Nhà đầu tư (NĐT) lo ngại với các chiêu thức kinh doanh chứng khoán mà phần thua thiệt luôn rơi vào NĐT cá nhân. Thực tế, thị trường chứng khoán (TTCK) đang trong những ngày lên xuống thất thường, từ mức đỉnh cao hơn 1.200 điểm, chứng khoán bắt đầu lao dốc. Hàng chục tỷ USD “bốc hơi” khỏi thị trường, nhiều NĐT lâm cảnh cháy tài khoản. ĐTTC giới thiệu bài viết của Tuệ Nguyễn để bạn đọc tham khảo.
Nếu hùa theo số đông…
Khi tham gia TTCK, NĐT cá nhân mới tham gia thường có xu hướng tìm cho bản thân một người tư vấn. Tuy nhiên, dù là môi giới, chuyên gia họ cũng không bao giờ có thể ra quyết định thay bạn. Mọi hành động mua, bán đều xuất phát từ lý trí của NĐT, nên khi quyết định thiếu sáng suốt NĐT sẽ phải chấp nhận trả một cái giá rất đắt.
| Có một phép so sánh ẩn dụ: Trong binh đoàn tự nguyện ra chiến trường, người anh hùng không phải là người đã mất mạng mà là người còn an toàn trở về, và nói người đã mất mạng kia là anh hùng. Chứng khoán cũng vậy. Người anh hùng không phải là người kiếm được nhiều tiền và đốt hết nó thành tro bụi, mà anh hùng là người vừa kiếm được tiền, vừa giữ được tiền cho bản thân mình. |
Trong cuốn sách “Tâm lý thị trường chứng khoán”, tác giả G.C. Selden đã nhắc đến một vấn đề rất thú vị: Quyền lực quyết định về giá của cổ phiếu không phụ thuộc vào số lượng NĐT nắm giữ cổ phiếu, mà phụ thuộc vào những người có lượng tiền lớn nắm giữ cổ phiếu đó. Điều đó có nghĩa 500 NĐT, mỗi người có 100USD, sẽ không bao giờ quyết định được giá cổ phiếu sẽ tăng hay giảm so với một NĐT nhưng có 1 triệu USD. Nói như vậy để chúng ta có thể hiểu, việc quyết định của cá nhân quan trọng hơn việc quyết định của đám đông người tham gia TTCK.
Bên cạnh đó, việc phô bày danh mục của bản thân trên các diễn đàn dù vô tình hay cố ý, người tham gia TTCK đã mắc phải một sai lầm nghiêm trọng: bảo mật thông tin. Khi xã hội đang bùng lên các vấn đề bảo mật thông tin cá nhân, những người này lại đang đưa một trong những thông tin cần bảo mật nhất cho công chúng: thông tin về tài sản của họ, cụ thể ở đây là cổ phiếu.
Như vậy, nếu cứ mải miết, bị cuốn vào vòng kim cô liên tục mua bán và không biết bảo vệ bản thân, NĐT chắc chắn sẽ gặp phải những thiệt hại lớn. Ở TTCK, sự xuất sắc và thành công không bao giờ thuộc về số đông, mà là sự tính toán của những cá nhân xuất sắc. Liệu có bao nhiêu người khi tham gia TTCK tự hỏi mình mua cổ phiếu theo phương pháp nào, thời gian nắm giữ bao lâu, hay họ chỉ luôn có một suy nghĩ: Hy vọng “hàng” về có lãi?
Mua một cổ phiếu là mua sự hy vọng, mua một sự kỳ vọng tăng giá trong tương lai. Nhưng sự hy vọng, kỳ vọng này phải được tạo ra trên một cơ sở khoa học, một thống kê dữ liệu trong quá khứ để có thể dự đoán được phần nào triển vọng cổ phiếu trong tương lai. Đừng bao giờ mua sự hy vọng, kỳ vọng bằng lời nói, nó là ước mơ của những phép thống kê, định lượng…
Sẽ thẳng tiến tới hố sâu
Thiếu phương pháp luận khi tiếp cận thị trường cũng dẫn đến những rắc rối không hề nhỏ cho người đầu tư chứng khoán. Rất nhiều NĐT mua cổ phiếu để bán trong một thời gian ngắn, nhưng khi gặp rủi ro lại không thể buông bỏ, tạm dừng rủi ro để hạn chế thiệt hại, mà vẫn tiếp tục nắm giữ và chờ đợi vào một sự tăng giá. Chính sự cố chấp này, liên tục đưa người mua, bán chứng khoán đến với những thiệt hại ngày càng nặng nề. Thời gian từ trước Tết Âm lịch 2018, số lượng NĐT chứng khoán bị cháy tài khoản không hề hiếm, mặc dù trước đó họ đã kiếm được rất nhiều tiền.
Việc xây dựng phương pháp phù hợp với bản thân, sẽ cho phép người tham gia thị trường có thể tiếp cận với cổ phiếu ở những khía cạnh phù hợp nhất, tốt nhất với họ. Không bị sự bất ổn chi phối, không mua phải những cổ phiếu “rác” trên thị trường. Không tìm cho bản thân một phương pháp khi tiếp cận thị trường, là một trong những sai lầm rất lớn của người tham gia TTCK. Vì vậy, trước khi đặt tay ấn phím lệnh mua, bán hãy tự hỏi mình đã đủ hiểu biết về cổ phiếu chưa, và đã có đủ thông tin để ra quyết định? Xây dựng hệ thống kiến thức cho mình là để nâng đỡ giá trị cho bản thân ngày càng cao hơn.
Dùng đòn bẩy tài chính lớn với mong muốn kiếm được khoản lợi nhuận kếch xù trong một thời gian ngắn là chính đáng, nhưng lại giống như xây một ngôi nhà trên một cọng rơm. Không có sự kiểm soát rủi ro là tình trạng chung của nhiều NĐT tham gia chứng khoán là cá nhân. Điều này xuất phát từ sự tham lam vô độ, không bao giờ chừa cho bản thân một con đường lùi.
Thị trường là chiến trường, người đứng trong chiến trường liệu có ai mong muốn mình thành “tử sĩ”? Chắc chắn là không, nhưng bản thân nhiều người tham gia thị trường lại không hề có mong muốn tìm cho mình một con đường lùi. Họ chỉ muốn tiến lên bằng vũ khí đòn bẩy và khi thứ vũ khí này bị bẻ gãy vì dùng thiếu lý trí, sẽ là những lớp người gục ngã đầu tiên vào hố sâu không đáng.
