Marco Rubio có đủ sức giải quyết xung đột tại Ukraine?

(ĐTTCO) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trong tuần trước đã gặp gỡ người đồng cấp Nga Sergey Lavrov tại Riyadh (Ả-rập Xê-út), để bàn về kế hoạch hòa bình cho cuộc xung đột đang diễn ra tại Ukraine. Liệu ông Rubio có thể dẫn dắt để đạt được hòa bình như nhiều người mong đợi?

Marco Rubio có đủ sức giải quyết xung đột tại Ukraine?

Gốc Cuba

Rubio, 53 tuổi, gốc Cuba nhưng sinh ra tại Miami (Mỹ) và vẫn coi thành phố này là nhà của mình. Cha ông là một nhân viên pha chế và mẹ ông là một người giúp việc khách sạn. Trong chiến dịch tranh cử Thượng viện đầu tiên của mình, ông đã nhiều lần nhắc nhở cử tri về xuất thân từ tầng lớp lao động, và câu chuyện "chỉ có ở Mỹ". Con trai của những người nhập cư Cuba đã trở thành thượng nghị sĩ Mỹ.

Rubio là một người hâm mộ bóng bầu dục cuồng nhiệt, đã từng mơ ước được chơi ở giải quốc gia NFL khi còn học trung học. Nhưng ông chỉ nhận được lời mời chơi chính thức từ 2 trường đại học. Ông đã chọn Cao đẳng Tarkio ít người biết đến, tọa lạc tại một thị trấn có chưa đến 2.000 người ở góc Tây Bắc nông thôn của Missouri.

Nhưng khi trường đại học này phải đối mặt với tình trạng phá sản và Rubio bị thương, ông đã từ bỏ bóng bầu dục và chuyển đến một trường học ở Florida. Ông tốt nghiệp Đại học Florida và Trường Luật Đại học Miami. Ông đã kết hôn với Jeanette Dousdebes năm 1998 và hiện có 4 người con.

Từng đối địch với ông Trump

Ông Rubio được bầu vào Hạ viện Florida, bao gồm cả thời gian ông giữ chức lãnh đạo phe đa số và chủ tịch. Năm 2010, ông đã thành công trong việc đua vào Thượng viện, và là Thượng nghị sĩ từ đó đến nay. Năm 2016, Rubio tham gia cuộc đua Tổng thống, đối mặt với một nhóm đảng viên Cộng hòa đông đúc, bao gồm ông Trump. Rubio đã giành chiến thắng ở Minnesota, nơi Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz đứng thứ hai và ông Trump đứng thứ ba.

Những chiến thắng khác của ông là ở Washington, DC và Puerto Rico. Ông đã rời khỏi cuộc đua sau khi bị ông Trump đánh bại tại tiểu bang quê nhà. Ông Trump giành được Florida với 45,7% số phiếu bầu, trong khi Rubio đứng thứ hai với 27%.

Rubio và Trump đã có những lời qua tiếng lại trong suốt cuộc đua, khi ông Trump gọi Rubio là "Little Marco". Ông Rubio đáp trả bằng cách chế giễu kích thước bàn tay của Trump và gọi ông là "kẻ lừa đảo" và "thô tục". Mối quan hệ của họ đã được cải thiện khi Trump ở Nhà Trắng. Khi ABC News đầu năm nay phát lại một số bình luận của Rubio năm 2016, ông đã hạ thấp chúng, nói rằng "Đó là một chiến dịch".

Ông vẫn thân thiết với ông Trump ngay cả sau khi bị Thượng nghị sĩ Ohio JD Vance vượt mặt làm Phó Tổng thống. Ông đã đi cùng cựu Tổng thống trong chặng đua cuối cùng của cuộc đua, đưa ra những phát biểu bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha tại nhiều cuộc mít tinh vào ngày cuối cùng của chiến dịch.

Quan điểm đối ngoại

Với tư cách là Phó Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện và là thành viên của Ủy ban Quan hệ Đối ngoại, ông Rubio thường thảo luận về các mối đe dọa quân sự và kinh tế nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc. Ông cảnh báo rằng Trung Quốc, Iran, Triều Tiên và Nga đang ngày càng hợp tác chống lại Mỹ.

