặt trời tại tỉnh Long An (Sao Mai Solar PV2) - công suất 50 MWp cũng đã phát điện thương mại với EVN.
Mới đây, 106 MWp giai đoạn II của Sao Mai Solar PV1 đã được ASM khởi động lắp đặt thiết bị chính và theo kế hoạch sẽ hòa lưới điện quốc gia trước ngày 31-12-2020. Với cách vận hành thật logic và nhịp nhàng nên nguồn thu từ việc bán điện cho EVN của tập đoàn tăng trưởng đều đặn và hiệu quả cao, ngay cả khi nền kinh tế thế giới đứng trên bờ vực khủng hoảng bởi đại dịch Covid-19.
Theo tính toán đến hết năm nay, lượng điện năng sản xuất từ các Nhà máy điện mặt trời Sao Mai dự kiến sẽ đạt gần 500 triệu KWh/năm. Sau khi hoàn thành các dự án điện mặt trời đúng kế hoạch, trong 10 năm tới sẽ có tổng công suất phát điện ước đạt 2,5 tỷ KWh/năm.
Đại diện lãnh đạo Tập đoàn Sao Mai chia sẻ: “Đến cuối năm 2020, Sao Mai Solar sẽ bổ sung riêng cho lưới điện An Giang gần 400 triệu KWh/năm, đặc biệt đây là nguồn điện sạch, rất quý trong bối cảnh Việt Nam đang thiếu hụt. Thứ hai, bổ sung nguồn thu cho ngân sách địa phương mỗi năm khoảng 80 tỷ đồng tiền thuế VAT và hơn 40 tỷ đồng thuế TNDN. Với công suất 210 MWp DC tương đương với 196,3 MWp AC, với giá mua điện của EVN giai đoạn 1 là 9,35 cent và giai đoạn 2 là 7,09 cent, sẽ mang về cho tập đoàn gần 800 tỷ đồng tiền bán điện cho EVN”.
Thực tế đó, Tập đoàn Sao Mai ngẫu nhiên khẳng định tầm ảnh hưởng mạnh, làm “thăng hạng” Việt Nam trên bản đồ khai thác năng lượng tái tạo của thế giới.
Sao Mai Solar - Hoa mặt trời trên dãy Thất Sơn Chiến lược của tập đoàn sẽ tập trung phát triển lĩnh vực năng lượng tái tạo, hiện nay Sao Mai đã có những bước nghiên cứu, khảo sát, cũng như tiến hành các thủ tục cần thiết để triển khai 2 dự án điện mặt trời lớn tại huyện Cư Jút (tỉnh Đắk Nông), trên diện tích 754ha, công suất 875 MWp và dự án tại huyện Ea H'leo (tỉnh Đắk Lắk), trên diện tích 352ha, với công suất 450 MWp, kết hợp trồng cây dược liệu.
Đất kép Solar Farm
Từ những nơi có bức xạ nhiệt cao, vùng đất sản xuất rất kém hiệu quả, đời sống người dân cực kỳ khó khăn, Tập đoàn Sao Mai đã dấn thân khai mở kho báu năng lượng tái tạo với kỳ vọng các dự án sẽ “cứu cánh” cho địa phương, đưa cuộc sống người dân sang trang mới. Dưới hàng trăm ngàn tấm pin năng lượng mặt trời khổng lồ là những diện tích đất cằn cỗi, dần được cải tạo lại theo hướng sinh thái để canh tác, nuôi trồng các loại sản phẩm nông nghiệp sạch công nghệ cao phục vụ xuất khẩu.
Một góc Khu du lịch điện mặt trời trong Solar Farm đầu tiên tại Việt Nam Sao Mai Solar mở ra tiền đề vững chắc để khởi xướng loại hình du lịch khám phá và du lịch dã ngoại ngay trong trang trại điện mặt trời - điều này chưa có tiền lệ ở Việt Nam.
“Nhà máy điện mặt trời Sao Mai nằm ở vùng bán sơn địa, sau lưng là núi, trước mặt là cánh đồng mênh mông, tạo nên một khung cảnh rất tuyệt vời. Tại đây có nhiều tán cây cổ thụ, với những thế đứng thật độc - lạ. Lợi thế có sẵn như thế, chỉ cần đầu tư thêm một số hạng mục dịch vụ và cảnh quan, thì đã có một khu du lịch mới và hấp dẫn” - đại diện lãnh đạo Sao Mai Group cho biết thêm.
Đâu đó ở những quốc gia văn minh thì du lịch điện mặt trời dường như quen thuộc, nhưng đối với Việt Nam thì đây sẽ là kiểu mẫu. Những thắc mắc về cách tạo ra điện từ tấm pin hấp thụ ánh sáng mặt trời sẽ được hóa giải bằng “tay sờ, mắt thấy, tai nghe” của du khách. Ở góc nhìn khác, đây còn là cách chứng minh về sự chuyển mình của doanh nghiệp, tiệm cận với bước đi của thời đại 4.0.
Du lịch Solar Farm - một định nghĩa khác biệt về mô hình du lịch công nghệ cao hấp dẫn khách tham quan. Sao Mai Solar sẽ tạo nên một xung lực hoàn toàn mới, có giá trị xã hội và ý nghĩa quan trọng về phát triển kinh tế - chính trị cho toàn vùng. Từng bước đi thận trọng cho thấy nhà đầu tư này đã ôm ấp khát vọng trở thành đơn vị cung cấp điện mặt trời chiến lược cho EVN, với quyết tâm đạt mục tiêu sở hữu mô hình du lịch Solar Farm tiêu biểu ở châu Á.