“Tất cả họ đều có chung một mục tiêu, đó là muốn làm suy yếu nước Mỹ, làm suy yếu các liên minh của chúng ta, làm suy yếu vị thế, năng lực và ý chí của chúng ta” - ông phát biểu hồi tháng 3 năm ngoái.

Về cuộc chiến ở Gaza, ông Rubio trước đây đã lên tiếng phản đối lệnh ngừng bắn ở Gaza. Khi được các nhà hoạt động trên Đồi Capitol hỏi liệu ông có ủng hộ việc chấm dứt chiến sự ở đó không, ông đã kiên quyết trả lời là không. Ông nói: "Ngược lại, tôi muốn Israel phá hủy mọi thành phần của Hamas mà họ có thể tóm được. Những người này là những con vật hung dữ đã phạm những tội ác kinh hoàng".

Rubio cho biết mục đích chiến đấu của Israel là "tiêu diệt tổ chức khủng bố để chúng không bao giờ đe dọa người dân Israel nữa". Gần đây ông cũng chỉ trích quyết định của Canada chấp nhận người tị nạn chiến tranh Palestine.

Ông cũng thúc giục Israel đáp trả Iran bằng vũ lực sau các cuộc tấn công năm ngoái. Trong một tuyên bố, Rubio đã trích dẫn "quyền đáp trả không cân xứng của Israel để ngăn chặn mối đe dọa này".

Ông nói: "Israel nên phản ứng với Iran theo cách mà Mỹ sẽ phản ứng nếu một quốc gia nào đó phóng 180 tên lửa vào chúng ta. Và họ nên làm ở Lebanon những gì chúng tôi yêu cầu các nhà lãnh đạo của mình làm nếu bọn khủng bố phóng tên lửa chống tăng vào chúng tôi từ một quốc gia láng giềng, buộc 60.000 người Mỹ phải sơ tán khỏi nhà cửa và trang trại trong gần 1 năm".

Về xung đột Ukraine, ông Rubio từ lâu đã kêu gọi nhanh chóng kết thúc cuộc xung đột này. "Chúng tôi muốn thấy cuộc xung đột đó chấm dứt và điều đó đòi hỏi một số lựa chọn rất khó khăn" - ông Rubio phát biểu vào tháng 11, sau chiến thắng trong cuộc bầu cử của Trump. Trước đây, Rubio gọi việc tin rằng người Ukraine sẽ đánh bại hoàn toàn quân đội Nga là “sự cường điệu”.

Năm ngoái, ông đã bỏ phiếu chống lại gói viện trợ quân sự trị giá 6 tỷ USD cho Ukraine. Ông giải thích: "Tôi nghĩ người dân Ukraine vô cùng dũng cảm và mạnh mẽ khi đứng lên chống lại Nga. Nhưng xét cho cùng, những gì chúng ta đang tài trợ ở đây là một cuộc chiến bế tắc, và nó cần phải được đưa đến hồi kết, nếu không đất nước đó sẽ bị thụt lùi 100 năm".

Rubio cũng cho biết, ông lo ngại cuộc xung đột Ukraine sẽ làm sao lãng sự chú ý khỏi những vấn đề khác đang nổi lên trên khắp thế giới. Ông nói trong bài phát biểu vào tháng 11: "Tương lai của thế kỷ 21 phần lớn sẽ được xác định bởi những gì xảy ra ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Và tôi nghĩ Trung Quốc sẽ thích chúng ta sa lầy ở châu Âu trong một cuộc xung đột và không tập trung vào những gì đang xảy ra ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".

Sau cuộc họp của ông Rubio với người đồng cấp Nga ở Ả-rập Xê-út, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra những tuyên bố trùng khớp với lập luận của người Nga về cuộc xung đột ở Ukraine, rằng Kyiv mới là bên phải chịu trách nhiệm cho việc khơi mào xung đột, và rằng Tổng thống Ukraine là “nhà độc tài không có bầu cử”.

Với những diễn biến này, sợ rằng một thỏa thuận hòa bình cho Ukraine sẽ còn khá xa vời.

Trước khi được chọn vào vị trí Ngoại trưởng, Rubio cho biết chính quyền Trump sẽ "rất rõ ràng và rất kiên quyết" trong việc giải quyết vấn đề Iran.

Các tin khác